Teelt in volle grond of in bakken

De moestuinbak is een prima optie als u thuis groenten wil kweken als u geen tuin hebt of geen goede grond. Het substraatLaag aarde voor planten. is hierbij gescheiden van de bodem. 

Hier zijn een paar tips voor het maken, installeren en onderhouden van uw moestuinbak!

Het type bak zal grotendeels afhangen van de ruimte en de middelen die u hebt. 

U kan zelf een moestuinbak maken met informatie die u op het internet vindt, of u kan beroep doen op een tuinaannemer of schrijnwerkerij, of u kan een kant-en-klare bak kopen in een tuincentrum.

U hebt de keuze uit heel veel verschillende materialen. De keuze van het materiaal heeft een invloed op het type grond of substraatLaag aarde voor planten. dat in uw bak wordt gelegd:

• in metalen bakken kan de grond aanzienlijk opwarmen, 
• in terracotta bakken, die poreus zijn, kan de grond sneller uitdrogen.

Ons advies: 

• vermijd alles wat een bron van verontreiniging kan zijn, zoals behandeld hout, autobanden, enz.
• Gebruik onbehandelde materialen en koop duurzaam geproduceerd hout. 
• Denk aan recuperatiematerialen zoals geschaafd hout, ruw hout, recuperatiehout, paletten, geotextielzakken, steen, enz.

Niet alle soorten grond zijn geschikt voor uw moestuinbak. Als u uw bak gewoon vult met tuinaarde zal u vroeg of laat zware, dichtgeslibde grond krijgen die moeilijk te bewerken is en waar uw groenten niet goed in zullen groeien.

Het recept voor een goed substraatLaag aarde voor planten.:

• 1/3 compostHet natuurlijk proces waarbij organisch materiaal onder gecontroleerde omstandigheden door levende organismen wordt omgezet in humus en voedingsstoffen voor de bodem en zijn bewoners. : de grond verbeteren met rijpe compost (dat kan u zelf doen met plantaardig en organisch afval).
• 2/3 zuivere grond of potgrond.

Als de gebruikte grond te zwaar is, voeg dan eventueel zandBodemdeeltjes die groter zijn dan 0,05 mm en/of extra mineralen toe in de vorm van lavapuin, steen of bentoniet (te vinden in tuincentra). Het doel is om een licht, goed doorlatend substraat te verkrijgen, dat voldoende organisch materiaal en mineralen bevat, waarin de planten kunnen floreren.

Onze tip: tuingrond bevat vaak onkruidzaden. U zal dus soms de tijd moeten nemen om het onkruid in uw bak te wieden.

Als u geen grond of compost hebt, kan u die in tuincentra vinden:

• Potgrond: dit is een plantensubstraat dat speciaal ontwikkeld werd voor het kweken van planten in potten of bakken. Het biedt een ideale bodem voor planten en bevat vaak meststoffen die gedurende een bepaalde periode voedingsstoffen leveren. Potgrond met turf moet worden vermeden, omdat het een ecologische ramp is.
• Een bodemverbeteraar: het is een mengsel van organisch materiaal en andere stoffen. Het kan worden toegevoegd aan bestaande grond om de vruchtbaarheid, de structuur en de vochtigheid te verbeteren. Het is dus niet de bedoeling om de planten daar rechtstreeks in te zetten.
• Meststoffen: zij zorgen voor de nodige voedingsstoffen voor de planten. Er zijn natuurlijke (organische) meststoffen en chemische meststoffen. Deze laatste moeten worden vermeden, omdat ze bijdragen aan de verstoring van het bodemleven en de klimaatveranderingWijst op trage variaties van de klimaatskenmerken mettertijd, op een welbepaalde plaats : opwarming of afkoeling. Sommige vormen van luchtvervuiling, veroorzaakt door menselijke activiteiten, zijn een bedreiging voor het klimaat in de zin dat er een globale opwarming zou kunnen ontstaan. Dit verschijnsel kan belangrijke schade veroorzaken: stijging van de zeeniveaus, verergering van de uiterste klimaatsverschijnselen (droogtes, overstromingen, wervelstormen, enz.), destabilisatie van de bossen, bedreiging voor de zoetwatervoorraden, moeilijkheden voor de landbouw, woestijnvorming, vermindering van de biodiversiteit, verspreiding van tropische ziekten, enz.. Aan de andere kant riskeert u bij een overdosis problemen met overbemesting of ophoping van zouten.

U maakt best een soort ‘lasagne’ van meerdere lagen:

• controleer eerst of het overtollige water kan ontsnappen via de openingen tussen de planken of via een afvoergat. Planten houden er niet van om met hun voeten in het water te staan!
• Om te voorkomen dat de grond met het water wegspoelt, kan u geotextiel op de bodem van de bak leggen.
• U kan ook zorgen voor een drainagelaag op de bodem van de bak. Gebruik hiervoor kurken, takken of geëxpandeerde kleikorrels (argex), deze houden vocht en voedingsstoffen vast.
• Vul daarna de bak met het substraatLaag aarde voor planten.. De laag moet minstens 40 centimeter dik zijn, zodat de wortels diep kunnen groeien. Vul de bak tot op enkele centimeters van de rand. Een hogere rand heeft als voordeel dat lage planten beter beschermd worden tegen de wind.
• Als u kiest voor een onderlaag met bodemverbeteraar en een toplaag met potgrond, krijgt u een structuur die dichter bij een gezonde natuurlijke bodem aanleunt, verrijkt met basisbemesting.

Of het nu gaat om een terras, een balkon, een dak of kelder, de plek waar u uw moestuinbak gaat plaatsen moet goed doordacht zijn. 

Met name:

• Is deze plaats in staat om zware lasten te dragen?
• Is de plaats gemakkelijk toegankelijk om te tuinieren?
• Is er een onnatuurlijke lichtbron nodig?
• Welke type teelt overweegt u?
• Hoeveel grond is er nodig?
• Kan vocht een probleem zijn?

Denk hierover na voordat u uw keuze maakt!

Tijdens het groeiseizoen kan u het substraatLaag aarde voor planten. bedekken met een laagje mulchBij het mulchen wordt niet-verteerd organisch materiaal zoals gemaaid gras, dode bladeren of gekneusde takken op de onbedekte bodem gelegd. Deze techniek voorkomt de ontwikkeling van onkruid, houdt de bodemvochtigheid in stand en beschermt planten tegen te grote temperatuurverschillen. , zoals bijvoorbeeld strooisel. Deze laag houdt het substraat vochtig en beperkt de ontwikkeling van onkruid.

In het seizoen moet u het substraat regelmatig bemesten, naargelang de behoeften van de planten.

Geef uw planten regelmatig water (zonder ze onder water te zetten) want een moestuinbak droogt sneller uit dan volle grond. 

Na verloop van tijd kan het substraat in uw moestuinbak verminderen. Dan moet u rijpe compostHet natuurlijk proces waarbij organisch materiaal onder gecontroleerde omstandigheden door levende organismen wordt omgezet in humus en voedingsstoffen voor de bodem en zijn bewoners. of potgrond toevoegen.

Om kwaliteitsvolle grond in uw bak te behouden, moet u elk jaar een vijfde deel ervan vervangen door verse compost.

Voor individuele consumptie is de ontwikkeling van een moestuinproject in Brussel onderhevig aan verschillende beperkingen. 

Als u de mogelijkheid hebt om thuis uw moestuin in de volle grond aan te leggen, zijn er drie mogelijkheden: 

• in uw tuin: u zal een grote oppervlakte nodig hebben en aandacht moeten besteden aan de gezondheid van de bodem.
• in een bak in contact met de bodem: gebruik bij voorkeur bakken uit onbehandelde en duurzame materialen.
• in een serre: u zal een grote oppervlakte en water nodig hebben, en u zal regelmatig de toestand van de bodem moeten controleren. 

Als u niet over de middelen beschikt om thuis uw eigen moestuin in te richten, dan moet u zich de volgende vragen stellen:

De praktijkorganisatie voor stedelijke moestuinen worden hieronder besproken, dit is een mengeling van individueel en collectief beheer. Denk vooraf na over uw behoeften om de formule te kiezen die het best bij u past!

Het huren of kopen van een individueel perceel

Deze optie biedt meer vrijheid voor het beheer van uw moestuin, maar vergt mogelijk een grotere investering in materiaal en voorkennis. Er kunnen ook diverse beheersaspecten te controleren zijn.

Kortom, een individueel terrein is een uitdaging die vraagt om:

• zelfstandig beheer,
• een belangrijke investering,
• voorkennis.  

Een collectieve moestuin

Deze optie is een sociaal en collectief project. Het is synoniem met het delen van kennis en kunde en biedt potentieel meer terrein dan het individuele perceel, wat de teelt bevordert van groentesoorten die grotere oppervlakten nodig hebben. 
U zal de bodem in groep moeten bewerken en een hele reeks factoren gezamenlijk moeten beheren (verdeling van taken en van de oogsten, beslissing over de inrichting van het terrein en de te verbouwen gewassen, enz.). 

Kortom, de collectieve moestuin is een uitdaging die:

• gezamenlijk beheerd wordt,
• goedkoop is omdat het beheer in groep gebeurt,
• het delen van kennis bevordert,
• de wensen van alle deelnemers moet verzoenen.

Co-tuinieren

Mensen die beschikken over ongebruikte tuinbouwgrond worden in contact gebracht met mensen die willen tuinieren maar niet over een perceel beschikken (zie hier). 

Er zijn verschillende kanalen om toegang te krijgen tot collectieve of individuele percelen:

• Leefmilieu Brussel
• de Brusselse gemeenten
• overheidsbedrijven (bv. Infrabel)

Naast deze kanalen bestaan er nog andere private mogelijkheden, maar deze worden niet noodzakelijkerwijs door de overheid omkaderd. 

De voorwaarden voor de toegang tot de percelen hangen in de eerste plaats af van hun toezichthoudende instantie (overheidsdiensten, verenigingen voor het beheer van collectieve moestuinen, ...) en hun beheersfilosofie. Voor de gemeenten is een terugkerende voorwaarde dat men op het grondgebied moet wonen. Lees alle voorwaarden voordat u uw aanvraag verstuurt! 

Als u snel wilt starten, kan u beter richting co-tuinieren gaan, want de wachtlijsten voor individuele percelen en collectieve moestuinen zijn vrij lang.