Exotische steekmuggen in Brussel
- Biodiversiteit
- Invasieve soorten
Exotische muggen, die schadelijk kunnen zijn voor onze gezondheid, komen steeds vaker voor in België. Het is belangrijk dat we samenwerken om hun verspreiding tegen te gaan.
Sinds enkele jaren komen er steeds meer ‘exotische steekmuggen’ – muggen die normaal gezien niet voorkomen in België – voor. De belangrijkste redenen hiervoor zijn de internationale handel, reizen en de klimaatopwarming. Tijgermuggen worden onder andere binnengebracht via het auto‑ en vrachtverkeer vanuit landen waar ze reeds gevestigd zijn, waaronder ook al enkele West-Europese landen. Naast overlast kunnen deze steekmuggen ook gezondheidsproblemen veroorzaken, omdat ze als vector optreden voor bepaalde virussen. Om dit te voorkomen, moeten we samen de exotische steekmuggen een halt toeroepen.
Op deze pagina willen we u informeren over de exotische mug die momenteel een groot gevaar kan vormen voor de volksgezondheid: de tijgermug. Ze verschilt niet enkel in uitzicht van de gewone mug, ook op andere vlakken verdient ze extra aandacht. Het is namelijk een agressieve mug die overdag voor behoorlijk wat overlast kan zorgen. Daarnaast is ze in staat om bepaalde virussen die ziekte kunnen veroorzaken bij mensen, momenteel voornamelijk aanwezig in Zuid-Amerika, over te dragen. Vandaar dat we de verdere verspreiding en vestiging van de tijgermug dringend een halt moeten toeroepen, waarbij we de hulp uit alle sectoren kunnen gebruiken.
De tijgermug: even gevaarlijk als het klinkt?
De tijgermug kan onder andere het denguevirus, zikavirus en chikungunyavirus overdragen. Door het bijten van een besmet persoon die terugkomt vanuit (sub)tropische gebieden – waar verschillende van deze virussen momenteel circuleren – kan de tijgermug ook hier deze virussen overbrengen naar andere personen. Niet iedereen wordt ziek indien ze besmet worden met deze virussen, maar voor bepaalde groepen (kinderen, zwangere vrouwen, immuungedeprimeerden, ouderen) kan zo’n besmetting wel gevaarlijk zijn.
Goed om te weten
Burgers en professionals kunnen bij vermoeden van de vondst van een tijgermug een melding plaatsen op www.muggensurveillance.be – een meldingsplatform binnen het monitoringsproject MEMO+ van Sciensano – door een foto van de mug op te laden op de site of in de app. Indien het daadwerkelijk om een tijgermug gaat, kan een inspectie (uitgevoerd door het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in samenwerking met Sciensano) en bestrijding (uitgevoerd door een bestrijdingsfirma, gecoördineerd door Leefmilieu Brussel) georganiseerd worden. Hierbij streven zowel Sciensano als Leefmilieu Brussel naar een goeie samenwerking met de desbetreffende gemeenten en bedrijven binnen de inspectie-/bestrijdingszone.
Geef de tijgermug geen kans
De tijgermug is reeds gevestigd in verschillende West-Europese landen (Frankrijk, Duitsland, Italië, …) . Ook in Vlaanderen en Wallonië werd ze al meermaals opgemerkt. In Brussel werd in 2023 voor de eerste maal een tijgermug gevonden. De kans dat deze mug de komende jaren ook in Brussel meer en meer gevonden wordt, is groot.
De tijgermug heeft, om zich te kunnen voortplanten, altijd water nodig. Hierdoor heeft ze een sterke voorkeur voor stilstaand water gecreëerd door de mens, want daarin zitten namelijk heel wat minder vijanden dan in bijvoorbeeld grachten of rivieren. Vermijden dat er langdurig stilstaand water aanwezig is op publieke plaatsen en bedrijventerreinen in openlucht is een zeer gemakkelijke, maar ook uiterst effectieve methode om er voor te zorgen dat deze muggen – en muggen in het algemeen – zich niet kunnen voortplanten. Ook burgers worden aangespoord om actie te ondernemen, zij vinden hiervoor eveneens de nodige info op onze website.
Door waterreservoirs zoals regentonnen, bloempotten en dakgoten tijdens de winter grondig te reinigen, kunt u ervoor zorgen dat eventuele aanwezige eitjes van de tijgermug op tijd verwijderd worden en ze niet meer verder kunnen ontwikkelen tot larven en volwassen muggen. Zodra de temperaturen stijgen in de lente is het zeer belangrijk om deze waterreservoirs regelmatig te ledigen.
Tip
Tips om stilstaand water op publieke plaatsen te vermijden:
- Inspecteer de buitenruimte van uw bedrijf/ publieke locatie op de aanwezigheid van potten, emmers, regentonnen … waarin regenwater kan blijven staan en keer deze zo veel mogelijk om
- Plaatsen waar regenwater in kan blijven staan die niet omgedraaid kunnen worden kunnen voorzien worden van een muggennet
- Reinig dakgoten regelmatig zodat er geen water in blijft staan
- Vermijd de opstapeling van zwerfvuil zodat dit geen muggen aantrekt
Goed om te weten
Het verhogen van de biodiversiteitDe diversiteit aan levende soorten die zich kunnen in stand houden en die zich zonder externe hulp kunnen voortplanten (fauna en flora). op openbare domeinen en bedrijventerreinen zorgt ervoor dat de tijgermug weinig kans krijgt om te overleven aangezien deze de strijd moet aangaan met allerlei andere insecten. Daarnaast kunt u natuurlijke vijanden van de tijgermug, zoals bijvoorbeeld vogels, aantrekken.
Bekijk enkele tips en pagina’s met meer praktische info:
- Leg een vijver aan of verbeter uw vijver om dieren aan te trekken die muggenlarven opeten
- Voorzie planten en/of bloemenweides voor insecten en andere dieren waardoor er meer competitie komt voor de tijgermug
- Trek vogels aan die volwassen muggen opeten door nestkastjes te plaatsen en de gepaste vegetatie te voorzien
Lees de transcriptietekst
De regenton wordt best afgedekt met een deksel of muggennet, de emmer kan omgedraaid worden om stilstaand water te vermijden (bron: www.muggensurveillance.be)
Waarom wordt de tijgermug opgespoord in België?
Sciensano, het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) en de regionale overheden sporen deze mug al enkele jaren op. Dit om de verspreiding en eventuele overwintering van de mug na te gaan, om de gerichte acties te kunnen ondernemen om de populatie van de tijgermug in België te reduceren. Zo houden we het risico op circulatie van de bovenvermelde virussen klein.
Waarom gebeurt er onderzoek door Sciensano en/of ITG?
De monitoring van de tijgermug is een project dat geleid wordt door een team van experten binnen Sciensano en ITG. Zij hebben de kennis en medewerkers om de nodige acties te ondernemen om te waken over de verspreiding van deze mug in België. Op die manier wordt er over heel het land op dezelfde manier tewerk gegaan. Sciensano en ITG werken voor dit project zeer nauw samen met de regionale overheden, voor Brussel is Leefmilieu Brussel verantwoordelijk voor dit project.
Hoe gebeurt deze bestrijding en is dat gevaarlijk?
Het belangrijkste doel van de bestrijding is het bewust maken van de inwoner op de aanwezigheid van potentiële broedplaatsen in de eigen omgeving. Stilstaand water is een ideale broedplaats voor de tijgermug, en kan zeer gemakkelijk vermeden worden. Denk hierbij aan niet-afgedekte regentonnen, schaaltjes onder bloempotten, vervuilde dakgoten … De bestrijdingsfirma zal dan ook vooral trachten om de mensen hierover tips te geven om dit te vermijden. Indien op een bepaalde plaats het stilstaand water moeilijk vermeden kan worden, kan een biologisch bestrijdingsmiddel gebruikt worden, dat onschadelijk is voor mens, dier en plant.
Waarom moet de tijgermug bestreden worden?
De tijgermug is een verspreider van enkele belangrijke ziektekiemen (knokkelkoortsvirus, Zika-virus, …). De overdracht van deze virussen gebeurt voornamelijk op plaatsen waar de tijgermug gevestigde populaties heeft. Om ervoor te zorgen dat de vestiging van de tijgermug in Brussel en België zo lang mogelijk wordt uitgesteld, wordt er – indien er na inspectie blijkt dat er larven aanwezig zijn – ingezet op bestrijding om deze larven te vernietigen. Op deze manier verhinderen we dat deze larven zich kunnen ontwikkelen tot volwassen muggen, die opnieuw eieren kunnen leggen op een andere plaats. Indien we niet bestrijden kan de mug zich – in ideale omstandigheden – zeer snel verspreiden en beginnen voortplanten, en dat willen we vermijden. Door de nodige bestrijdingscampagnes te organiseren zorgen we dat we de controle behouden over de tijgermugpopulatie in België.
Contact
Heeft u als professional vragen over de preventie, monitoring of bestrijding van de tijgermug? Dan kunt u ons contacteren via SurveillanceBru@leefmilieu.brussels.