Commercieel dierentransport: vergunning en regels

Om te garanderen dat commercieel dierentransport in goede omstandigheden verloopt, legt een Europese verordening zeer nauwgezette normen vast: vereiste documenten, toestand van de dieren bij het vertrekpunt, uitrusting van de vervoermiddelen, beschikbare oppervlakte, reistijd en rusttijden, … Niets wordt aan het toeval overgelaten om het welzijn van de dieren te garanderen.

In België is de Europese verordening 1/2005 betreffende het dierentransport niet van toepassing op het persoonlijk (niet-commercieel) transport van eigen dieren. Ze geldt dus niet voor particulieren die reizen met hun hond, een ruiter die naar een paardenwedstrijd gaat, een fokker die een fokdier met eigen middelen vervoert over een afstand van minder dan 50 km of die naar een dierenkliniek gaat, ... Er zijn evenwel enkele regels van toepassing op het niet-commercieel vervoer van landbouwhuisdieren. U vindt ze op de pagina ‘niet-commercieel vervoer’. 

Opgelet: de reglementeringen kunnen verschillen van het ene Gewest of land tegenover het andere; er kunnen ook andere reglementeringen van toepassing zijn: informeer u dus voor u vertrekt!

Het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 25/04/2019 in verband met het commercieel vervoer van dieren bepaalt de praktische aspecten van de erkenningsaanvragen, inclusief de aanvragen van de goedkeuringscertificaten en de getuigschriften van de vakbekwaamheid.

Erkenning en goedkeuring van het vervoermiddel

Vergunning voor wie?

U moet enkel een vergunningsaanvraag indienen bij Leefmilieu Brussel indien u dieren vervoert  in het kader van een economische activiteit over een afstand van meer dan 65km en indien de hoofdzetel van uw onderneming zich op het Brussels grondgebied bevindt.

Hoe een vergunning aanvragen?

Voor korte trajecten– Vergunning van het type 1 (meer dan 65 km, minder dan 8u met grensovergang of minder dan 12u op het nationaal grondgebied) moet u:

• Het formulier voor de erkenningsaanvraag invullen;
• Een forfaitair bedrag van 75 euro storten op de rekening
  • IBAN BE14 0912 3109 8283 op naam van de GOB (Gewestelijke Overheidsdienst van Brussel)
  • Adres: Vooruitgangstraat 80, 1035 Brussel
  • Mededeling: ‘TRSP1 + naam’;
• Ons foto’s bezorgen van het of de betrokken voertuig(en) (binnen- en buitenkant - geen afbeeldingen genomen op internet met hetzelfde model);
• Ons het bewijs bezorgen dat u of uw personeel bekwaam bent voor het vervoeren en hanteren van dieren:
• Voor het transport van runderen, schapen, geiten, varkens, wild en gevogelte moet ons een getuigschrift van vakbekwaamheid worden bezorgd. Indien u er niet over beschikt moet u een opleiding volgen.  Franstalige transporteurs moeten zich informeren op de website van CER (zie link onderaan de pagina).  Nederlandstalige transporteurs vinden informatie op de website van de DGZ.  Deze instellingen zullen u een certificaat bezorgen nadat u voor een examen bent geslaagd. Opgepast, de getuigschriften van vakbekwaamheid voor het personeel van Brusselse erkende transportbedrijven zijn slechts 5 jaar geldig.
• Ons het bewijs bezorgen dat het voertuig over een uitrusting beschikt die is aangepast aan de vervoerde soort;
• Ons uw operationele procedures/gidsen met goede praktijken (voorbereiding van het voertuig, controle /manipulatie van de dieren,...) bezorgen.
• Geen inbreuk hebben gepleegd op de gemeenschaps- of nationale wetgeving op de bescherming van dieren in de 3 jaar die de aanvraagdatum voorafgaan.

Voor lange trajecten– Vergunning van het type 2 (meer dan 8u met grensovergang of meer dan 12u op het nationaal grondgebied) moet u:

• Het formulier voor de erkenningsaanvraag invullen;
• Een forfaitair bedrag van 75 euro storten op de rekening
  • IBAN BE14 0912 3109 8283 op naam van de GOB (Gewestelijke Overheidsdienst van Brussel)
  • Adres: Vooruitgangstraat 80, 1035 Brussel
  • Mededeling: ‘TRSP2 + naam’.
• Ons het bewijs bezorgen dat u of uw personeel bekwaam bent voor het vervoeren en hanteren van dieren:
• Voor het transport van runderen, schapen, geiten, varkens, wild en gevogelte moet ons een getuigschrift van vakbekwaamheid worden bezorgd. Indien u er niet over beschikt, moet u een opleiding volgen. Franstalige transporteurs moeten zich informeren op de website van CER (zie link onderaan de pagina). Nederlandstalige transporteurs vinden de nodige informatie op de website van DGZ (zie link onderaan de pagina).  Deze instellingen zullen u een certificaat bezorgen nadat u voor een examen bent geslaagd. Opgepast, de getuigschriften van vakbekwaamheid voor het personeel van Brusselse erkende transportbedrijven zijn slechts 5 jaar geldig.
• Ons het bewijs bezorgen dat het voertuig over een uitrusting beschikt die is aangepast aan de vervoerde soort;
• Ons uw operationele procedures/gidsen met goede praktijken (voorbereiding van het voertuig, controle van de dieren,...) bezorgen en in het bijzonder de procedures die de follow-up en registratie van de bewegingen van wegvoertuigen waarvoor u verantwoordelijk bent mogelijk maken en de mogelijkheid altijd contact te kunnen opnemen met de chauffeur tijdens reizen van lange duur; 
• Ons uw noodprocedure bezorgen;
• Ons een bewijs bezorgen van de aanwezigheid van een navigatiesysteem indien u paarden die niet geregistreerd zijn in Studbook, runderen, schapen, geiten en varkens vervoert;
• Geen inbreuk hebben gepleegd op de gemeenschaps- of nationale wetgeving op de bescherming van dieren in de 3 jaar die de aanvraagdatum voorafgaan.
• Over een certificaat van goedkeuring beschikken voor elk van uw voertuigen: het bewijst dat het gebruikte voertuig de vervoersvoorwaarden inzake dierenwelzijn naleeft.

Om een certificaat van goedkeuring te ontvangen in het kader van een nieuwe vergunningsaanvraag of voor elk nieuw voertuig in het kader van uw reeds lopende activiteit, moet u: 

• Het formulier voor de aanvraag van een vergunning als vervoerder invullen. 
• Een forfaitair bedrag van 25 euro per voertuig storten op de rekening: 
  • BE14 0912 3109 8283
  • Gewestelijke Overheidsdienst van Brussel
  • Vooruitgangstraat 80, 1035 Brussel.
  • Mededeling ‘TRSP2 + naam’.

Een inspectie van het of de voertuig(en) moet vóór de toekenning van uw vergunning of uw certificaat van goedkeuring worden uitgevoerd indien u reeds in het bezit bent van een geldige vergunning. 

Deze vergunningen zijn uitsluitend voor ‘dierenwelzijn’. Informeer u bij andere administraties voor alle andere wettelijke vereisten.

Om in orde te zijn op sanitair niveau moet u het formulier van de FAVV invullen. 

De follow-up van uw dossier vergunning/certificaat van goedkeuring

Binnen de maand na de indiening van uw vergunningsaanvraag of uw aanvraag van een certificaat van goedkeuring zal Leefmilieu Brussel u een ontvangstbevestiging sturen met de melding of uw dossier al dan niet volledig is.   

De vergunning wordt binnen de 4 maanden na de indiening van de volledige aanvraag afgeleverd. Een vraag voor vernieuwing van de vergunning zal dus moeten worden ingediend tussen de 7de en 4de maand vóór de vervaldatum van uw vergunning.

Elke wijziging of stopzetting van de activiteiten of elke wijziging van uw gegevens moeten onmiddellijk via e-mail of per brief aan Leefmilieu Brussel worden meegedeeld.

Een vergunning voor het vervoer van dieren en een certificaat van goedkeuring zijn 5 jaar geldig. 

Dieren die geschikt zijn voor transport

Voor een dier wordt getransporteerd, moet worden beoordeeld of het voldoende gezond is om de reis te doorstaan, vooral indien het gaat om een transporten die lang duren of waar extreme temperaturen verwacht worden. Zieke of gewonde dieren zijn dus niet geschikt voor transport. Dit geldt ook voor drachtige dieren waarvan de draagtijd reeds meer dan 90% gevorderd is, pasgeboren dieren waarvan de navel nog niet geheeld is en zeer jonge dieren (biggen van minder dan drie weken oud, lammeren van minder dan een week oud en kalveren van minder dan tien dagen oud, tenzij ze over een afstand van minder dan 100 km worden vervoerd) en herten met een bastgewei. Licht gewonde of zieke dieren kunnen echter wel vervoerd worden voor zover het vervoer geen extra lijden veroorzaakt. Bij twijfel moet het advies van een dierenarts ingewonnen worden.

Geschikte vervoermiddelen

Bescherming tegen slechte weersomstandigheden, antislipvloer, ventilatie, verlichting, strooisel voor jonge dieren, … De vervoermiddelen moeten aangepast zijn voor het transport van dieren in goede en veilige omstandigheden. De oppervlakte moet voldoende zijn volgens het ras. De eisen worden overigens verstrengd bij langdurig transport van landbouwhuisdieren: zo moet het dak van de vervoermiddelen in een lichte kleur zijn, er moet een mechanisch ventilatiesysteem zijn en een controle van de temperatuur die tussen 5°C en 30°C moet blijven. Een satellietnavigatiesysteem moet de transporteur kunnen volgen en lokaliseren.

Een waardige behandeling

De dieren moeten uiteraard zo goed mogelijk behandeld worden tijdens het transport. Pijnlijke handelingen zijn verboden. Ze moeten over voldoende stahoogte kunnen beschikken en er moet ruimte zijn boven het hoofd van de dieren als zij in hun natuurlijke positie staan. Ook de regels voor het aanbinden zijn streng: de dieren mogen niet aangebonden worden aan hoornen, gewei of neusringen, en de poten mogen niet samengebonden worden. De dieren moeten ook steeds kunnen gaan staan of liggen.

Vastgelegde transportduur

De verordening voorziet maximale reis- en rusttijden voor landbouwhuisdieren. Ze maakt ook een onderscheid tussen korte reistijden, van minder dan 12 uur voor een nationaal transport en minder dan 8 uur voor een internationaal transport, en lange reistijden waarop bijkomende regels van toepassing zijn.

Het journaal

Voor het internationaal lang transport van runderen, schapen, geiten, varkens of paardachtigen (met uitzondering van geregistreerde paarden) moet de transporteur ook een journaal invullen dat een planning van de reis bevat. Dit journaal moet minstens 48 uur op voorhand aan de Provinciale Controle-Eenheid (PCE) van het FAVV worden overgemaakt, zodat kan nagekeken worden of de planning realistisch is. Verder bevat dit journaal nog een vertrekformulier, een aankomstformulier en een verklaring van de vervoerder over de afgelegde route. Na het transport bezorgt de vervoerder het volledig ingevulde journaal aan de LCE en aan het departement Dierenwelzijn van Leefmilieu Brussel.