De milieu-inspectie

De basis: het Inspectiewetboek

Het Inspectiewetboek definieert de bevoegdheidsgebieden van de inspecteurs van Leefmilieu Brussel: lucht, dierenwelzijn, lawaai, elektromagnetische velden, afval en afvaltransport, milieuaangifte en -vergunningen, oppervlaktewaterEr wordt gewoonlijk een onderscheid gemaakt tussen zeewater en binnenwater, wat op zijn beurt in oppervlaktewater en grondwater wordt onderverdeeld. Het oppervlaktewater wijst op het water dat op de oppervlakte van de aarde afvloeit of stagneert en bevat het water van de meren, rivieren en waterpartijen (vijver, kunstmatige bekkens, poelen, ...)., grondwater, energie in gebouwen, natuur en biodiversiteitDe diversiteit aan levende soorten die zich kunnen in stand houden en die zich zonder externe hulp kunnen voortplanten (fauna en flora)., pesticiden, gevaarlijke producten, verontreinigde bodems. Het doel: het milieu, de gezondheid en de levenskwaliteit van de inwoners beschermen.

De 5 actiepijlers

De acties van de milieu-inspectie in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn geënt op 5 pijlers om de verschillende soorten verontreiniging te voorkomen en te verhelpen via didactische begeleiding waarbij dialoog centraal staat.

1. Inspecteren: alle onderzoeken, controles en opsporingen uitvoeren en alle inlichtingen verzamelen.

2. Voorkomen: maatregelen treffen om milieuschade te voorkomen.

3. Vaststellen: inbreuken vaststellen door middel van een proces-verbaal dat bewijskracht heeft tot het tegendeel is bewezen.

4. Herstellen: herstelmaatregelen opleggen om de milieuschade te herstellen.

5. Een bestuurlijke transactie voorstellen bij minder ernstige overtredingen of een administratieve geldboete opleggen na een proces-verbaal en bij het ontbreken van een strafrechtelijke procedure.

De actiegebieden van de inspectie

Wanneer grijpt de inspectie van Leefmilieu Brussel in?

De diensten van de inspectie kunnen administratief en/of via een bezoek ter plaatse ingrijpen, met name:

• in geval van een melding van verontreiniging of hinder
• bij gerichte controlecampagnes overeenkomstig de inspectieplannen en -programma's
• op verzoek van een overheidsdienst of een andere dienst van Leefmilieu Brussel.

Wat gebeurt er in geval van een inbreuk? Raadpleeg onze pagina's over de procedures inzake milieu en dierenwelzijn.

Rol, bevoegdheden en actiemiddelen van de inspectie

De belangrijkste taak van de inspectie is het voorkomen en verhelpen van gezondheids- en milieuhinder in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. In deze hoedanigheid mogen de inspecteurs alle informatie verzamelen en alle onderzoeken, controles en bevragingen uitvoeren.

Informatie verzamelen betekent:

• de identiteit controleren van alle personen en hen ondervragen
• alle documenten of stukken die nuttig zijn voor de uitoefening van hun opdracht opzoeken en er inzage of kennis van nemen
• kopieën maken van de documenten of de documenten meenemen.

Elke plaats betreden:

• buiten een woning, zonder beperking
• in een woning, alleen met toestemming van de bewoner, in geval van ernstige verontreiniging of een ernstig gevaar voor het milieu of de menselijke gezondheid.

Alle nodige monsters nemen of laten nemen:

• door een erkend laboratorium of
• door een expert,

die beiden steeds handelen in opdracht van de inspecteurs.

Elk monster wordt tweemaal genomen: het ene wordt overgemaakt aan de persoon tegen wie het resultaat van de analyses aangevoerd kan worden, het andere is voorbehouden voor Leefmilieu Brussel.

Het meten van de vervuiling met meettoestellen en -systemen:

• luchtvervuiling, geluidsoverlast, elektromagnetische vervuiling, lichtvervuiling, GGO ...

Elk onderzoek en elke controle toevertrouwen aan experts, die handelen in opdracht van de inspecteurs.

Actiemiddelen

In geval van een inbreuk kan de inspecteur, afhankelijk van de situatie:

• Formeel een inbreuk vaststellen via proces-verbaal of, bij minder ernstige overtredingen, een bestuurlijke transactie voorstellen.
• Een of meer waarschuwingen versturen naar de overtreder, al dan niet in combinatie met een preventieve maatregel.
• De dader in staat stellen zijn situatie te regulariseren, mits er geen onmiddellijk gevaar of risico op schade bestaat en de houding van de overtreder zich daartoe leent.
• Zo nodig onmiddellijk of na deze waarschuwing een of meer ingebrekestellingen overmaken alvorens een proces-verbaal op te maken en het dossier voor onderzoek aan het parket te bezorgen.
• De uitbaters van bepaalde inrichtingen gelasten de veroorzaakte milieuschade te herstellen.

Bij een onmiddellijke dreiging van bestaande of vermoedelijke milieuschade kan de leidende ambtenaar van Leefmilieu Brussel:

• De uitbater die de activiteit uitoefent verplichten om informatie te geven.
• De uitbater verplichten de nodige preventieve maatregelen te nemen.
• Direct de nodige preventieve maatregelen nemen in geval van niet-nakoming van de verplichtingen.

In geval van feiten die een inbreuk vormen waarbij onherstelbare schade dreigt OF in geval van herhaalde vaststellingen van feiten die een inbreuk vormen, kunnen de inspecteurs het volgende bevelen:

• de gedeeltelijke of volledige stopzetting van een activiteit
• de sluiting van een of meer inrichtingen

Codes van goede praktijken voor erkende laboratoria

De inspecteurs kunnen verontreinigingsmetingen uitvoeren of laten uitvoeren en monsters nemen of laten nemen voor analyse door erkende laboratoria, zoals bepaald in het Inspectiewetboek. Om de objectiviteit en integriteit van de verontreinigingsmetingen te waarborgen, heeft Leefmilieu Brussel verschillende codes van goede praktijken ontwikkeld die de uniformiteit van de procedures en de juistheid en nauwkeurigheid van de onderzoeksresultaten verbeteren. Elk in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest erkend laboratorium moet zijn taken overeenkomstig deze codes van goede praktijken uitvoeren.

De metingen van luchtverontreinigende emissies

De goede praktijken betreffen de uitvoeringsmodaliteiten, met inbegrip van de bewaring en analyse van de monsters en de rapportering.

De bemonstering van afval

De goede praktijken hebben betrekking op het nemen van het monster, de voorbehandeling van het monster, de metingen ter plaatse en de rapportering.

Afvalwateranalyses

De goede praktijken hebben betrekking op de modaliteiten:

• voor het nemen en bewaren van de monsters
• van de analysemethoden van het afvalwaterWater dat in huishouding of industrie dienst heeft gedaan en gewoonlijk met verschillende stoffen beladen is., inclusief in geval van metingen ter plaatse
• van de rapportering.

Onze belangrijkste realisaties en acties: onze actieplannen rond 8 pijlers

De verbetering van het leefmilieu bepaalt de globale visie van Leefmilieu Brussel. Dit is ook de visie waarin de acties van de inspectie kaderen. Om onze impact op deze verbetering te vergroten, werken wij aan 8 onderling afhankelijke pijlers die elkaar versterken.

Inspectieplannen en -programma's

De diensten van de inspectie van Leefmilieu Brussel hebben verschillende plannen en programma's voor het toezicht op de bedrijven die op het gewestelijke grondgebied actief zijn, afhankelijk van hun activiteiten en hun milieu-impact. Deze controles, aangepast per sector en per risicotype, hebben tot doel milieuvriendelijker gedrag te bevorderen, in overeenstemming met de wetgeving.

Het meerjarenplan voor de inspectie

In dit plan worden het controlekader en de inspectieplannen voor vijf jaar vastgelegd.

Voor bedrijven met aanzienlijke industriële activiteiten (zogenaamde IED-ondernemingen) of een risico op ernstige ongevallen (zogenaamde Seveso-inrichtingen) zijn we volgens de Europese wetgeving verplicht om een meerjarig gewestelijk inspectieplan op te stellen.

Het jaarlijks inspectieprogramma

Voor de uitvoering van het meerjarenplan stellen de diensten van de inspectie eerst een jaarlijks inspectieprogramma op. In dit programma kunnen geleidelijk nieuwe prioriteiten worden opgenomen en kan op basis van een regelmatige evaluatie een betere inspectiestrategie op lange termijn worden uitgewerkt.

Om de bedrijven te selecteren, gebruikt de inspectie een evaluatiemethode van de risico's op basis van de potentiële impact van de activiteiten en het profiel van het bedrijf. Deze beoordelingsmethode is het IRAM tool (Integrated Risk Assessment Method), ontwikkeld door IMPEL, het netwerk van Europese milieu-instantiesbelast met de uitvoering en de toepassing van milieuwetgeving.

Concreet?

De diensten van de inspectie zien toe op de naleving van de wetgeving, bijvoorbeeld inzake de toepassing van voorwaarden voor de hantering en opslag van gevaarlijke producten of het correcte afvalbeheer... Er worden ook gerichte controles uitgevoerd bij kleine handelszaken, met name wat het verbod op plastic wegwerpzakken betreft.

Sommige inspecties zijn niet gepland en houden verband met meldingen of vaststellingen van incidenten.

Plan voor de grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen

De Europese wetgeving verplicht het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om te beschikken over een specifiek inspectieplan voor de grensoverschrijdende overbrenging van afvalstoffen, van of naar het gewestelijke grondgebied.

Naast grondige administratieve controles voeren de diensten van de inspectie in samenwerking met de politie, de douane, de havendiensten en het openbaar ministerie ook controles ter plaatse uit.