De REACH-verordening

De Europese REACH-verordening verplicht fabrikanten, importeurs en - in bijzondere gevallen - downstreamgebruikers van chemische stoffen (m.a.w. elke professioneel die chemische stoffen gebruikt) ertoe deze stoffen te beoordelen en systematisch om te gaan met de risico's die ze mogelijk voor de gezondheid en het leefmilieu inhouden. 

Is uw bedrijf in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest gevestigd, dan dient u zich uiteraard te voegen naar de REACH-verordening. De inspecteurs van Leefmilieu Brussel gaan na of u de punten van de verordening die vallen onder de gewestelijke bevoegdheid naleeft. Inbreuken kunnen ze bestraffen. 

U dient ook te weten dat er voor de vervaardiging, het gebruik en de opslag van stoffen als zodanig of in een mengsel, waarvan melding onder bijlage 14 van de REACH-verordening, een milieuvergunning van klasse 1B  vereist is. 

Bepaal uw rol voor REACH

Om uw REACH-verplichtingen te kennen, moet u eerst per substantie bepalen welke rol u in de bevoorradingsketen vervult. Houd er rekening mee dat een onderneming vaak meerdere rollen tegelijk vervult. Een onderneming die een bepaalde substantie produceert (fabrikant), gebruikt immers vaak ook andere substanties (downstreamgebruiker).

Fabrikant

U vervaardigt een substantie.

Invoerder

U koopt een substantie of een mengsel buiten de Europese Unie en u importeert die in de Europese Unie.

Distributeur

U slaat een substantie of preparaat op en/of brengt die op de markt in de Europese Unie.

Downstreamgebruiker

U gebruikt een substantie of een mengsel bij de uitoefening van uw industriële of professionele activiteiten.

Enkele voorbeelden :

• U voorziet substanties of mengsels van een nieuwe verpakking en brengt ze op de markt.
• U verwerkt substanties of mengsels tot andere mengsels zoals verf, vernis, onderhoudsproducten, lijm, cosmetica, enz.
• U gebruikt substanties voor uw professionele activiteiten (verf in een gebouw, onderhoud, aanleg van wegen, enz. ). 
• U gebruikt substanties en mengsels voor een industriële activiteit, bv. in de houtindustrie, de auto-industrie, de elektronische sector, enz.
• U gebruikt substanties of mengsels om voorwerpen te vervaardigen, zoals kantoormateriaal, deodorant, gewone consumptieartikelen, meubels, enz.  

Informatieverplichting

Geef de relevante veiligheidsinformatie door aan uw leveranciers en aan uw klanten.

U moet uw leveranciers eveneens alle inlichtingen bezorgen die van nut kunnen zijn voor de registratie van deze stoffen en in het bijzonder voor de manier waarop u er gebruik van maakt.

Als uw voorwerpen zeer zorgwekkende stoffen bevatten (die voorkomen in de voorlopige lijst voor REACH-bijlage 14), dan is het uw verantwoordelijkheid om uw klanten en eventueel de eindgebruiker in te lichten over de manier waarop ze het product volledig veilig kunnen gebruiken. 

U bent distributeur

Als distributeur (opslag, verkoop) bestaat uw belangrijkste verplichting erin de veiligheidsinformatie over de binnenkomende en de uitgaande producten door te geven.

Van uw leveranciers ontvangt u informatie over het product in kwestie : blootstellingsscenario’s, aanbevolen beheermaatregelen, …. U moet er niet alleen over waken dat u zelf de aanbevolen risicobeperkende maatregelen inzake transport of opslag uitvoert, maar ook aan uw klanten (kleinhandelaars, gebruikers) de relevante informatie over de gevaarlijke stoffen via het veiligheidsinformatieblad meegeven.

De gegevens over de gevaren en het gebruik van de stof, afkomstig van de gebruikers, moet u ook aan uw leveranciers meedelen. Deze gebruiksinformatie dient om « de geïdentificeerde gebruiken » te bepalen.

U bent fabrikant of importeur

Om een chemisch product in de Europese Gemeenschap te vervaardigen of in te voeren in een hoeveelheid van meer dan 1 ton per jaar, moet u het registreren bij het Europees Agentschap voor chemische stoffen (ECHA) met behulp van de tool REACH-IT.

Afhankelijk van de hoeveelheid en de aard van de vervaardigde of ingevoerde stoffen moet u het Agentschap verschillende gegevens verstrekken (fysicochemische en ecotoxicologische gegevens, chemisch veiligheidsrapport, risicobeoordeling met maatregelen en voorstellen om deze risico's te beheersen).

Meer informatie over de registratie

Als fabrikant of importeur moet u eveneens de veiligheidsinformatie over de producten aan uw klanten bezorgen. Voor gevaarlijke stoffen maakt en verspreidt u het veiligheidsinformatieblad (VIB), dat u met blootstellingsscenario's aanvult. Voor andere producten geeft u gratis, op papier of elektronisch, informatie door zoals:

• het registratienummer;
• de informatie inzake autorisaties (stoffen onder bijlage 14 van de REACH-verordening);
• de informatie inzake beperkingen (stoffen onder bijlage 17);
• de relevante informatie om risicobeheermaatregelen te identificeren en door te voeren;
• enz.

De richtsnoeren voor het opstellen van veiligheidsinformatiebladen staan in bijlage II van de REACH-verordening (geconsolideerde versie van de REACH-verordening).

Controle van de registratie

Als gebruiker van chemische producten moet u eerst en vooral nagaan of alle gebruikte chemische producten geregistreerd werden voor het gebruik dat u ervan maakt of dat u aan uw klanten aanbeveelt.

Wilt u weten of uw gebruik volgens de REACH-verordening een wettig en “geïdentificeerd gebruik” is, neem dan een kijkje in het veiligheidsinformatieblad van het product onder punt 1.2 “Gebruik van de stof of het preparaat”.

Komt uw specifieke gebruik er niet in voor, dan kunt u :

• dit gebruik melden aan uw leverancier, die ervoor zal zorgen dat dit aan de fabrikant of importeur wordt meegedeeld. Na een beoordeling kan deze beslissen om het gebruik op te nemen als “geïdentificeerd gebruik” of het daarentegen af te raden (indien zo, dan laat hij u weten waarom en brengt hij het ECHA ervan op de hoogte) ;
• zelf een “chemisch veiligheidsrapport” opstellen en het veiligheidsinformatieblad dat u uw klanten bezorgt aanpassen. U kunt hiervoor opteren als u uw gebruik geheim wilt houden of als de fabrikant weigert om uw gebruik als "geïdentificeerd gebruik" op te nemen.

Veiligheidscontrole

Van uw leveranciers ontvangt u informatie over de maatregelen die u moet nemen om de risico’s te beheren in verband met het gebruik of de het stockeren van gevaarlijke stoffen. Om een veilig gebruik van de gevaarlijke producten te waarborgen, moet u deze aanbevelingen tijdens het productieproces nauwgezet naleven. . 

Controle van de autorisaties/beperkingen

Als het veiligheidsinformatieblad in het tweede deel aangeeft dat het product gevaarlijk is, dan moet u nagaan of het geen autorisatieplichtige stof (bijlage 14 van REACH) dan wel een stof waarvoor er beperkingen gelden (bijlage 17 van REACH) bevat. De samenstelling vindt u onder deel 3 « Samenstelling/informatie over de bestanddelen » van het veiligheidsinformatieblad.

Is het product autorisatieplichtig of gelden er beperkingen voor omwille van de samenstelling ervan, dan staat deze informatie in principe onder deel 15 (« wettelijk verplichte informatie ») van het informatieblad. Aangezien de lijst met deze producten met de tijd aangroeit, is het echter mogelijk dat de informatie in het informatieblad niet actueel is.

Om na te gaan of bijlage 14 of 17 van toepassing zijn op uw product, neemt u contact op met uw leverancier of raadpleegt u rechtstreeks bijlage 14 en bijlage 17 van de definitieve versie van de REACH-verordening. Opgelet : u vindt er niet de naam van de producten in terug, maar van de stoffen die misschien een bestanddeel van uw product vormen.