Operatie Re-creatie: meer natuur op de speelplaats | jaarverslag 2022
Een speelplaats met bomen, tunnels en glijbanen, een vijver en een educatieve (moes)tuin, verschillende bodembedekkingen, een rustige groene hoek en klimtoestellen. Veel Brusselse scholen dromen van zo'n speelplaats in het hartje van de stad!
Inhoud
In 2021 lanceerden Leefmilieu Brussel en perspective.brussels met succes het project Re-creatie, waarmee ze de speelplaatsen groener, gezelliger en kwalitatiever willen maken. Er werden 20 scholen geselecteerd die gedurende 4 jaar bij elke fase van het project zullen worden ondersteund. In 2022 werd de ontwerpfase voor de speelplaatsen afgerond.
Re-creatie: van ontwerp...
Tussen 2021 en 2022 hebben de deelnemende scholen gewerkt aan het ontwerp van hun nieuwe speelplaats. Tijdens die ontwerpfase hebben leerlingen, onderwijzend personeel, directie, technische onderhoudsteams, ouders enz. hun behoeften en wensen gedeeld. Die behoeften en wensen werden door partnerarchitecten samengevoegd en omgezet in een ontwerpplan, rekening houdend met de beperkingen.
... naar een nieuwe speelplaats
In oktober 2022 werd het einde van de participatieve ontwerpfase met een evenement gevierd. Tijdens dat evenement werden de plannen voor de toekomstige speelplaatsen onthuld. Er werden workshops gehouden over het ontwerpproces, het pedagogisch gebruik van natuurlijke inrichtingen en over buiten lesgeven. De deelnemers deelden tal van ervaringen en ontdekkingen.
De volgende fase is intussen ook al van start gegaan: het opstellen van de technische clausules om de overheidsopdrachten te publiceren en de werken te starten!
Een speelplaats op maat van de ambities van morgen
De 3 doelstellingen van het Re-creatieproject:
- Welzijn: het welzijn van leerlingen en leerkrachten positief beïnvloeden door speelruimten te creëren die gezellig zijn voor iedereen en de spanningen op de speelplaats verminderen.
- BiodiversiteitDe diversiteit aan levende soorten die zich kunnen in stand houden en die zich zonder externe hulp kunnen voortplanten (fauna en flora).: het contact met de natuur in de stad versterken door leerlingen de kans te geven om in de natuur te spelen en ze te observeren. Het vergroenen van versteende oppervlakken om de speelplaats af te koelen tijdens hittegolven, een fenomeen dat de komende jaren steeds vaker zal voorkomen.
- Openstelling voor de buurt: bepaalde scholen buiten de schooluren nog meer openstellen voor de buurt en zo het aanbod aan groene ruimten voor de Brusselse bevolking uitbreiden.
Goed om te weten
-
42.246 m²
oppervlakte van de speelplaatsen van de deelnemende scholen
-
x 4
meer mogelijkheden tot biodiversiteit op de speelplaatsen
-
50%
waterdoorlaatbaarheid op de speelplaats (in plaats van 18%)
Elk co-ontwerp voor de toekomstige speelplaatsen werd aan het eind van het proces gevisualiseerd via participatieve tentoonstellingen. In elke school presenteerde een kleine groep leerlingenambassadeurs hun ontwerp aan klasgenoten en ouders. De trots waarmee ze over het project communiceerden en de relevantie van hun ideeën, zijn een echte drijfveer om het project verder te zetten.
Lees de transcriptietekst
‘Buiten lesgeven’, een essentiële pijler in de ontwikkeling van het kind
[Inleiding] Leren in de natuur
[Titel] Operatie Re-Creatie
[Kinderen en lerares buiten, in een groene omgeving, Nederlands-Frans gesproken]
[Kind]
“Ah ja, een klein dier!”
[Lerares]
“Waaw, dankjewel.”
[Tekst op het scherm]
Leren in de natuur is essentieel voor de ontwikkeling van een kind.
Daarom vergroent Leefmilieu Brussel speelplaatsen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
[Lerares, in het Nederlands, bij een zonnebloem]
“Mohamed, wil je er eens aankomen?”
[Kind, in het Nederlands]
“Ja!”
[Lerares]
“Wil je eens voelen…”
[Kind]
“Ja, ja, ja!”
[Ander kind]
“Ik wil ook eens voelen.”
[Lerares]
“Zachtjes voelen. OK kijk, wat eraf komt, dat is stuifmeel…
Maar zeg! Het regent hier precies.”
[Kind]
“Juffrouw, van wie is dit huis?”
[Lerares]
“Van wie dat huis is? Dat is gewoon een bloem. De bijtjes komen wel soms.”
[Lerares, in het Frans]
“Kinderen houden ervan om alles aan te raken, te lopen, te kijken, insecten te bestuderen…
… echt hun vijf zintuigen buiten te kunnen gebruiken.”
[Kind, in het Frans]
“En dat, dat is de schil van de hazelnoot.”
[Kind, in het Nederlands]
“Een spin! Ik ga ze doodmaken.”
[Kinderen, in het Nederlands]
“Nee!”
[Sofie Mertens, Leerkracht Vier Winden, in het Nederlands]
“Er komt een spinnetje, al die kleine momenten kan je gewoon aangrijpen om een beetje meer uitleg te geven en vooral om hen te laten voelen.
Nee, een spin is niet gevaarlijk, probeer maar eens om ze op je hand te laten kruipen.
Durf je niet? OK. Durft er iemand anders? En zelf tonen dat je helemaal op je gemak bent in de natuur.
Kijk wat hij doet… hij maakt een draad.”
[Laurence Masset, vzw Zonnebloem]
“Eigenlijk is er geen scheiding tussen buiten en binnen. Wat buiten gebeurt, verrijkt wat we binnen doen.”
[Isabelle Vermeir, vzw Zonnebloem]
“Wat buiten gebeurt zal de kinderen stimuleren en dus ook de leerkrachten, en zal meer betekenis geven aan de leerstof. Het is levend leren, kwalitatief leren.
De kinderen kunnen zich beter concentreren buiten. Het is ook beter voor de gezondheid om buiten te zijn, in de natuur.”
[Sofie Mertens, in de schooltuin]
“Elke week opnieuw proberen we ook na te denken over de weg hiernaartoe. En deze week hadden we rond takken gewerkt en rond het begin van de herfst. Deze week moesten ze een andere weg volgen dan wat ze gewend waren en ze volgden pijlen die we met takken hadden gemaakt.
[Kind]
“Dáár! Een pijl…”
[Sofie Mertens]
“Samen met mijn collega, juf Kris, komen wij elke week naar hier. We zijn een hele dag in de tuin en we doen dat al sinds vorig jaar.”
[Lerares, in het Nederlands]
“En vinden jullie het leuker om hier buiten te eten dan op school?
[Kind, in het Nederlands]
“Ja!”
[Kind, in het Nederlands]
“Ik vind het leuker buiten.
[Lerares, in het Nederlands]
“Hier buiten is het eigenlijk leuker, ik vind dat ook.”
[Kind, in het Nederlands]
“Ja, want de zon schijnt!”
[Sofie Mertens]
“We doen hier de deur open en we zien groen, we ervaren het groen en komen gewoon tot rust. Ik ben al helemaal vergeten dat wij in een grootstad zitten. Gewoon de rust die je hier voelt, en dat geldt ook voor de kinderen.”
[Lerares, in het Frans, met een pluchen egel]
“Hij heeft het graag als we zijn buikje kietelen. Alsjeblieft.
Ik heb echt een evolutie gezien. Vooral wat betreft respect voor de natuur. Met deze klas zag je dat al aan het einde van het jaar, leerlingen zeiden: ‘Maar nee, waarom trek je die plant uit, stap niet op dat insect!’. Dus naast hun kennis van wiskunde, Frans of wetenschappen, is er een terugkeer naar de natuur en respect voor onze leefomgeving.
[Isabelle Vermeir]
“Vanaf het moment dat we de speelplaatsen vergroenen, zijn er geen beperkingen meer en worden er mogelijkheden gecreëerd. Meer leerkrachten zullen naar buiten kunnen gaan en ook meer leerlingen zullen ervan kunnen genieten. Dus ja, het is niet alleen een opportuniteit, het zal ook het buiten leren gemakkelijker maken, en toegankelijker voor meer mensen.”
[Tekst en logo op het scherm]
Operatie Re-Creatie
Vergroening van speelplaatsen in het Brussels Gewest.
Leefmilieu Brussel
[Einde]
Ik ga opzettelijk een paar keer dubbelen zodat ik van de toekomstige speelplaats kan genieten!
Nuttige links
Ontdek de plannen voor de toekomstige speelplaatsen en volg het verloop van het project.