Geothermische systemen met open kring

U werkt in de bouwsector en u baat een open geothermisch systeem uit? Dan zult u het Besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering inzake grondwaterwinningen en open geothermische systemen nauwgezet moeten naleven en een milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen ‘commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning moeten aanvragen. Wilt u beter begrijpen wat de exploitatievoorwaarden van uw vergunning zijn? Deze gids geeft uitleg over uw verplichtingen.

Is dit op u van toepassing?

Deze voorwaarden zijn op u van toepassing indien u een open geothermisch systeem met een zeer laag energieverbruik uitbaat, d.w.z. dat u grondwater uit ondiepe grondwaterlagen opneemt om thermische energie te onttrekken bij een temperatuur < 30°C.

De voorwaarden naleven: een wettelijke verplichting

Waarom moet u deze specifieke voorwaarden naleven?

Uw activiteit maakt deel uit van een  ingedeelde inrichtingTechnische inrichting of activiteit waarvoor een milieuvergunning of een voorafgaande uitbatingsaangifte bij de gemeente nodig is. De lijst van deze inrichtingen wordt door de Brusselse overheid opgesteld.  onderworpen aan een milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen ‘commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning.

Als u niet alle voorwaarden van uw milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen ‘commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning naleeft, pleegt u een inbreuk en loopt u het risico van een sanctie (boete, gebruiksverbod, gevangenisstraf).

Waarom deze voorwaarden?

De voorwaarden in de milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen ‘commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning zijn bedoeld om een duurzame en rationele exploitatie van het grondwater te verzekeren.

Om dit doel te bereiken, kan de milieuvergunning de volgende elementen bepalen:

• de watervoerende laag die u kunt gebruiken en waarin de herinjectie kan plaatsvinden;
• de diepte van de waterwinnings- en herinjectieput.

Om een inventaris te maken van alle open geothermische systemen in het Brussels Gewest zal Leefmilieu Brussel:

• een register bijhouden van alle geothermische systemen en
• een kaart opstellen waarop alle open geothermische systemen en de jaarlijks per punt opgepompte/geherinjecteerde volumes worden aangeduid.

1. Milieuvergunning en de verplichte voorafgaande stappen

Een milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen ‘commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning is verplicht voor elke ondergrondse waterwinning waarbij een open geothermisch systeem wordt gebruikt.

Om u te helpen bij de voorbereiding van uw milieuvergunningsaanvraagDe milieuvergunning, voorheen 'commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te garanderen tegen elke vorm van gevaar, hinder of ongemak die een installatie of activiteit direct of indirect zou kunnen veroorzaken voor het milieu, de gezondheid en de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van iedereen die zich binnen de installatie bevindt, zonder als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning en de identificatie van de verplichte voorafgaande stappen, kunt u BrugeoTool de applicatie ‘ondergrond en geothermie’ van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest raadplegen.

Let erop ‘OPEN systeem’ aan te vinken nadat u de geothermische analyse voor het betrokken perceel hebt gelanceerd.

In het kader van de analyse van uw vergunningsaanvraag kan Leefmilieu Brussel indien nodig het advies van om het even welke natuurlijke of rechtspersoon vragen. Bijvoorbeeld :

• Infrabel, indien uw werken zich in de buurt van een spoorweg bevinden ;
• de MIVB, indien uw werken zich dicht bij de infrastructuur van het openbaar vervoer bevinden.
   

Top

2. Exploitatievoorwaarden

a. Installatie van het open geothermisch systeem

Boring en plaatsing van de installatie

• Worden gespecificeerd in uw milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen ‘commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning, afhankelijk van uw exploitatie:

het perceel waarop u de waterwinning of herinjectie kunt uitvoeren;
de diameter en de diepte van de boring en de buizen in de watervoerende laag;
de watervoerende laag waaruit het water zal worden gewonnen.

      Bijzondere voorzorgsmaatregelen voorafgaand aan het boren

• U moet zich ervan vergewissen dat geen ondergrondse leidingen en andere installaties aanwezig zijn onder de boringen, overeenkomstig de ordonnantie van 26 juli 2013 betreffende de toegang tot en de uitwisseling van informatie over ondergrondse kabels, buizen en leidingen 

      Bijzondere voorzorgsmaatregelen tijdens het boren

• Laat de boringen uitvoeren door ervaren en deskundig personeel.
• Vermijd directe of indirecte besmetting van het grondwater of de ondergrond door verontreinigende stoffen.

• Verbind de watervoerende lagen niet met elkaar door middel van filters of de ringvormige, interstitiële ruimte.

• Zorg voor een perfecte isolering van de verschillende watervoerende lagen.

• Vul de ringvormige ruimte nooit op met boorsel.

• Als u tijdens het boren bodem- of grondwaterverontreiniging ontdekt, moet u:

• onmiddellijk de werken stoppen;
• contact opnemen met een bodemverontreinigingsdeskundige om de eerste maatregelen te bepalen die moeten worden genomen;
• rapporteer de verontreiniging dan met behulp van het specifieke formulier "Ontdekking van bodemverontreiniging" op de website van Leefmilieu Brussel

       De werkzaamheden mogen worden hervat met de goedkeuring van Leefmilieu Brussel.

• Neem alle maatregelen en voorzorgen om:

• Te zorgen voor de stabiliteit van de gebouwen en infrastructuur in de buurt van het waterwinningspunt. Laat indien nodig een stabiliteitsonderzoek uitvoeren door een stabiliteitsingenieur..
• Directe of indirecte besmetting van het grondwater door verontreinigende stoffen te vermijden.
• Erop toe te zien dat het water of het waterachtige mengsel dat wordt gebruikt voor de boortechniek in geen geval de bodem of het grondwater kan verontreinigen.
• De stabiliteit van de put te garanderen, ongeacht het type terrein.
• Geluidshinder gedurende de boringswerken te beperken.
• Schade aan de bouwwerken en piëzometers te vermijden wanneer werken in hun nabijheid worden uitgevoerd.

• Gebruik enkel het water van het distributienet of water met dezelfde kwaliteit.

• Voor afvalwaterWater dat in huishouding of industrie dienst heeft gedaan en gewoonlijk met verschillende stoffen beladen is.:

• Recycleer het gebruikte water zoveel mogelijk, in een gesloten kring, tijdens het boren.
• Loos het afvalwater dat door de boring wordt gegenereerd, zoals aangegeven in uw milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen ‘commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning.

• Voorzie bij de bouw van de waterwinnings- en herinjectie-inrichting:

• Het inbrengen van een piëzometrische sonde door het plaatsen van een "geleidingsbuis" met filter met een kleine diameter die wordt geplaatst in de verbuizing.
• De installatie van een waterinlaat direct op de pompleiding die het mogelijk maakt monsters te nemen om de grondwaterkwaliteit te beoordelen, voordat eender welke behandeling wordt gestart.
• Buizen die werden ontworpen om alle trillingen en resonantie te vermijden.
• Een automatisch temperatuurregistratiesysteem voor herinjectiesystemen van > 30.000 m³ per jaar.

• Als de vloeistof van de secundaire kring het grondwater dreigt te vervuilen:

• zorg voor een dubbelwandige warmtewisselaar tussen de primaire en secundaire kring 

Watermeter

Installatie en werking

• U dient een watermeter te installeren die voldoet aan het koninklijk besluit van 15 april 2016 betreffende meetinstrumenten.
• Alle vaste meters worden regelmatig gecontroleerd of onderworpen aan een technische controle.
• Onderhoud en gebruik de meter volgens de instructies van de fabrikant.
• Pas het meetinstrument voor de watervolumes aan elk te meten watertype aan. De werking ervan moet rekening houden met de mogelijke aanwezigheid van elementen zoals kleine deeltjes, elementen in oplossing ...
• Gebruik een meter waarmee de werkelijke gepompte watervolumes in elke watervoerende laag kunnen worden gemeten.

Buitengebruikstelling

• Als u een meter om welke reden dan ook buiten gebruik stelt, moet u hem zo snel mogelijk vervangen of opnieuw in bedrijf nemen.
• Informeer de ambtenaar die uw dossier behandelt onmiddellijk over deze tijdelijke buitengebruikstelling:

• per e-mail, of
• per e-mail, of
  Leefmilieu Brussel
  Afdeling Vergunningen en Partnerschappen
  Site de Thurn & Taxis
  Havenlaan 86 C/ 3000
  1000 BRUSSEL
  Vermeld:
• de oorzaak van de stopzetting;
• de geschatte duur van de stopzetting;
• de naam van de verantwoordelijke persoon die bereikbaar is voor meer informatie;
• de datum waarop de installatie weer in bedrijf wordt genomen.

Top

b. Tijdens de exploitatie: controle, veiligheid, debiet en lozing van water

Voorzorgs- en controlemaatregelen

• Respecteer het piekdebit  opgevangen/geherinjecteerde en de maximale niet-geherinjecteerde watervolumes per jaar zoals deze zijn vastgelegd in uw milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen ‘commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning.
• Herinjecteer het grondwater terug naar dezelfde watervoerende laag als het water dat is onttrokken.

• Controleer regelmatig of er ter hoogte van de buis geen sprake is van waterophoping door insijpeling van de bovenliggende watervoerende laag in de toezichtkamer. Verwijder het water indien nodig.
• Controleer of de temperatuur van het geherinjecteerde water tussen 4°C en 25°C ligt. Pas indien nodig de regeling van het systeem aan.
• Zorg ervoor dat het opgevangen, niet-geherinjecteerde volume water niet meer dan 500 m³ per put per jaar bedraagt

• Als er vloeistof uit de secundaire kring lekt die het grondwater kan verontreinigen, moet het lekdetectiesysteem worden gerepareerd voordat de herinjectie wordt hervat.
• Als de putten op chemische wijze worden geregenereerd, vraag dan het akkoord van Leefmilieu Brussel voor de methodologie die u van plan bent te gebruiken.
• Neem alle voorzorgsmaatregelen om schade aan eigendommen en aan eventuele waterlopen, waterwinningen of bronnen in de invloedszone van de exploitatie, met andere woorden de zone waarvan de piëzometrie direct beïnvloed wordt door de wateronttrekkingswerken en door de herinjectie

• Controleer regelmatig of de toezichtkamer geen water bevat dat bijvoorbeeld uit de watervoerende laag aan de oppervlakte is weggesijpeld.
  Verwijder het water indien nodig.

Veiligheid

•  De toegang tot de werken is beveiligd en uitsluitend beperkt tot de bevoegde personen.

Debiet

• Het dagelijkse maximumdebiet en totale jaarlijkse debiet gewonnen water moeten het maximale aantal m³ respecteren dat in uw vergunning is voorzien
• Het totale jaarlijkse niet-geherinjecteerde debiet mag niet groter zijn dan 500 m³/put, tenzij vooraf een afwijking werd toegestaan door Leefmilieu Brussel.

           
Als u de door uw milieuvergunningDe milieuvergunning, voorheen ‘commodo-incommodo’- exploitatievergunning genoemd, is een document met de technische voorschriften die de exploitant van een installatie (bv. tankstation, drukkerij, stomerij, enz.) moet naleven. De door de administratie vastgelegde voorwaarden zijn bedoeld om de bescherming te waarborgen tegen de gevaren, hinder of ongemakken die een installatie of activiteit direct of indirect kan veroorzaken voor het milieu, de gezondheid of de veiligheid van de bevolking, met inbegrip van personen die zich binnen de grenzen van een installatie bevinden zonder daar als werknemer te kunnen worden beschermd. Meer informatie over de milieuvergunning opgelegde volumes niet kunt respecteren, moet u onmiddellijk het geothermische systeem stopzetten en Leefmilieu Brussel op de hoogte brengen.

Lozing van afvalwaterWater dat in huishouding of industrie dienst heeft gedaan en gewoonlijk met verschillende stoffen beladen is.

• U moet de ordonnantie tot opstelling van een kader voor het waterbeleid naleven.
• Als lozing in de openbare riolering niet mogelijk is, mag het afvalwater alleen worden geloosd als het voldoet aan de lozingsnormen die in uw milieuvergunning zijn vastgelegd. Indien nodig wordt het behandeld door een individuele zuiveringsinstallatie.

Top

c. Transformatie en wijziging

• Voordat u uw installatie transformeert of wijzigt, vraag Leefmilieu Brussel om toestemming. U moet op deze toestemming wachten om te handelen.

      Voorbeelden van wijzigingen:

• U wilt het geothermische systeem verplaatsen;
• U wilt de kenmerken van het systeem veranderen: diepte, locatie van de filtergedeelten ...

Top

d. Stopzetting van de waterwinningsactiviteit

Indien u uw waterwinningsactiviteit stopzet:

In eerste instantie,

• Breng Leefmilieu Brussel onmiddellijk op de hoogte.

Vervolgens,

•  Verwijder de pompen, waterleidingen en elektrische kabels.
•   Laat de putten of verbuisde boringen volledig dichten door een gespecialiseerd bedrijf

Als de put, na een overeenkomst met Leefmilieu Brussel, wordt ingericht en gebruikt als monitoringput, moet hij toegankelijk blijven voor Leefmilieu Brussel.

Top

3. Kennisgevingen

 Als houder van een vergunning moet u de volgende elementen aan Leefmilieu Brussel melden:

• hetzij per e-mail aan de ambtenaar die uw dossier behandelt.
• hetzij per post:
  Leefmilieu Brussel
  Afdeling Vergunningen en Partnerschappen
  Site de Thurn & Taxis
  Havenlaan 86 C/ 3000
  1000 BRUSSEL