Hoe kan je door composteren de inhoud van je vuilniszak verminderen? Met deze praktische gids zetten we je op weg!

Organisch afval maakt tot 60% van ons huishoudelijk afval uit. Stel je de besparingen voor die we kunnen realiseren door ze uit onze witte zakken te weren! Voedselverspilling beperken is de beste manier om je hoeveelheid organisch afval te verkleinen en composteren is op zijn beurt een gemakkelijke en kostenbesparende manier om er nog iets mee te doen. Het kan zelfs zonder tuin of kosten (alleen een beetje als je wil composteren in je appartement)! Maar hoe begin je eraan?

De oranje vuilniszak

Woon je in een klein appartement zonder buitenruimte? Is thuis composteren dan wel een optie? Geen probleem! Zet de eerste stap door je organisch afval in de oranje vuilniszak te gooien.

De witte zakken zijn namelijk voor huishoudelijk afval dat niet kan worden gerecycleerd. Belandt het in je witte zak, dan wordt dit ‘restafvalAfval dat niet selectief wordt gesorteerd of rest na het verwijderen van recycleerbare stoffen en in de normale vuilniszak terechtkomt.’ verbrand en vervolgens gebruikt als brandstof om elektriciteit en warmte op te wekken. Je keukenafval bestaat voor 80% uit water en is dus niet echt nuttig bij het produceren van elektriciteit. Daarom is het beter om het in de oranje zakken te gooien, zodat het kan hergebruiktHet hergebruik bestaat uit het behoud van een voorwerp om het ongewijzigd opnieuw te gebruiken, eventueel na een voorbereiding voor hergebruik. Bijvoorbeeld: bakstenen worden afgebroken en hergebruikt voor een nieuwe muur nadat ze werden gereinigd en gecontroleerd. worden voor groene energieEnergie geproduceerd uit hernieuwbare energiebronnen (wind, zon, waterkracht, enz.). en compostOrganische bodemverbeteraar, het is het stabiele en humusrijke eindproduct van de compostering van selectief ingezameld organisch-biologisch materiaal. Want Brussel haalt de oranje zakken op en brengt ze naar biomethanisatiecentra in Ieper of Herstal.

Praktische gids voor de oranje vuilniszak

De oranje zak is alleen bestemd voor het weggooien van organisch keukenafval. Als je tuinafval wilt weggooien, gebruik dan de groene zakken die daarvoor bestemd zijn. Afval dat niet in deze zakken mag (beenderen, karkassen, ook van schaaldieren, luiers ...) gaan in de witte zak.

Buurtcompost

Wil je geen oranje vuilniszak in je keuken? Dan kan je zeker terecht bij een van de buurtcompostprojecten! De gelegenheid bij uitstek om deel te nemen aan een gezellig project in je buurt. Buurtcomposthopen zamelen organisch afval in van verschillende huishoudens om het tot compostOrganische bodemverbeteraar, het is het stabiele en humusrijke eindproduct van de compostering van selectief ingezameld organisch-biologisch materiaal te verwerken. Deelnemers kunnen hun afbreekbaar en niet-vervuilend afval (keukenafval, verwelkte bloemen, niet-gekleurd karton ...) naar een gemeenschappelijke compostbak brengen. Maar er is meer! Na 6 tot 12 maanden ontstaat een natuurlijke teelaarde die je kan meenemen als je dat wenst.

Praktische gids voor buurtcomposteren

Als algemene regel geldt dat al het organisch afval kan worden gecomposteerd in een buurtcomposthoop. Let wel op, zorg voor een evenwicht tussen zogenaamde ‘groene’ materialen (zacht en vochtig, zoals groenteschillen of koffiedik) en ‘bruine’ materialen (hard en droog, zoals ongekleurd karton of gemalen eierschalen). Als je alleen het laatste composteert, zal je compost uitdrogen en zal het proces stoppen. En als je alleen ‘groen’ en nat materiaal gebruikt, kan de composthoop een slechte geur gaan verspreiden. Bovendien kunnen de compostbeheerders een aantal specifieke regels opstellen. We raden dus aan om vooraf met hen contact op te nemen voordat je er iets heen brengt.

Aansluiten bij een bestaand project

Wil je aansluiten bij een project voor buurtcomposteren? Er zijn al meer dan 200 initiatieven te vinden over het hele Brusselse Gewest!

1. Zoek een buurtcomposthoop in je buurt met behulp van onze interactieve kaart en neem contact op met de beheerder! 
2. Neem deel aan het reilen en zeilen van het project (compost omdraaien, versnipperd materiaal binnenbrengen, buurtaperitief ...). Een buurtcompostproject is ook een verrijkende menselijke ervaring!

Of start je eigen buurtinitiatief

Om buurtcompostering/collectieve composteringBiologisch proces van verandering en nuttige aanwending van organische substraten (organisch afval ... ) in een gestabiliseerd product, gelijk aan tuinaarde en rijk aan humusachtige bestanddelen. aan te moedigen, lanceert Leefmilieu Brussel een jaarlijkse oproep voor collectieve composteringsprojecten, met als bonus een mooie methodologische en financiële ondersteuning! Je vindt alle informatie over de toegekende steun op de website ‘Vooruit met de wijk’.

Omdat de oprichting en ontwikkeling van een collectieve composthoop speciale aandacht verdient, geven wij alvast enkele adviezen mee:

1. Omring je met gemotiveerde mensen om het project mee te dragen. Het succes van collectieve compostering hangt af van de inzet van de deelnemers.
2. Sluit een overeenkomst met de eigenaars – particulier of publiek (gemeente, regio ...) – om het terrein ter beschikking te stellen.
3. Stel regels op voor een goed beheer: wijs een of twee personen aan die verantwoordelijk zijn voor het terrein en organiseer de aanvoer van biologisch afbreekbaar materiaal en de verdeling van rijpe compostOrganische bodemverbeteraar, het is het stabiele en humusrijke eindproduct van de compostering van selectief ingezameld organisch-biologisch materiaal.
4. Houd buurtbewoners op de hoogte en werf deelnemers via flyers, Facebookgroepen of buurtaperitieven ...
5. Bekijk onze fiche ‘Bouwplan voor een collectieve compostinstallatie’ (.pdf)

Vermicompost

Je zou graag je keukenafval composteren, maar hebt geen tuin? Begin met vermicompostering! Vermicompostering ontbindt je keukenafval dankzij het harde labeur van kleine aardwormen (niet te verwarren met de regenwormen in onze tuin) en goede bacteriën. En dat gaat perfect in je kelder, tuin of op je balkon! Het duurt een paar weken vóór het proces op gang komt, en vervolgens ongeveer drie maanden om al het afval af te breken. Je kan in de winkel een vermicompostbak voor je minuscule huisgenootjes vinden of er zelf een maken van oude emmers of bakken. Er zijn genoeg online tutorials te vinden!

Praktische gids voor vermicomposteren

Zie je vermicomposteren wel zitten? Hierbij enkele tips om eraan te beginnen:

• Plaats je vermicompostbak op een goed geventileerde plaats bij een kamertemperatuur tussen 15 en 25 °C.
• In tegenstelling tot de traditionele composthoop is een vermicompostbak vooral bedoeld om keukenafval te verwerken. De wormpjes zullen smullen van je rauwe plantaardige afval (behalve uien, sjalotten en knoflook, die giftig zijn voor hen), schelpen en zelfs ongekleurd karton! Alles wat gekookt is daarentegen of van dierlijke oorsprong is uitgesloten.
• Snijd je afval in stukken van maximaal 5 cm lang en 1 à 2 cm dik. Dit versnelt het composteringsproces en voorkomt overvoeding van de wormen.
• Als het afval er langer dan 6 maanden over doet om te ontbinden, stop dan met het voeden van de compostOrganische bodemverbeteraar, het is het stabiele en humusrijke eindproduct van de compostering van selectief ingezameld organisch-biologisch materiaal, om uit te zoeken waar het probleem vandaan komt (vochtigheid, grootte van de vermicompostbak, temperatuur ...).
• Vergeet niet om de kostbare zwarte en geurloze vloeistof die zal ontstaan te recupereren, dat is een uitstekende natuurlijke meststof! Gebruik ze verdund (1 eenheid percolaat voor 9 eenheden water), om je planten te bemesten.

Tuincompost

Heb je het geluk tot die een op drie Brusselaars te behoren die over een tuin beschikken? Dan kan je gemakkelijk beginnen met composteren! Hopen, vaten of silo’s ... Het volstaat om de composteringstechniek te kiezen die het best is aangepast aan de grootte van je tuin.

Voor kleine tuinen: het compostvat

Deze plastic vaten, die geschikt zijn voor tuinen van minder dan 300 m², zijn te koop in tuincentra of doe-het-zelfzaken. Kies bij voorkeur voor een inhoud van minstens 200 liter. Zet het vat in de zon om het afbraakproces van je organisch afval te bevorderen, en vergeet niet om je compostOrganische bodemverbeteraar, het is het stabiele en humusrijke eindproduct van de compostering van selectief ingezameld organisch-biologisch materiaal ongeveer een keer per week te verluchten, door het om te roeren met de daartoe bestemde stok of met een vork. Het vat moet worden afgesloten met een deksel om de warmte binnen te houden en overtollig vocht te voorkomen.

Voor middelgrote tuinen: composteren in silo of tuingaas

Composteren in silo of in tuingaas is interessant als de hoeveelheid tuinafval te groot is om in een vat te passen. Maak een vierkante bak met behulp van houten pallets of metaalgaas. Bekleed de binnenkant met een geperforeerd zeil om de compostOrganische bodemverbeteraar, het is het stabiele en humusrijke eindproduct van de compostering van selectief ingezameld organisch-biologisch materiaal te laten verluchten zonder hem uit te drogen. Vergeet niet de inhoud van de silo twee tot drie keer per jaar om te keren om een goede verluchting van de compost te garanderen.

Kleine tip van de expert: met twee of drie compartimenten kan je het afval tijdens het composteringsproces netjes en gemakkelijk verluchten. Bovendien heb je zo altijd een voorraad droge materialen (afgeknipte takken, dode bladeren ...) bij de hand.

Voor grote tuinen: de composthoop

Als je een tuin hebt van meer dan 1.000 m², kies dan voor een composthoop. Installeer hem op een beschutte plaats, achter een haag of een bosje struiken. Zodra de stapel een volume van 2 à 3 m³ heeft bereikt, keer je het materiaal om voor de verluchting en begin je ernaast met een nieuwe stapel. Denk eraan om je composthoop af te dekken met stro, dode bladeren of een microgeperforeerd zeil om de vochtigheid onder controle te houden en het risico op nare geurtjes te beperken.
 

De beste tips voor een geslaagde composthoop in de tuin

Is je tuin klaar om je organisch afval op te waarderen? Hier zijn enkele tips voor een gezonde composthoop:

• Kies een goede plek: niet in de schaduw en niet in de volle zon. Denk aan de praktische kant.
• Zorg voor een goed evenwicht tussen ‘groene’ (zachte en natte) en ‘bruine’ (harde en droge) materialen. 
• Controleer het vochtgehalte van je compost door er een handvol van in je handen te knijpen: als er water uitloopt, is het te vochtig. Verbrokkelt de inhoud van dit handvol daarentegen en kleeft de compost niet, dan is hij te droog.
• Werk de compost altijd af met een droge laag en dek hem indien mogelijk af, om te voorkomen dat er regen op valt.
• Vul je composthoop alleen met afbreekbare en niet-vervuilende materialen: geen plastics (zelfs geen composteerbare), synthetisch textiel, stofzuigerzakken, timmerhout (vaak behandeld met chemische stoffen), as en wegwerpluiers. 
• Composteer geen gekookte etensrestjes, vlees, vis of melkproducten om te vermijden dat je bezoek krijgt van knaagdieren. 
• Laat kruiden met zaad weken gedurende 2-3 dagen voordat je het composteert om te voorkomen dat het zich later in je tuin zal verspreiden.
• Verklein grote of lange stukken afval: dit versnelt het composteringsproces.
• Composteer grasmaaisel slechts in beperkte mate. Het bevat veel water en stikstof en koekt snel samen, wat slecht is voor een goede luchtcirculatie en kan leiden tot onaangename geurtjes.
• Je kan het verwerkingsproces gemakkelijk versnellen door wat rijpende compost, die rijk is aan organismen, toe te voegen. Vraag er wat aan mensen in jouw omgeving of aan een gespecialiseerde compostgids. Jonge brandnetels, smeerwortel en zeewier zijn ook goede versnellers. Heb je die niet? Geen probleem! Je compost zal zelf de minerale zouten produceren die de afbraak zullen activeren. Een beetje geduld en het is klaar!