Waterbeheerplan

Het Waterbeheerplan (WBP), waarover gaat dat?

Het Waterbeheerplan (WBP) is het planningsinstrument van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dat een geïntegreerd en globaal antwoord wil bieden op alle uitdagingen in verband met waterbeheer (rivieren, vijvers, drinkwatervoorziening, grondwater, overstromingen, ...) in het Brussels Gewest. Het beoogt een goede toestand van de waterlichamen en aquatische ecosystemen, een beter beheer van de overstromingsrisico's en voortaan ook van de droogterisico’s.  Het WBP vormt een actieve bijdrage tot de internationale planning die we samen met de andere Belgische gewesten, Frankrijk en Nederland uitvoeren op niveau van het internationaal hydrografisch Scheldedistrict. Het gaat gepaard met een Maatregelenprogramma, m.a.w. bevoorrechte concrete acties die zullen worden uitgevoerd via diverse politieke hefbomen (besluiten, toelagen, informatie, overheidsinvesteringen, ...). 

Het opstellen van een WBP is een verplichting die voortvloeit uit de Kaderrichtlijn Water  (.pdf) en de  overstromingrichtlijn (.pdf), omgezet in Brusselse wetgeving door de kaderordonnatie Water (.pdf) en het overstromingsbesluit.

Het Waterbeheerplan is opgesteld door het departement Water van Leefmilieu Brussel in samenwerking met de andere wateractoren (HYDRIA, VIVAQUA, Haven van Brussel ...) via het coördinatieplatform voor waterbeleid.  

Het WBP moet elke 6 jaar geactualiseerd worden. Het eerste WBP had betrekking op de periode 2009-2015, het tweede WBP (waarin voor het eerst de beoordeling en het beheer van overstromingsrisico’s volledig werden opgenomen) had betrekking op de periode 2016-2021, en het nieuwe WBP voor de periode 2022-2027 werd goedgekeurd op 22 juni 2023.

Een nieuw plan voor de periode 2022-2027

Na verschillende jaren van voorbereiding en overleg met de verschillende wateroperatoren en actoren, en na een proces van burgerparticipatie dat het mogelijk maakte om de standpunten en de prioritaire thema's van een aantal verenigingen en inwoners van het Gewest te verzamelen, werd het derde Waterbeheerplan voor het Brussels Hoofdstedelijk Gewest goedgekeurd op 22 juni 2023.

Op basis van nieuwe vaststellingen beoogt dit derde Plan nog steeds de stapsgewijze verwezenlijking van de milieudoelstellingen voor oppervlaktewaterEr wordt gewoonlijk een onderscheid gemaakt tussen zeewater en binnenwater, wat op zijn beurt in oppervlaktewater en grondwater wordt onderverdeeld. Het oppervlaktewater wijst op het water dat op de oppervlakte van de aarde afvloeit of stagneert en bevat het water van de meren, rivieren en waterpartijen (vijver, kunstmatige bekkens, poelen, ...)., grondwater en beschermde gebieden, zoals bepaald krachtens de Kaderrichtlijn Water.

Naast de waterkwaliteit wil dit nieuwe plan een geïntegreerd en globaal antwoord bieden op alle uitdagingen in verband met waterbeheer. Het verzekert de naleving van de beginsel van terugwinning van de kosten van de waterdiensten, terwijl de toegang tot water voor iedereen tegen een redelijke prijs wordt gegarandeerd. Het verzekert ook dat water aanwezig is in de stedelijke omgeving en dat watervoorraden worden behouden en verbeterd.

Het Plan heeft vooral tot doel onze stad veerkrachtiger te maken in het licht van de klimaatveranderingWijst op trage variaties van de klimaatskenmerken mettertijd, op een welbepaalde plaats : opwarming of afkoeling. Sommige vormen van luchtvervuiling, veroorzaakt door menselijke activiteiten, zijn een bedreiging voor het klimaat in de zin dat er een globale opwarming zou kunnen ontstaan. Dit verschijnsel kan belangrijke schade veroorzaken: stijging van de zeeniveaus, verergering van de uiterste klimaatsverschijnselen (droogtes, overstromingen, wervelstormen, enz.), destabilisatie van de bossen, bedreiging voor de zoetwatervoorraden, moeilijkheden voor de landbouw, woestijnvorming, vermindering van de biodiversiteit, verspreiding van tropische ziekten, enz., en omvat maatregelen om overstromingen (in overeenstemming met de vereisten van de Overstromingsrichtlijn) en droogtes te voorkomen en te beheersen. Eén van de fundamentele elementen van dit nieuwe Plan is de strategie van "Geïntegreerd Regenwaterbeheer" (of afkorting: "GRWB") die zoveel mogelijk in heel Brussel dient te worden toegepast. Regenwater zo dicht mogelijk beheren bij waar het valt is een effectieve manier om deze veerkracht te versterken, omdat het grondwater wordt aangevuld, verzadiging van het afwateringsnetwerk en de daaruit voortvloeiende lozing van afvalwaterWater dat in huishouding of industrie dienst heeft gedaan en gewoonlijk met verschillende stoffen beladen is. in de natuurlijke omgeving wordt vermeden of uitgesteld. Door het lokaal vasthouden van water voorkomen we dat het wegvloeit naar de lagergelegen zones, en tegelijkertijd worden er koele zones gecreëerd om het stedelijk hitte-eilandeffect tegen te gaan.

In totaal omvat het Waterbeheerplan 2022-2027 116 maatregelen. Voor elk van deze maatregelen is een specifieke fiche opgesteld waarin de redenen voor de maatregel, de doelstellingen, de fasen van de uitvoering en de betrokken actor(en) worden toegelicht.

Het plan, de technische bijlagen en het milieueffectrapport (MER) over de maatregelen kunnen worden geraadpleegd en gedownload via de onderstaande links. De niet-technische samenvatting van elk van deze twee documenten is ook beschikbaar.