Netwerken: elke inwoner van Brussel in de nabijheid van een park, speeltuin of moestuin brengen

Wie netwerk zegt, denkt aan een net, schakels, knooppunten, verbindingselementen, verbanden… Hoe kunnen we de ontwikkeling garanderen van verbindingen tussen de groene ruimten, moestuinen, speeltuinen en watergebieden in Brussel? Leefmilieu Brussel heeft verschillende netwerken gecreëerd om te zorgen voor een voldoende spreiding van deze ruimten over het hele Gewest. Door de bestaande ruimten te vrijwaren en door er nieuwe te ontwikkelen. De bedoeling hiervan is tot een samenhangend geheel te komen. Maar het is tevens een uitstekende ecologische hefboom voor natuurbeheer, om water opnieuw zichtbaar te integreren  in de stad en overstromingen te voorkomen, om kinderen een vooraanstaande plaats te geven, en om de biodiversiteitDe diversiteit aan levende soorten die zich kunnen in stand houden en die zich zonder externe hulp kunnen voortplanten (fauna en flora). te stimuleren door ervoor te zorgen dat bepaalde soorten zich van de ene naar de andere groene ruimteDe groene ruimtes omvatten particuliere tuinen en domeinen, openbare parken en bossen, groene zones langs spoor- en andere wegen, braakland, recreatiegebieden en begraafplaatsen. kunnen verplaatsen. 

Het groene netwerk

Het opzet bestaat erin om groene ruimten te creëren op plaatsen waar er geen zijn, en om deze terreinen daarna zo harmonieus mogelijk met elkaar te verbinden. Dat gebeurt met groenaanplantingen langs de grote verkeersassen die toegang geven tot de stad, bomenrijen langs lanen, betere voet- en fietspaden, maximaal rendement van waterlopen en hun oevers, spoorlijnen, bestaande lanen met bomen, enz. Zo wordt het mogelijk om de biodiversiteitDe diversiteit aan levende soorten die zich kunnen in stand houden en die zich zonder externe hulp kunnen voortplanten (fauna en flora). in stand te houden en verder te ontwikkelen. Het groene netwerk speelt een ecologische rol: bepaalde soorten kunnen zich zo van de ene groenzone naar de andere verplaatsen.
Elke inwoner kan zijn steentje bijdragen aan dit groene netwerk met concrete ingrepen: groene gevels en voetpaden, bomen in de tuin, enz. Elk van deze mogelijkheden is een schakel in het net van verbindingswegen ten voordele van de biodiversiteit.

De Groene Wandeling

De Groene WandelingLandschappellijke route bestemd voor traag verkeer, dat de natuurlijke en semi-natuurlijke groene ruimten van de tweede kroon verbindt. Ze laat toe om een rondgang van het hele Gewest te doen langs een veilig en bebakende weg. is een wandelweg rond het Gewest van een zestigtal kilometer die stadsparken, halfnatuurlijke terreinen, natuurreservaten en bossen van de tweede kroon van het Brusselse Gewest met elkaar verbindt. Het is een belangrijke realisatie binnen het groene netwerk. U vindt er gedetailleerde uitleg over op deze website.

Het speelnetwerk

Uit een rapport dat opgesteld werd door een studiebureau dat op vraag van Leefmilieu Brussel een kwantitatieve en kwalitatieve studie (.pdf) realiseerde over de Brusselse sport- en speelpleinen blijkt het volgende:

• er bestaan misschien wel meer dan 300 gewestelijke en gemeentelijke spel- en sportzones, maar hun spreiding is niet ideaal: er bestaan gebieden met lacunes, met name in de arme wijken van de stad waar de vraag nochtans aanzienlijk is;
• er is een gebrek aan speelruimtes op maat van gezinnen, meisjes, grote kinderen (10-12 jaar) en gehandicapte kinderen;
• een bepaald soort infrastructuur laat geen gevarieerd gebruik toe en beperkt het potentieel van de speeltuin;
• de kinderen nemen ook graag bezit van de informele speelruimten die ontstaan tussen de speeltuigen, de infrastructuur…

De idee van een speelnetwerk

Op basis van deze stand van zaken heeft Leefmilieu Brussel nagedacht over een strategie ter zake. Voortaan zullen enkele grote principes als leidraad dienen bij elke renovatie of aanleg van speel- en sportzones:

• de wijken met weinig speelinfrastructuur komen als eerste aan de beurt;
• het is zaak de types speeltuinen te diversifiëren (avontuurlijk, natuur, sport, specifiek thema…), het creatieve potentieel en de originaliteit ervan te verhogen, de noden invullen van de gebruikerscategorieën waarvoor het aanbod zwak is;
• de ruimte openen, de speelzone niet afsluiten om de uitstraling ervan te vergroten, de ruimte integreren in een grotere omgeving;
• in het landschap (met name in de groene ruimten, op de pleinen…) informele elementen die het spel bevorderen opnemen. Andersom kenmerken van het landschap (bomen, helling, reliëf…) in de formele speelzones opnemen;
• veel aandacht besteden aan de deelname van kinderen en buurtbewoners wanneer er een speeltuin in de wijk gecreëerd wordt;
• op het terrein werken, met de wijkcontracten;
• …

Met deze strategie is het de bedoeling te komen tot een speelnetwerk. Dit is een uitgebreid net van speel- en sportruimten, die als dusdanig bedoeld of spontaan zijn en die in verbinding met elkaar ervoor zorgen dat het grondgebied voldoende toegerust is en dat de kwaliteit van het bestaande speelaanbod toeneemt. Een netwerk dat op schaal van de straat, de wijk, de gemeente en het Gewest kinderen een bevoorrechte plaats toekent.

Het moestuinnetwerk

Ervoor zorgen dat de bestaande moestuinen blijven en er nieuwe bijkomen, dat is de doelstelling van het "moestuinnetwerk". Het moestuinnetwerk staat nauw in verband met het Groene Netwerk.

Bedoeling is te komen tot een voldoende spreiding van moestuinen over het hele gewestelijke grondgebied.

Het gaat hier over moestuinen in volle grond, in bakken, op balkons of op daken.

De moestuinen worden milieuvriendelijk onderhouden (geen pesticiden, ontwikkeling van de biodiversiteitDe diversiteit aan levende soorten die zich kunnen in stand houden en die zich zonder externe hulp kunnen voortplanten (fauna en flora). ) en er gaat bijzonder veel aandacht uit naar het uitwisselen en doorgeven van knowhow tussen de telers.

Leefmilieu Brussel werkt actief rond 4 krachtlijnen.

• Onderhoud van gezinsmoestuinen in de parken: Leefmilieu Brussel heeft 8 moestuinsites onder zijn beheer, die goed zijn voor zo'n 200 individuele percelen voor particulieren. Ze maken voornamelijk deel uit van parken en liggen vaak langs de Groene wandelingLandschappellijke route bestemd voor traag verkeer, dat de natuurlijke en semi-natuurlijke groene ruimten van de tweede kroon verbindt. Ze laat toe om een rondgang van het hele Gewest te doen langs een veilig en bebakende weg. . Deze sites bevinden zich in groengebied en genieten dan ook bescherming op vlak van de ruimtelijke structuurplannen.
• Ontwikkeling van nieuwe moestuinsites: bij de inwoners is er grote vraag naar te bewerken percelen. Bij de aanleg van parken zorgt men dus zo vaak mogelijk ook voor moestuinen.
• Ondersteuning van initiatieven voor collectieve moestuinen: sinds 2011 geeft een jaarlijkse projectoproep bij de wijkcomités, OCMW's, verenigingen... de aanzet om nieuwe collectieve moestuinen aan te leggen. Dankzij financiële hulp en een jaar lang technische begeleiding door de vzw "Le début des haricots", kunnen deze projecten van start gaan en autonoom worden.
• Een netwerk rond gezins- en collectieve moestuinen: sinds 2011 werkt Leefmilieu Brussel aan een netwerk van iedereen die betrokken is bij gezins- en collectieve moestuinen. Bedoeling is een participatieve dynamiek tussen de moestuingebruikers op gang te brengen en de uitwisseling van knowhow in de hand te werken. Deze netwerking krijgt concreet vorm met de organisatie van ontmoetingsfora, terreinbezoeken en het uitwerken van communicatiemiddelen. De door Leefmilieu Brussel opgeleide moestuinmeesters maken deel uit van het netwerk.