Overslaan en naar de inhoud gaan
Home
  • Burgers
  • Professionals
  • Onderwijs
  • Blog
  • Contact
  • Jobs
  • Over Leefmilieu Brussel
  • Agenda
NL
  • FR
  • Home
  • Het milieu in Brussel
  • Diensten en aanvragen
  • Wetgeving
  • Onze acties
  • Tools en data
Forêt de Soignes © Frederic Demeuse
  1. Home
  2. Het milieu in Brussel / De natuur beschermen
  3. Het Zoniënwoud

Het Zoniënwoud

  • Groene ruimten
  • Natuur
  • Biodiversiteit
  • Bos
  • Natura 2000
  • Bomen

23 september 2021

Inhoud

  • Beschermde zones
  • Natuurreservaten
  • Bosreservaten
  • Archeologische reservaten
  • Beschermde zones
  • Het netwerk Natura 2000

Het Zoniënwoud strekt zich uit over 4.383 hectare, verdeeld tussen de drie Gewesten van het land. 1.665 ha bevinden zich in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, zodat het woud bijna 10% van het grondgebied van het Brussels Gewest inneemt.

Deze groene long groeide door de jaren heen uit tot de “beukenkathedraal” die we vandaag kennen, en die een uitzonderlijke fauna en flora wist te behouden.

Omdat dit woud nooit werd ontgonnen, behield het een reliëf en ondergrond die al ruim 10.000 jaar niet door de landbouw werden aangeroerd.

Al even vermeldenswaardig is dat het woud door Europa werd erkend als bijzonder  natuurgebiedIn een gewestplan, zone van groene ruimten die bossen, wouden, veenmoerassen, heiden, moerassen, duinen, rotsen, alluvium, stranden, enz. omvatten.  en deel uitmaakt van het netwerk Natura 2000.

Maar het Zoniënwoud ligt midden in een dichtbevolkt stedelijk gebied.
Het wordt doorkliefd door (auto)wegen en een spoorweg. Het wordt ook druk bezocht door wandelaars, joggers, fietsers, ruiters en jeugdbewegingen. En die populariteit tast zijn ecologisch en biologisch evenwicht meer en meer aan.

Het komt er nu op aan om de sterk uiteenlopende noden en verwachtingen van de gebruikers in overeenstemming te brengen met de noodzaak om dit uitzonderlijk biologisch erfgoed te beschermen. Dat is de uitdaging waarvoor het duurzame beheer van dit gebied nu staat, en de taak van iedereen die zich toelegt op de ontwikkeling van meer gediversifieerde boszones die de  biodiversiteitDe diversiteit aan levende soorten die zich kunnen in stand houden en die zich zonder externe hulp kunnen voortplanten (fauna en flora).  in de hand werken.

The Sonian Forest from LAPAVISION PRODUCTIONS on Vimeo. © tvbrussel

Beschermde zones

Om de recreatieve en ecologische functies van het Zoniënwoud met elkaar te verzoenen, genieten de meest kwetsbare zones nu een bijzondere bescherming. Er zijn er verschillende.

Natuurreservaten

In totaal zijn er vijf natuurreservaten. Ze beslaan 3% van het Brussels deel van het Zoniënwoud:

  • Het natuurreservaatGebied dat om wetenschappelijke, esthetische of educatieve redenen wettelijk wordt beschermd met het doel een of meer kenmerken van het landschap in stand te houden. van het Rood Klooster
  • De Vallei van de Verdronken Kinderen
  • De Vallei van de Vuilbeek
  • De Vallei van de Drie Fonteinen
  • Het moeras van de Pinnebeek

Deze 50 hectaren zijn voor het merendeel vochtige valleien bestaande uit vijvers, bronnen, moerasformaties, braaklanden, open moeraszegge, rietvelden, open plekken, heidevelden, zandkalksteenrijke hellingen enz. Ze kregen in 1990 het statuut van natuurreservaatGebied dat om wetenschappelijke, esthetische of educatieve redenen wettelijk wordt beschermd met het doel een of meer kenmerken van het landschap in stand te houden. om hun bijzondere planten en fauna te beschermen tegen de risico’s van een te hoge bezoekersdruk.
Vandaag hebben ze elk een eigen beheersplan dat streeft naar de restauratie en bescherming van hun bijzondere milieus. Er worden dus meer en uitvoeriger onderhoudswerken uitgevoerd dan elders in het woud om de ontwikkeling van de  biodiversiteitDe diversiteit aan levende soorten die zich kunnen in stand houden en die zich zonder externe hulp kunnen voortplanten (fauna en flora).  te optimaliseren.

Bosreservaten

Het Zoniënwoud telt 2 bosreservaten: dat van het Rood Klooster en dat van Grippensdelle, langs de spoorweg. Met hun oppervlakte van 118 hectare beogen ze de instandhouding en bescherming van kwetsbare of zeldzame habitats in het Zoniënwoud, zoals het eikenbos met hyacinten. Hier is het beheer ofwel gericht op het behoud van een specifiek type, ofwel integraal, waarbij de natuur zich spontaan mag ontwikkelen. 

Archeologische reservaten

Omdat het Zoniënwoud nooit werd ontgonnen, kon een reeks archeologische overblijfselen in uitzonderlijke staat worden gehouden, sites die anders door de landbouw of verstedelijking zouden zijn verwoest of aangetast.
Het archeologische reservaat van de Tumuli werd in 2002 ingericht op het kruispunt van de Tumuliweg en de Tweebergenweg. Het beschermt twee langgerekte kunstmatige heuvels die mogelijk restanten zijn van Romeinse of pre-Romeinse grafmonumenten.
Het reservaat van Bosvoorde-Vijvers ligt op een heuvel die de Vallei van de Vuilbeek en die van de Verdronken Kinderen scheidt. Het beschermt een versterkt kamp van meer dan 5.000 jaar oud.

De verdedigingsstructuren van dit middenneolithische kamp zijn op sommige plaatsen nog goed zichtbaar (afwisseling van heuvels en grachten).
Om het bos in deze reservaten te beheren, kunnen oude beuken aan en rond de archeologische overblijfselen preventief worden gekapt om plaats te maken voor lagere planten. Ook wordt vertrappeling van de zone voorkomen.

Beschermde zones

De afbakening van nieuwe beschermde zones is een uitvloeisel van het huidige beheersplan voor het Zoniënwoud. Bufferzones rond beschermde gebieden, kwetsbare zones (percelen voor herkolonisatie of aanplanting) en schuilplaatsen voor de fauna werden in 2007 uitgetekend om schade tegen te gaan. Hun statuut is dus minder beperkend dan dat van de reservaten. Toch wordt het verkeer beperkt tot de wegen, en zijn baasjes verplicht om hun honden aan de leiband te houden. Dit statuut geldt voor 34% van het grondgebied van het Zoniënwoud, goed voor zo’n 564 hectare.

Het netwerk Natura 2000

De Europese Habitatrichtlijn geldt voor het hele Zoniënwoud. Het woud werd erkend als speciale beschermingszone (SBZ) en in het Europese netwerk Natura 2000 opgenomen omdat het 9 door de richtlijn beschermde habitatsoorten telt (beukenbos, alluviaal woud met elzen en essen, …), net als verschillende zeldzame soorten zoals de bittervoorn, het vliegend hert en bij de vleermuizen de vale vleermuis, de mopsvleermuis, de meervleermuis en de ingekorven vleermuis.

Dit Natura 2000 statuut verplicht het Gewest om alle maatregelen te nemen die vereist zijn voor de langdurige bescherming en de instandhouding van deze habitats en specifieke soorten.

Om te downloaden

  • pdfHet Zoniënwoud
  • pdfDe intergewestelijke kaart van het Zoniënwoud
  • pdfNieuwe beschermingsgebieden in het Zoniënwoud
  • pdfSpeelzones in het Zoniënwoud
  • pdfStructuurvisie Zoniënwoud
  • pdfBiodiversiteit in Brussel

Om een papieren versie te bestellen: 02 775 75 75 of neem contact op met de dienst Info-Leefmilieu via e-mail

Infofiches:

  • pdfHet Zoniënwoud
  • pdfHet natuurreservaat van het Rood Klooster 
  • pdfHet natuurreservaat van de Verdronken Kinderen
  • pdfHet natuurreservaat van de Vuylbeek
  • pdfHet natuurreservaat Dry Borren
  • pdfHet moeras van de Pinnebeek
  • pdfHet archeologische reservaat van de neolithische vesting van de « Bosvoorde-Vijvers »
  • pdfDe archeologische vindplaats van de Tumuli

Technische documenten:

  • pdfRichtlijn 92/43/EEG van de Raad van 21 mei 1992 inzake de instandhouding van de natuurlijke habitats en de wilde flora en fauna
  • pdfBeheerplan voor het Brussels gedeelte van het Zoniënwoud(.PDF, 25.03 MB)
  • pdfBeheerplan voor de archeologische vindplaats van de neolithische vesting van “Bosvoorde-vijvers”(.PDF, 3.15 MB)
  • pdfBeheerplan voor de archeologische site van de twee heuvels (Watermaal-Bosvoorde)(.PDF, 4.02 MB)
  • pdfBeheerplan van het natuurreservaat van de Verdronken Kinderen(.PDF, 1.64 MB)
  • pdfBeheerplan van het natuurreservaat van de Vuylbeek(.PDF, 2.07 MB)
  • pdfBeheerplan van het natuurreservaat van de Pinnebeek(.PDF, 1.41 MB)
  • pdfBeheerplan van het natuurreservaat Dry Borren(.PDF, 2.95 MB)
  • pdfBeheerplan van het natuurreservaat van het Rood Klooster(.PDF, 3.05 MB)
  • pdfBeheerplan van het gericht bosreservaat van het Rood Klooster(.PDF, 4.82 MB)
  • pdfBeheerplan van het integraal bosreservaat Grippensdelle(.PDF, 4.13 MB)

Artikels:

  • pdfEen nieuw beheerplan voor het Zoniënwoud – Artikel uit Forêt.Nature  

Nuttige links

  • Intergewestelijke website van het Zoniënwoud
  • Europese databases Natura 2000
  • Milieuzaken van de Europese Commissie

Delen:

  • Share this on Facebook
  • Share this on Linkedin
  • Share this on Twitter
  • Share this on Email
  • Share this on Print

Inhoud

  • Beschermde zones
  • Natuurreservaten
  • Bosreservaten
  • Archeologische reservaten
  • Beschermde zones
  • Het netwerk Natura 2000

Over hetzelfde onderwerp

Nieuws

  • Openbaar onderzoek: beheerplannen voor de Natura 2000 deelgebieden
  • Welkom in het Westparc!
  • Regeneratie van de bosmassieven in het Woluwepark

Diensten en aanvragen

  • De Brusselse bodemkwaliteitsindex voor burgers

Onze acties

  • Beheerplan voor het Zoniënwoud
  • Beheersbeleid voor het Zoniënwoud in Brussel
  • Welke zijn de Brusselse Natura 2000-gebieden en habitats van communautair belang in Brussel?

Tools en data

  • Groene ruimten in Brussel binnen handbereik!
  • Delen van de Groene Wandeling in Brussel
  • Groene ruimten en biodiversiteit: stand van zaken

Wetgeving

  • Wetgeving en verbodsbepalingen ter bescherming van dier- en plantensoorten in Brussel
  • Wetgeving inzake natuurbehoud in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Onze suggesties

réserves

De Brusselse natuur-, bos- en archeologische reservaten die de biodiversiteit beschermen

05/02/2021
  • Biodiversiteit
  • Natuur
  • Groene ruimten
Om de Brusselse biodiversiteit te beschermen, werden in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest 14 natuurreservaten (130 ha) en 2 bosreservaten (112 ha) aangeduid.
Lees verder about De Brusselse natuur-, bos- en archeologische reservaten die de biodiversiteit beschermen

Inventaris van paddestoelen in Brussel

28/09/2020
  • Biodiversiteit
  • Natuur
  • Groene ruimten
Lees verder about Inventaris van paddestoelen in Brussel

De parken en tuinen

17/12/2021
  • Groene ruimten
  • Natuur
  • Biodiversiteit
Openbare parken, privétuinen, bossen, braakliggende terreinen, speeltuinen, sport- en ontspanningsterreinen… Verschillende soorten groene ruimten dragen bij tot onze levenskwaliteit, onze gezondheid en tot de ontwikkeling van een voor een grootstad buitengewone biodiversiteit.
Lees verder about De parken en tuinen

Brusselse biotopen: de verschillende vormen van natuur in de stad

28/09/2020
  • Groene ruimten
  • Natuur
  • Biodiversiteit
De natuur is - bijna - alom aanwezig in Brussel. Daarom wordt onze hoofdstad vaak "Het Groene Brussel" genoemd, want weinig Europese hoofdsteden bezitten zulk indrukwekkend groen patrimonium.
Lees verder about Brusselse biotopen: de verschillende vormen van natuur in de stad

Rechtstreeks van de blog

Tournesol avec vue sur la ville

Mijn natuurlijke tuin zorgt voor meer biodiversiteit

15/07/2021
  • Biodiversiteit
  • Natuur
  • Groene ruimten
Een goede plantenkeuze is een voorwaarde voor een mooie tuin.  En meer biodiversiteit komt dan vanzelf: vertrouw gewoon op de natuur en kies inheemse planten!
Lees verder about Mijn natuurlijke tuin zorgt voor meer biodiversiteit

Top 5 van de Brusselse parken waar je aan urban sports kan doen

12/10/2021
  • Natuur
  • Gezondheid
  • Welzijn
Selectie van 5 Brusselse parken waar je parkour, slackline, streetball, running of ultimate frisbee in de openlucht kan beoefenen.
Lees verder about In welke parken kan je urban sports beoefenen in Brussel?

Praktische gids voor een tuin met een levende bodem

03/08/2021
  • Bodem
  • Biodiversiteit
Ontdek hier enkele praktisch adviezen om een levende en kwaliteitsvolle bodem in uw tuin te verkrijgen.
Lees verder about Praktische gids voor een tuin met een levende bodem

Hoe kan bodemverontreiniging worden voorkomen?

28/09/2020
  • Bodem
  • Biodiversiteit
  • Moestuin
U kunt heel concrete preventiemaatregelen nemen waarmee u bodemvervuiling vermijdt.
Lees verder about Hoe kan bodemverontreiniging worden voorkomen?
Ontdek de blog

Het milieu in Brussel

  • Milieubewuste keuzes maken
  • Onze gezondheid beschermen
  • Renoveren en bouwen
  • De natuur beschermen
  • Brussel duurzaam veranderen
  • De natuur in de stad ontdekken
  • Dierenwelzijn garanderen

Het milieu in Brussel

  • Milieubewuste keuzes maken
  • Onze gezondheid beschermen
  • Renoveren en bouwen
  • De natuur beschermen
  • Brussel duurzaam veranderen
  • De natuur in de stad ontdekken
  • Dierenwelzijn garanderen

Diensten en aanvragen

  • Premies en financiële steun
  • Advies en begeleiding
  • Klachten, meldingen en waarschuwingen
  • Milieuvergunningsaanvraag
  • Erkende en geregistreerde professionals vinden
  • Projectoproepen

Diensten en aanvragen

  • Premies en financiële steun
  • Advies en begeleiding
  • Klachten, meldingen en waarschuwingen
  • Milieuvergunningsaanvraag
  • Erkende en geregistreerde professionals vinden
  • Projectoproepen

Wetgeving

  • Wetteksten
  • Verplichtingen en vergunningen

Wetgeving

  • Wetteksten
  • Verplichtingen en vergunningen

Onze acties

  • Gewestelijke plannen en beleid
  • Preventie en inspectie
  • Projecten en resultaten

Onze acties

  • Gewestelijke plannen en beleid
  • Preventie en inspectie
  • Projecten en resultaten

Tools en data

  • Kaarten
  • Websites en tools
  • Het milieu: stand van zaken
  • Lesmateriaal opleidingen en seminaries

Tools en data

  • Kaarten
  • Websites en tools
  • Het milieu: stand van zaken
  • Lesmateriaal opleidingen en seminaries
  • Pers
Blog burgers
Website Professionals
Website Onderwijs

Volg ons

  • Facebook
  • Twitter
  • Linkedin
  • Youtube
  • Instagram

Nieuwsbrieven

Blijf op de hoogte

Ik schrijf me in
  • Toegang tot milieu-informatie
  • Toegankelijkheidsverklaring
  • Eco-design
  • Wettelijke bepalingen
  • Transparantie