Het engagement van de Brusselse overheidsadministraties voor een duurzamere mobiliteit
- Mobiliteit
- Klimaat
- Milieuvergunning
- Voorbeeldproject
- Zero koolstof
- Uitstoot
Net als de burgers en ondernemingen moeten de Brusselse overheidsadministraties hun mobiliteit herbekijken om deze duurzamer te maken en een voortrekkersrol op zich te nemen.
Inhoud
Ingewikkelde tabellen
Voor uw leesgemak raden wij u aan deze pagina op uw computer te raadplegen
Om alternatieven voor de wagen voor te stellen voor de verplaatsingen van hun personeel en bezoeker·ster·s moeten Brusselse overheidsdiensten met meer dan 100 personeelsleden een Bedrijfsvervoerplan (BVP) uitwerken.
De overheid moet bovendien haar voorbeeldfunctie waarmaken bij het beheer van haar eigen wagenpark. De Brussels Hoofdstedelijke Regering heeft meerdere besluiten daaromtrent gepubliceerd. Het doel: de openbare voertuigvloten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest decarboniseren door de opname van ‘zero directe uitstoot’-voertuigen aan te moedigen. Zo is onze overheid een echte ambassadeur van de transitie naar een duurzamer transport!
Enkel ‘zero directe uitstoot’-aankopen vanaf 2025
Om de negatieve impact van voertuigen op de luchtkwaliteit en de opwarming van de aarde te beperken, is het niet voldoende om duurzamere mobiliteitsoplossingen in te voeren (stappen, fietsen, het openbaar vervoer, carsharingCarsharing, ook « autodelen » genoemd, is een systeem waarbij een aantal auto s ter beschikking worden gesteld van die mensen die op het systeem aangesloten zijn. De kosten zijn bijna geheel afhankelijk van het gebruik (zo goed als geen vaste kosten) en de individuele gebruiker hoeft zich niet te bekommeren om het onderhoud van de wagen, de verzekering en andere (administratieve) rompslomp. Autodelen kan grosso modo op twee manieren gebeuren. Er is het particuliere autodelen waarbij mensen afspreken met vrienden, kennissen of buren om samen een gemeenschappelijke wagen aan te kopen en te delen. De tweede manier bestaat erin dat er een organisatie de volledige logistiek en uitbouw op zich neemt en een professioneel product aanbiedt waar iedereen die dat wenst gebruik kan van maken. ...). Er moet ook gekozen worden voor een minder vervuilende vloot en men moet zich voorbereiden op een ‘motor shift’, met andere woorden overstappen naar ‘zero directe uitstoot’, zonder uitlaatgassen, door groene energieEnergie geproduceerd uit hernieuwbare energiebronnen (wind, zon, waterkracht, enz.). te gebruiken (groene elektriciteit of groene waterstof).
In de wijzigingsbesluiten van 2021 en 2022 van de Brussels Hoofdstedelijke Regering in verband met de voorbeeldrol van de overheid op het vlak van transport staat dat alle Brusselse overheden, gewestelijk of lokaal (gemeenten, OCMW’s en intercommunales) vanaf 1 januari 2025 enkel ‘zero directe uitstoot’-voertuigen mogen aankopen of leasen. Dat betreft:
- motorfietsen (categorie L3-L7)
- personenwagens en ‘multi-purpose vehicles’ (MPV), d.w.z. motorvoertuigen die voor meerdere doeleinden worden gebruikt, voor passagiers- of goederenvervoer, met een koetswerk dat uit één volume bestaat en lichte bestelwagens.
Die bepaling geldt ook voor de bussen van de MIVB, zoals aangegeven in het Brussels Wetboek voor Lucht, Klimaat en Energiebeheersing (BWLKE). Voor bromfietsen (categorieën L1-L2) geldt de ‘zero directe uitstoot’-verplichting al sinds 1 januari 2023.
Sinds 2023 wordt de keuze van een ‘zero directe uitstoot’-voertuig voor de zwaardere voertuigen sterk aangemoedigd, maar het is geen verplichting. Voor vrachtwagens en bussen is het gebruik van biogasBiogas is het gas dat geproduceerd wordt door de fermentatie van organisch dierlijk of plantaardig materiaal. en plug-in hybridevoertuigen ook nog toegestaan.
Goed om te weten
Tijdens de overgangsperiode tot in 2025 zijn de quota van ‘zero directe uitstoot’-voertuigen verhoogd voor de overheden die onderworpen zijn aan een bedrijfsvervoerplan:
- 65% van de nieuwe wagens en van de nieuwe MPV’s voor de gewestelijke instellingen
- 50% voor de lokale overheden
Monitor van het aanbod aan elektrische voertuigen
Bij de keuze voor een elektrisch voertuig bestaan nog verschillende drempels waardoor overheden soms aarzelen om deze in de vloot op te nemen. Deze drempels betreffen in het algemeen het marktaanbod, de aankoopprijs en het rijbereik, die echter allen sterk evolueren in positieve zin. Om de vinger aan de pols te houden van deze evoluties, maar ook om deze drempels te kunnen overbruggen, wordt een monitor opgezet van de Belgische markt van elektrische voertuigen. Deze monitor wordt aangeboden onder de vorm van fiches per voertuigcategorie, die tweemaal per jaar geactualiseerd worden.
Deze fiches zijn opgemaakt voor de Brusselse overheden en toegespitst op hun specifieke context. Ze bevatten volgende gegevens omtrent de markt van elektrische voertuigen in België, opgesplitst per voertuigcategorie:
- Aantal beschikbare elektrische modellen, spreiding en gemiddelde actieradius, catalogusprijs, batterijcapaciteit, laadvermogen en referentiemassa (deze 2 laatsten niet voor personenwagens);
- Spreiding van alle beschikbare elektrische voertuigmodellen volgens catalogusprijs en actieradius;
- Kostvergelijking elektrisch versus thermisch over de volledige gebruiksduur (‘Total Cost of Ownership’ aanpak).
In dit document (.pdf) kan u momenteel volgende fiches vinden:
- 2 inleidende pagina’s met toelichting over de definities, berekeningen en gebruikte figuren;
- Kleine elektrische personenwagens (categorie M1);
- Kleine elektrische bestelwagens (categorie N1, klasse I en II);
- Middelgrote elektrische bestelwagens (categorie N1, klasse I, II en III);
- Grote elektrische bestelwagens (categorie N1, Klasse II en III);
- Elektrische MPV (categorie M1 en N1, klasse I en II)
Dit zal binnenkort uitgebreid worden met minibussen en bussen.
De overheden begeleiden bij duurzame aankopen
Voor de operationele leasing van elektrische voertuigen kunnen de Brusselse overheden gebruikmaken van de centrale voor duurzame aankopen van Leefmilieu Brussel.
Sibelga heeft de aankoopcentrale ‘MobiClick’ opgezet voor de Brusselse overheden voor de aankoop van utilitaire voertuigen (MPV’s, bestel- en vrachtwagens) op elektriciteit en aardgas, maar ook voor de installatie van laadinfrastructuur kan er een beroep gedaan worden op deze centrale.
Wilt u meer weten over de uitrol van de laadinfrastructuur in Brussel? Op de website Electrify.brussels vindt u alle informatie over de laadpalen en hun locatie op het gewestelijk grondgebied.
Contact
- De centrale voor duurzame aankopen voor de leasing van elektrische voertuigen: centrales@leefmilieu.brussels
- Aankoopcentrale MobiClick: b2b@sibelga.be
De facilitatoren Mobiliteit en oplaadinfrastructuur
Leefmilieu Brussel ondersteunt de overheid en de Brusselse ondernemingen via gratis begeleidingsdiensten voor de transitie van hun wagenpark.
De Facilitator Fleet & Mobility is een dienst voor een duurzamer beheer van het wagenpark met tips voor alternatieve mobiliteitsoplossingen, de integratie van (bak)fietsen ...
De Facilitator Oplaadinfrastructuur beantwoordt al uw vragen over de reglementering, veiligheid en de aansluiting op het netwerk en kan u begeleiding op maat aanbieden.
Milieucriteria bij aankoop/leasing van voertuigen
Wat staat er in het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 15 mei 2014 (.pdf) inzake het voorbeeldgedrag op het vlak van transport? Alle gewestelijke en lokale overheden van het Brussels Gewest moeten bij de aankoop of leasing van voertuigen minimale milieuprestatie-eisen respecteren. Deze minimale milieuprestaties staan hieronder beschreven voor de verschillende voertuigcategorieën:
Personenwagens en multi-purpose vehicles (MPV)
- Er moet rekening gehouden worden met de minimale Ecoscore. Dat behelst de evaluatie van de milieu-impact tijdens het rijden met de wagen, maar ook de impact van het productieproces en de verdeling van de brandstof. Die score varieert tussen 0 en 100: hoe hoger de score, hoe meer de wagen het leefmilieu respecteert. Voor personenwagens die in 2023 in gebruik worden genomen is de minimale Ecoscore 77, voor MPV’s bedraagt die 70. In 2024 moeten deze respectievelijke minimaal 78 en 71 bedragen.
Evolutie van de Ecoscore voor de personenwagens (PW) en MPV |
|||||
---|---|---|---|---|---|
Jaar | 2021 | 2022 | 2023 | 2024 | 2025 |
PW | 76 | 76 | 77 | 78 | 79 |
MPV | 69 | 69 | 70 | 71 | 72 |
- Het voertuig mag niet door diesel aangedreven
Milieucriteria dienen ten minste 30 % van de gunningscriteria uit te maken in elk bestek voor een overheidsopdracht voor de aankoop of leasing van voertuigen, met als doel de voertuigen met de beste milieuprestaties te valoriseren. Binnen deze criteria telt de Ecoscore van het voertuig voor minstens 70 % mee onder de milieucriteria. Naast Ecoscore, dienen ook het voertuiggewicht en het rijbereik in volledig elektrische modus deel uit te maken van de milieucriteria.
Minibussen
Zoals voor de personenwagens en MPV’s, moet voor de aankoop of leasing van minibussen op dezelfde manier rekening gehouden worden met milieucriteria in het bestek. Voor dit type voertuigen geldt echter geen verbod op diesel noch een minimale Ecoscore.
Bestelwagens, vrachtwagens en autobussen
Bestelwagens, vrachtwagens en autobussen moeten minstens voldoen aan de geldende Euronorm en bij voorkeur een ‘zero directe emissie’ voertuig zijn (voor bestelwagens) of een ‘minder vervuilend zwaar bedrijfsvoertuig’ (voor vrachtwagens en autobussen). Voor de zware voertuigen houdt dit in dat naast batterij en waterstof elektrische voertuigen (met groene stroom of groene waterstof), ook biogasBiogas is het gas dat geproduceerd wordt door de fermentatie van organisch dierlijk of plantaardig materiaal. en plug-in hybride voertuigen aangemoedigd worden.
Milieucriteria dienen ten minste 30 % van de gunningscriteria uit te maken (25 % in het geval van zware voertuigen die openbare dienstopdrachten uitvoeren) in elk bestek voor een overheidsopdracht voor de aankoop of leasing van voertuigen, met als doel de voertuigen met de beste milieuprestaties te valoriseren.
Binnen deze milieucriteria tellen de volgende elementen voor 70% mee: de massa van het voertuig (om de voorkeur te geven aan lichtere voertuigen) en het rijbereik in volledig elektrische modus, zodat volledig elektrisch aangedreven voertuigen en voertuigen met een hogere hybridisatiegraad (vb. plug-in hybrides) de voorkeur krijgen. De overige 30 % van de milieucriteria bestaan uit het energieverbruik, de uitstoot van koolstofdioxide (CO2), stikstofoxiden (NOx), niet-methaan- koolwaterstoffenDit zijn van aardolie afgeleide samengestelde organische vloeistoffen op basis van koolstof en waterstof. Stookolie, benzine en andere soorten minerale oliën behoren daartoe. Deze oliën hebben de eigenheid dat ze een geringe dichtheid hebben. Wanneer ze in de bodem dringen, kunnen ze het grondwater bereiken en er een drijflaag op vormen. (NMHC) en fijne stofdeeltjes (PM10).
Goed om te weten
Jaarverslag
Elk jaar, uiterlijk op 31 januari, stellen alle Brusselse overheden een verslag op dat de volgende informatie bevat:
- de samenstelling en het gebruik van het voertuigenpark (op 31 december van het voorgaande jaar)
- het aandeel energie uit hernieuwbare bronnen dat door het wagenpark wordt gebruikt en de uitrusting met laadinfrastructuur voor elektrische voertuigen
- de beschrijving van de milieucriteria in de bestekken en aandelen van deze criteria in de gunningsprocedure.
Nuttige links
- Bereken de totale kosten voor het gebruiken van elektrische, thermische en gedeelde voertuigen in Brussel via carcostcalculator.brussels.
- Op Electrify.brussels vindt u alle informatie over de laadpalen en hun locatie op het Brussels grondgebied.
- U vindt de Ecoscore van uw voertuigen terug op de website www.ecoscore.be
- Twee tools helpen u bij uw vlootbeheer en vlootanalyse:
- “Chassisnr” tool om de Ecoscores op te vragen van één of een hele reeks personenwagens aan de hand van de chassisnummers
- “Fleettool” tool om een analyse uit te voeren van het wagenpark a.h.v chassisnummers en gebruiksgegevens.
- Milieukenmerken van het Brusselse wagenpark
Om te downloaden
- pdfMarktmonitor van elektrische voertuigen voor de Brusselse overheden - 2023(.PDF, 431.55 KB)
- pdfEvaluatierapport Voorbeeldgedrag: Evaluatie van de milieuprestaties van de voertuigvloten in 2022(.PDF, 8.1 MB)
- docxAnalyserapport - Budgettaire impact van de 'thermic ban' op de Brusselse overheidsvloten - 2023(.DOCX, 186.33 KB)
- pdfActieplannen inzake duurzaam vlootbeheer binnen de Brusselse overheden – Analyse van de doelstellingen, maatregelen en wagenparken in 2018, met referentie naar de situatie in 2015
Wetgeving
- In het Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energiebeheersing (BWLKE), Boek 2, Titel 4, is bepaald dat de overheden het goede voorbeeld moeten geven op het vlak van een milieuvriendelijker vervoer
- Besluit van 15 mei 2014 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende het voorbeeldgedrag van de overheden inzake vervoer en ter wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 7 april 2011 betreffende de bedrijfsvervoerplannen - geconsolideerd
- Besluit van 19 mei 2022 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering tot wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 15 mei 2014 betreffende het voorbeeldgedrag van de overheden inzake vervoer
- Besluit van 4 maart 2021 tot wijziging van enerzijds het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 15 mei 2014 betreffende het voorbeeldgedrag van de overheden inzake vervoer en ter wijziging van het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 7 april 2011 betreffende de bedrijfsvervoerplannen en anderzijds het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering van 1 juni 2017 betreffende de bedrijfsvervoerplannen
- Besluit van 1 juni 2017 van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de bedrijfsvervoerplannen (.pdf)