Hoe kunnen overheidsopdrachten duurzaam aanbesteed worden? Een deskundige aan het woord  

Hallo Loïc, je hebt al een duurzame overheidsopdracht uitgevoerd, kun je ons meer vertellen over welke leveringen het ging?

Waar mogelijk integreer ik duurzaamheidscriteria in allerlei soorten aankopen. Bij de aankoop van meubilair vragen wij bijvoorbeeld dat het hout gelabeld is en dat de andere materialen zoveel mogelijk gerecycleerd zijn. Onlangs hebben wij ook een overheidsopdracht gegund voor de inzameling van het afval van de gemeentelijke kinderdagverblijven. De verwerking van het organisch afval was daarbij verplicht.

Hoe ben je te werk gegaan? Welke zijn de stappen om met succes een  overheidsopdracht duurzaam aan te besteden?

Eerst en vooral luister ik naar de behoeften van de begunstigde diensten. Ik conceptualiseer samen met hen de overheidsopdracht.

Vervolgens overleg ik met de andere gemeenten om te leren uit ervaringen uit het verleden of om eventueel een gezamenlijke opdracht uit te schrijven. Ik overleg ook met onze dienst Leefmilieu om te zien welke duurzaamheidscriteria ik in de opdracht kan opnemen.

De volgende belangrijke stap is prospectie, op zoek gaan naar wat haalbaar is. Wat de inzameling van afval in de crèches betreft, wilden we eerst dat luiers afzonderlijk zouden worden ingezameld en verwerkt, gezien hun aandeel in de afvalbakken van de crèches. Maar deze dienst wordt niet meer op de markt aangeboden, dus heb ik hem niet in de aanbesteding opgenomen.

Vervolgens moet het bestek opgesteld worden. We moeten niet alleen realistische maar ook verifieerbare eisen hebben. Het is ook belangrijk om op een algemene manier te schrijven om zoveel mogelijk inschrijvers aan te trekken en echte concurrentie mogelijk te maken.

En dan volgen alle administratieve stappen (beoordeling door het schepencollege, enz.).

Ten slotte komen we aan de gunnings- en uitvoeringsfase. Tegelijkertijd is het belangrijk om een controle- en verificatiesysteem te implementeren.

Zijn er valkuilen die je moet vermijden?

Vraag niet om het onmogelijke, wees realistisch. En let op kwalitatieve toegangscriteria: zo had ik voor een opdracht geëist dat de dienstverlener EMAS-gecertificeerd was, het Europees milieubeheer- en milieuauditsysteem. Dat was niet echt een goed idee, omdat het veel potentiële kwaliteitsacteurs uitschakelt. Simple is beautiful!

Vind je dat de overheidsdiensten het goede voorbeeld moeten geven op het gebied van verantwoord verbruik?

De plicht om het goede voorbeeld te geven spreekt voor zich. En overheidsopdrachten zijn een instrument. Maar het is vooral de beslissing om al dan niet te kopen die belangrijk is. We hebben de reflex om meteen te kopen als de behoefte zich voordoet maar we moeten ook nadenken over groepsaankopen en — waarom ook niet — over hergebruikHergebruik is het behouden van een object om het te hergebruiken zoals het is, eventueel na een voorbereidingsfase voor hergebruik. Voorbeeld: bakstenen worden ontmanteld en hergebruikt voor een nieuwe muur, na te zijn schoongemaakt en gecontroleerd.. 

We moeten ons ook voorbereiden op de kosten van investeringen in duurzaam verbruik. Bewustwording en de middelen vinden om het goede voorbeeld te geven.