Tover de buitenruimte van je kinderdagverblijf om tot een groene speelplek

De positieve invloed van de natuur op het welzijn en de cognitieve ontwikkeling van kinderen staat niet ter discussie. Helaas ontstond de voorbije decennia een tekort aan natuur in onze westerse samenleving. Dit ging hand in hand met de toename van problemen zoals obesitas, hyperactiviteit, astma en depressie. De verstedelijking, de opmars van schermen en andere elektronische toestellen en onze nieuwe vormen van tijdsbesteding zijn vaak vermelde oorzaken van dit tekort. Maar er is meer aan de hand. We zijn voorzichtiger geworden, en daardoor vaak wat terughoudend ten opzichte van de natuur en haar soms onvoorspelbare karakter. We nemen liever geen risico’s, wat in een kinderopvang- of schoolcontext begrijpelijk is. Maar wanneer we focussen op de risico’s op korte termijn (zoals ongevallen), verliezen we de risico’s op langere termijn uit het oog.

Volgens een onderzoek uitgevoerd door het ONE (Office de la Naissance et de l'Enfance) tussen 2018 en 2019 beschikt 98% van de kinderdagverblijven en onthaalouders over een buitenruimte. In Brussel is 24% daarvan kunstmatig ingericht met een verharde binnenplaats, een terras of kunstgras. Zo’n 67% beschikt over een natuurlijk gazon, maar slechts 23% legde daarnaast ook bloembedden, boomperken of hagen aan en amper 14% heeft een moestuin. Gras is dus het meest ‘natuurlijke’ element waartoe de meeste Brusselse baby’s en peuters dagelijks toegang hebben.

De Brusselse kinderopvangfaciliteiten zijn een belangrijke schakel om het contact tussen de mens en de natuur te versterken. Elke ingreep kan een grote impact hebben: een natuurlijk en bloemrijk grasveld aanleggen, verschillende inheemse bomen aanplanten, muren bedekken met klimplanten, wilde dieren verwelkomen ... De natuur een handje helpen vergt weinig inspanningen en investeringen, maar zorgt wel voor een positieve invloed op de kinderen en het milieu!

De Gids Natuuropvang wil kinderdagverblijven aanmoedigen om hun buitenruimten op een ecologische manier in te richten en te beheren, en zo een inspirerende, educatieve en rustgevende speelplaats voor de allerkleinsten te bieden.

Hoe begin je aan de heraanleg van je buitenruimtes? Welke planten kunnen in de grond of op de muren? Hoe beheer je je groenvoorzieningen op een ecologische manier? Hoe trek je vogels aan? Hoe kun je met groen en planten de zintuigen van kinderen helpen ontwikkelen? De Gids Natuuropvang geeft antwoord op deze en vele andere vragen.

De gids van 54 bladzijden, die in samenwerking met het ONE werd opgesteld, is gebaseerd op de ervaringen van vijf Brusselse kinderdagverblijven die deelnamen aan een proefproject. Dankzij financiële steun en de persoonlijke begeleiding van de vzw Apis Bruoc Sella, in opdracht van Leefmilieu Brussel, hebben ze een natuurlijk gazon met bloemen aangelegd, muren beplant, wilgenhutten gemaakt en voederhuisjes en nestkastjes geplaatst. Het personeel werd ook opgeleid in het ecologisch beheer van hun buitenruimtes. De Gids Natuuropvang staat boordevol ideeën en praktische tips om zelf mee aan de slag te gaan, naast pedagogisch advies over hoe deze stille plaatsen optimaal benut kunnen worden. Ook de voordelen van dergelijke natuurvoorzieningen voor kinderen komen aan bod.