Exploitant van ingedeelde inrichtingen: uw verplichtingen inzake onderzoek en aanpak van bodemvervuiling

Bij sommige activiteiten is de kans dat ze een bodemverontreiniging veroorzaken groter dan bij andere. Sinds 2004 bestaat daarom een algemeen wetgevend kader voor het beheer en de saneringHet behandelen van de verontreiniging die een gebied aantast (bodem, water) om dat gebied in zijn oorspronkelijke staat te herstellen of ten minste wettelijk bepaalde waarden te bereiken. van verontreinigde bodems die voor bepaalde exploitanten van ingedeelde inrichtingen verplichtingen creëert inzake bodemonderzoek en bodembehandeling.

Indien u op de hoogte gebracht werd door Leefmilieu Brussel of door uw gemeente dat u in het kader van de verplichtingen die voorzien zijn door de bodemwetgeving in verband met uw milieuvergunningsaanvraag , verkennend bodemonderzoek dient uit te voeren of indien u vragen heeft omtrent deze wetgeving; dan zal deze pagina trachten een antwoord te bieden op uw vragen.

1. Wanneer moet ik als huidige exploitant of als aanvrager van een milieuvergunning een verkennend bodemonderzoek laten uitvoeren?

Wanneer moet ik als huidige exploitant of als aanvrager van een milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen 'commodo-incommodo'- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning een verkennend bodemonderzoek laten uitvoeren?

Als exploitant of aanvrager van een milieuvergunning kan u in de volgende gevallen verplicht zijn om een verkennend bodemonderzoek uit te voeren:
A. Indien u een risico-activiteit (omschreven hieronder) uitbaat dan zal dit onderzoek opgesteld moeten worden:

a. ten laatste zes maanden na de stopzetting van deze risicoactiviteit;
b. vóór de overdracht van de milieuvergunning voor deze risicoactiviteit;
c. vóór de verlenging van de milieuvergunning voor deze risicoactiviteit wanneer de afleverende overheid vaststelt dat de inrichting voor de volledige duur van haar exploitatie niet was uitgerust met preventiemaatregelen ter garantie van de bodembescherming of dat die maatregelen onvoldoende werden gecontroleerd en onderhouden;
d. vóór de eerste actualisering van de voor de inrichting afgeleverde milieuvergunning na 7 januari 2013, conform artikel 18, indien de risicoactiviteit een inrichting is vallend onder de toepassing van het besluit van 21 november 2013 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering inzake geïntegreerde preventie en bestrijding van verontreiniging door industriële emissies.

B. Indien u een milieuvergunning aanvraagt voor een risico-activiteit of indien u een aanvraag indient om uw bestaande milieuvergunning uit te breiden met een risico-activiteit dan zal dit onderzoek uitgevoerd moeten worden vóór de milieuvergunning of de uitbreiding kunnen worden afgeleverd.
C. Indien u een milieuvergunning aanvraagt, zelfs zonder risicoactiviteit, voor een terrein behorende tot categorie 0 of een categorie gecombineerd met 0 van de inventaris van de bodemtoestand en indien de vergunning betrekking heeft op handelingen of werken in contact met de bodem op meer dan 20 m². 

In dat geval moet er een verkennend bodemonderzoek worden uitgevoerd alvorens de milieuvergunning kan worden afgeleverd.

Begin daarom op tijd aan dit onderzoek aangezien de vergunningverlenende overheid zich genoodzaakt kan zien om uw milieuvergunning te weigeren als dit onderzoek niet werd uitgevoerd binnen de wettelijke termijnen waarbinnen zij uw milieuvergunningsaanvraag moeten behandelen !

2. Hoe kan ik weten of de activiteit die ik wens uit te voeren een risico-activiteit is?

De wetgever stelde een lijst op van industriële en professionele activiteiten waarvoor een kans bestaat dat ze een bodem- of grondwaterverontreiniging veroorzaakt. Hij noemde deze “risico-activiteiten”.

Wijziging van het besluit van 11/12/2016 betreffende het beheer van afvalstoffen (BS 13/01/2017).   Voor jullie gemak hebben wij een geconsolideerde versie van het besluit van de risicoactiviteiten die alle veranderingen samenvoegt en de lijst bevat die van kracht is sinds 23/01/2017 (deze tekst heeft enkel een informatieve waarde).

Sommige activiteiten die op deze lijst voorkomen moeten evenwel niet als risicoactiviteiten worden beschouwd. Ze vormen het voorwerp van vrijstellingen of beperkingen. Dit is met name het geval voor:

• de tijdelijke inrichtingen (minder dan 3 maanden) die het voorwerp zijn van een milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen 'commodo-incommodo'- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning ;
• de inrichtingen die in de bijlage bij dit besluit opgenomen zijn en die tijdens de hele duur van hun uitbating door minstens een toegankelijk niveau (zoals een kelder, parking of verdieping) van de grond gescheiden zijn of waren en die bovendien geen mogelijk contact vertoonden tussen de bodem en stoffen die een verontreiniging van de bodem of het grondwater zouden kunnen veroorzaken;
• de niet-ondergrondse opslagplaatsen die betrekking hebben op afgesloten individuele verpakkingen van maximum 30 liter of 30 kg die niet gebruikt worden in verband met een andere ingedeelde inrichtingTechnische inrichting of activiteit waarvoor een milieuvergunning of een voorafgaande uitbatingsaangifte bij de gemeente nodig is. De lijst van deze inrichtingen wordt door de Brusselse overheid opgesteld. ;
• Opslag van producten die geen risico of gevaar inhouden voor de gezondheid –  anders dan corrosief en irriterend, of voor het leefmilieu – anders dan voor de ozonlaag, of producten die van nature geen verontreiniging van de bodem of het grondwater kunnen veroorzaken.
• Een mazoutopslag tot en met 10.000 die voor de bevoorrading van voertuigen niet bestemd is.

3. Hoe kan ik weten of mijn terrein opgenomen is in de inventaris van de bodemtoestand?

U kan hiervoor een bodemattest aanvragen of de kaart van de bodemtoestand raadplegen.

Opgepast, wanneer u een risico-activiteit wenst over te dragen moet u een bodemattest aanvragen bij Leefmilieu Brussel en deze geven aan de overnemer van uw activiteit vóór de overdracht van de milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen 'commodo-incommodo'- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning. Het bodemattest is een wettelijk verplicht document.

4. Kan ik worden vrijgesteld van de verplichting om dit verkennend bodemonderzoek uit te voeren?

De bodemordonnantie voorziet in een aantal gevallen een vrijstelling voor het uitvoeren van dit onderzoek, bijvoorbeeld wanneer er recent reeds een verkennend bodemonderzoek werd uitgevoerd, enz.

Voor een aantal van deze vrijstellingen volstaat een eenvoudige melding aan de onderafdeling bodems van Leefmilieu Brussel, voor andere vrijstellingen dient een aanvraag goedgekeurd te worden door deze onderafdeling.

U kan u laten bijstaan door uw erkend bodemverontreinigingsdeskundige om na te gaan of u van een vrijstelling kan genieten.

De melding of aanvraag tot vrijstelling kan gebeuren aan de hand van het formulier beschikbaar op onze website en gericht aan de onderafdeling bodems bij voorkeur door middel van een e-mail of via het webloket IRISBOX.

5. Wie kan dit verkennend bodemonderzoek uitvoeren?

Alle in het kader van de bodemordonnantie uitgevoerde onderzoeken moeten uitgevoerd worden door een erkend bodemverontreinigingsdeskundige

6. Hoe verloopt deze onderzoeksprocedure?

De bodemverontreinigingsdeskundige dient het verkennend bodemonderzoek uit te voeren op alle percelen waarop u uw risicoactiviteiten zal uitbaten (de zogenaamde geografisch en technische eenheid van de milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen 'commodo-incommodo'- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning) en dit volgens een vastgelegde procedure die bepaald werd door de regering en die onder meer een duidelijke plaatsbeschrijving, een volledige historiek van risico-activiteiten en staalnemingen en analyses van de bodem en het grondwater omvat.

Het verslag van dit verkennend bodemonderzoek moet via BRUSOIL aan Leefmilieu Brussel worden overgemaakt.

Leefmilieu Brussel beschikt vervolgens over een termijn van 30 dagen om dit rapport al dan niet conform te verklaren met de bepalingen van de bodemordonnantie of om aanvullingen te vragen indien nodig.

7. Wat als mijn terrein verontreinigd blijkt?

Bij aanwezigheid van een gemengde of weesverontreiniging kan de eventueel noodzakelijke verdere behandeling van de verontreiniging worden beperkt tot een beheer van de risico’s voor de menselijke gezondheid en het leefmilieu. Indien u de verontreiniging zelf heeft veroorzaakt (éénmalige verontreiniging) dan dient u ze evenwel ongedaan te maken.

Voor meer informatie over te volgen procedures kan u terecht op de pagina's 'Behandeling van de verontreinigde bodems'.

8. Ik wens meer informatie?

Indien u na het lezen van deze pagina en het raadplegen van de bodempagina’s nog met specifieke bijkomende vragen zit waarvoor u het antwoord niet terugvindt op de website, dan kan u terecht op per e-mail of contacteer de Bodemfacilitator.