Actieplan om het energieverbruik van uw gebouwen te verminderen en te besparen

Uw organisatie is niet onderworpen aan de PLAGE-regelgeving, maar u wenst toch een PLAGE op te starten? Met dit actieplan kunt u uw energiekosten beheren, het comfort van de gebruikers verbeteren en de milieu-impact van uw activiteiten verkleinen. U vindt alle informatie over deze vrijwillige aanpak in Leidraad en hulpmiddelen.

Sinds 2006 hebben gemeenten, ziekenhuizen, huisvestingsmaatschappijen en scholen van alle Brusselse onderwijsnetten een PLAGE in gebruik genomen. In alle gevallen is de balans duidelijk positief: ontdek de resultaten van de pioniers van PLAGE!

Een leidraad en hulpmiddelen om u te helpen

Om een plan voor energie-efficiëntie in te voeren hoeft u enkel de 6 belangrijke fasen te doorlopen die we hierna nader toelichten. Op die manier zal u beschikken over een echt intern programma voor energiebeheer waarmee u het energieverbruik van uw gebouwen kunt verminderen.

Begin altijd op eenvoudige wijze: deze methode steunt op een benadering van continue verbetering waardoor u beetje bij beetje op een hoger toerental kunt gaan draaien.

Voor elk van de 6 belangrijke fasen die u dient te doorlopen, beschikt u over modellen en hulpmiddelen voor beheer en hulp bij de besluitvorming.

Een aanpak in 6 fasen

1. Stel de lijst op van deskundigen en richt een "energieteam" op

Wie voert uit, wie beslist, wie beschikt over nuttige informatie inzake energiebeheer binnen uw organisatie? De eerste stap bestaat erin de personen te identificeren, ieder met zijn of haar rol in het kader van het proces: dit is een goede manier om te weten met wie en wanneer u bepaalde informatie moet delen alsook om te weten wie de deskundigen zijn. Zo brengt u binnen een energieteam de personen samen die bevoegd zijn voor de planning van het werk en voor de bezetting van het gebouw, zij die instaan voor het technisch onderhoud van de installaties evenals de beheerders van de contracten en de financiële middelen.

Hulpmiddelen om de lijst van deskundigen op te stellen:

• Organigram (.xls): om een organigram op te stellen van de personen die nuttig zijn binnen de organisatie in functie van de rol die ze vervullen in het kader van het plan voor energie-efficiëntie.
• RolEV (.pdf):  om de opdrachten van de energieverantwoordelijke duidelijk te omschrijven.

2. Werk aan de bewustmaking van uw energieteam en de gebruikers

Leg hen uit wat het ontwerp van plan voor energie-efficiëntie precies inhoudt, betrek hen al zo vroeg mogelijk bij de benadering van beheer van het energieverbruik: hun betrokkenheid staat garant voor het latere welslagen.

Hulpmiddelen om te werken aan de bewustmaking van de gebruikers en het team

Het hulpmiddel "bewustmakingskit" is beschikbaar zijn en zal u helpen bij uw acties tot bewustmaking en motivatie van de actoren en hoofdrolspelers om deel te nemen aan het PLAGE. 

3. Stel een technisch en energiekadaster op

Maak een audit van het gebouw en identificeer zijn technische eigenschappen, via een bezoek ter plaatse, evenals zijn kenmerken op het vlak van energie. Meer bepaald de ingenomen oppervlakte en het huidige energieverbruik dienen daarbij als referentiewaarden. Aan de hand van dit kadaster kunt u de gebouwen identificeren die voorrang moeten krijgen wat betreft de vermindering van het energieverbruik (indien noodzakelijk), kunt u het eigen verbruik vergelijken met het referentieverbruik in uw sector en/of met passiefstandaarden met als doel een actieplan op te stellen in functie van de vastgestelde gebreken en kunt u, tot slot, een energieboekhouding opstarten. 

Hulpmiddelen om een energiekadaster op te stellen

• Energie ID : om uw meterstanden op te volgen en uw energie- en waterverbruik te vergelijken met het verbruik van andere soortgelijke verbruiksprofielen.
• Checklist – Technisch kadaster (.xlsx) : om de energieaudit van uw gebouw te maken, rekening gehouden met het omhulsel, de verwarming, de hygiënische ventilatie, het sanitair warm water, de klimaatregeling, de elektriciteit en de energieboekhouding.
• We bevelen u ook aan gebruik te maken van de hulpmiddelen checklist van REG-audit die hetzelfde doel hebben als het voornoemde hulpmiddel "Checklist - Technisch kadaster".

4. Stel uw actieplan op

Uw kadaster zal waardevolle informatie bevatten aan de hand waarvan u eenvoudige en efficiënte acties kunt kiezen om het energieverbruik in uw gebouw te verminderen: bijvoorbeeld, de parameters van de regulering instellen in functie van de werkroosters en de periodes van bezetting of de leidingen isoleren … U vindt inspiratie in de lijst met de meest voorkomende acties die Leefmilieu Brussel heeft opgesteld en waarin ook de rentabiliteit van die acties nader wordt bepaald; de lijst is beschikbaar via het hulpmiddel "Checklist – Technisch kadaster", [JV6] in het tabblad "samenvatting rentabiliteit". 

Hulpmiddelen om uw actieplan op te stellen

• Invest (.xls): (binnenkort beschikbaar in het Nederlands): om de vergeleken rentabiliteit te berekenen van energiebesparende investeringen (fotovoltaïsche panelen, condensatieketels, warmtekrachtkoppelingWarmtekrachtkoppeling is de gelijktijdige opwekking in één proces van thermische energie en elektrische of mechanische energie. (RICHTLIJN 2012/27/EU) ).
• Actie advies voor scholen (.pdf): om u te inspireren met de tien winnende acties die hun waarde hebben bewezen voor de PLAGE Scholen.
• Checklist – Technisch kadaster (.xlsx): gebruikt in het kader van de vorige fase; is ook een nuttig instrument om het actieplan op te stellen.

5. Voer uit

U heeft uw acties nu bepaald: nu hoeft u ze enkel nog uit te voeren volgens een nauwkeurige planning waarbij u telkens de passende deskundigen betrekt.

Hulpmiddelen om hun uitvoering te volgen

• Planning (.xlsx): om u te helpen bij de uitvoering van de acties en de verschillende regelgevende teksten.
• Om nog verder te gaan raadpleegt u de website "éduquer à l'énergie". U vindt er informatie over het ontwerp en de afstelling van verwarming in de scholen.

6. Volg uw verbruik

Volg uw verbruik periodiek op aan de hand van regelmatige meterstanden. Dankzij uw energieboekhouding kunt u snel de impact van de ondernomen acties evalueren en zelfs uw inspanningen corrigeren of bijsturen.

Hulpmiddelen om uw verbruik te volgen

• Energie ID: om na te gaan of het verbruik beantwoordt aan de prognoses en om de energiebesparing te berekenen.
• Maandelijkse energiebalans (.xlsx): om u te helpen uw meterstanden op te nemen, uw maandelijks verbruik op te volgen en de evolutie van dat verbruik te visualiseren.
• Jaarlijkse energiebalans (.xlsx): voor de beschrijving van uw gebouw, de opvolging en de visualisatie van uw energieverbruik tijdens de opeenvolgende jaren alsook een vergelijking van uw verbruik met het gemiddelde van de sector en met referentiestandaarden voor passieve / lage energie.
• GD-calculator: laat toe de graaddagen en de normale graaddagen tijdens een welbepaalde periode te berekenen alsook het overeenstemmend verbruik te normaliseren, in de gewenste GD-databank.

Bewustmakingkit

Elk initiatief voor energie-efficiëntie moet gepaard gaan met een mobilisering en betrokkenheid van zijn sleutelactoren om de uitvoering ervan te optimaliseren en de duurzaamheid ervan te verzekeren!

Deze sensibiliseringskit richt zich tot de Energieverantwoordelijken of elke andere persoon die een energiebesparingsinitiatief wil opzetten in zijn structuur (gemeenten, ziekenhuizen, huisvestingsmaatschappijen en onderwijsinstellingen, administraties, ondernemingen, enz.).

Het wil een antwoord geven op de moeilijkheden die opduiken, de deelnemende partijen op lange termijn erbij betrekken en gedragswijzigingen in gang zetten.

Deze sensibiliseringskit wil de mogelijkheid geven:

1. Hun sleutelactoren en doelgroepen in kaart te brengen via een organigram;
2. Hun rol en respectievelijke opdrachten in de uitvoering van een initiatief rond energie-efficiëntie te identificeren;
3. De potentiële lacunes inzake middelen, communicatie en opleidingsbehoeften te identificeren;
4. Een stand van zaken op te maken van de betrokkenheid en het niveau van sensibilisering van elke sleutelactor of doelgroep;
5. Advies en praktische oplossingen te krijgen om de deelnemende partijen te sensibiliseren en te motiveren;
6. Hun actieplan voor sensibilisering uit te werken;
7. De voordelen volgen, aangevoerd door de sensibiliseringsacties, via verschillende indicatoren en grafieken.

De uitwerking van deze sensibiliseringskit past in het streven om de toolbox van het PLAGE-programma, beheerd door Leefmilieu Brussel, te verrijken en de aansturing van een initiatief voor energie-efficiëntie te vergemakkelijken.

Bijval opwekken

De voorbereiding van een doeltreffend initiatief voor sensibilisering en betrokkenheid van zijn medewerkers vergt dat men zich enkele basisvragen stelt: Waarom en hoe een communicatieplan uitwerken? Welke houding aannemen? Hoe ervoor zorgen dat mijn boodschap tot verandering aanzet?

De PLAGE-sensibiliseringskit stelt een aantal adviesfiches voor voor elke Energieverantwoordelijke die ervoor wil zorgen dat zijn initiatief bijval krijgt.

• De fiche Goed nadenken over uw communicatie downloaden (.pdf)
• De fiche Actief luisteren downloaden (.pdf)
• De fiche De gedragsverandering begrijpen downloaden (.pdf)
• De fiche De boodschap aanpassen downloaden (.pdf)

Sensibiliseringsacties

Elke sensibiliseringsactie moet beantwoorden aan een precieze doelstelling en aan de doelgroep worden aangepast. De PLAGE-sensibiliseringskit stelt u een aantal acties voor om in uw organisatie op te zetten en leidt u langs de voorbereidende etappes, de aandachtspunten en de mogelijke menselijke en financiële middelen waarin moet worden voorzien.