Mobiliteitsplannen en acties om de luchtkwaliteit te verbeteren en vervuiling te beperken

Decennia lang kreeg de auto een centrale plek als bevoorrecht vervoermiddel. De ruimte en wegeninfrastructuur werden uitgedacht in functie van die alomtegenwoordige auto en werkten de groeiende verkeersstromen in de hand.

Gevolg: de meeste grote steden zoals Brussel raken helemaal dichtgeslibd door het wegverkeer. En dat verkeer blijft een van de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling (stikstofdioxide, CO₂, PM10 of fijn stof…) en de impact op het milieu is rampzalig (klimaatwijziging, lagere luchtkwaliteit, lawaai, aantasting van het erfgoed, onveiligheid...).

Burgers en overheid willen nu al enkele jaren een radicaal andere logica volgen: zij geven de voorkeur aan het multimodale karakter van de verplaatsing van mensen en goederen. Want dat is de enige manier om economische bedrijvigheid en levenskwaliteit met elkaar te verzoenen en duurzame ontwikkelingOntwikkelingswijze die voorziet in de behoeften van de huidige generatie zonder daarmee voor de toekomstige generaties de mogelijkheden in gevaar te brengen om ook in hun behoeften te voorzien. Het gaat dus om een demarche die ernaar streeft de continuïteit van de economische en sociale ontwikkeling in de tijd voort te zetten, met eerbied voor het leefmilieu en zonder de natuurlijke hulpbronnen die nodig zijn voor de menselijke activiteiten in gevaar te brengen. te promoten in ons Gewest. Om steden en wegen te ontlasten en het milieu te beschermen.

Om dit te kunnen bereiken in België dringen voluntaristische acties en beleidsmaatregelen zich op.

Impact

Milieuhinder

Het toenemende aantal verplaatsingen met de auto brengt velerlei problemen met zich mee:

• luchtvervuiling: verslechtering van de luchtkwaliteit (zie hieronder);
• geluidsoverlast: in Brussel wordt bijna één woongebouw op vier blootgesteld aan een zeer onaangenaam geluidsniveau veroorzaakt door het intense verkeer;
• gezinsuitgaven: de Brusselaar spendeert zowat een kwart van zijn energieverbruik aan brandstof en de steeds stijgende kosten voor fossiele brandstoffen zullen dat cijfer nog verhogen;
• bezetting van de stedelijke ruimte: de auto is steeds meer aanwezig in het stadsbeeld, beperkt de ruimte voor voetgangers, maakt de wegen onveiliger en de wijken minder leefbaar;
• verzadiging van de stad en verloedering van het landschap: het transitverkeer verstoort de rust in de woonwijken en de uitlaatgassen tasten het architecturaal erfgoed aan;
• hinder van het bovengronds openbaar vervoer (tram, bus);
• meer overheidsinvesteringen voor onderhoud en vernieuwing van infrastructuur;
• productie van een enorm volume afval: afgeschreven auto’s (500.000 ton in België per jaar), oude banden, wisselstukken...
• impact op de gezondheid: stress, hart-en vaatziekten, longaandoening en ongevallen,…

Luchtvervuiling

Het wegvervoer stoot vele vervuilende stoffen uit die onze gezondheid en het milieu aantasten. De grootste boosdoeners zijn:

• PM₁₀ en PM_2,5 (fijne en extrafijne stofdeeltjes) worden uitgestoten door verschillende bronnen, zowel natuurlijk als antropogeen. Het fijn stof afkomstig van menselijke activiteiten wordt vooral uitgestoten door dieselmotoren en verwarmingssystemen. De fijnere stofdeeltjes kunnen zeer diep doordringen in de longen, waardoor ze zeer schadelijk zijn voor de gezondheid. Dit is meer bepaald het geval voor de roetdeeltjes die uitgestoten worden door dieselmotoren. Zij zijn in grote concentraties aanwezig in een stedelijke omgeving. In België was in 2012 (emissie-inventaris ingediend in februari 2014) 14% van de uitstoot van fijn stof (PM₁₀) te wijten aan wegverkeer.
• PAK’s (of polycyclische aromatische broeikasgassenGas dat een gedeelte van de zonnestralen absorbeert en herverdeelt onder de vorm van stralingen, die andere gasmoleculen ontmoeten en zodoende het proces herhalen en het broeikaseffect veroorzaken, met een warmteverhoging als gevolg. De belangrijkste broeikasgassen waarvan de oorsprong voornamelijk met menselijke activiteiten verband houden zijn kooldioxide (CO2), methaan (CH4) en troposferisch ozon (O3). . Een te grote hoeveelheid CO₂ in de bovenste lagen van de atmosfeer zorgt voor klimaatwijzigingen. In België is 21% van de CO₂-uitstoot te wijten aan wegverkeer.

• VOS (of vluchtige organische stoffen). Sommige ervan, zoals benzeen – algemeen bekend als uiterst kankerverwekkend – kunnen een echte bedreiging vormen voor de volksgezondheid en leiden in de zomer tot de vorming van ozonpieken. In België is 9% van de VOS-uitstoot te wijten aan wegverkeer.
• NOx (of stikstofoxides) zijn irriterende gassen die de longfunctie kunnen aantasten. Ze dragen ook bij tot de vorming van ozonpieken en liggen met andere gassen aan de oorsprong van « zure regenFenomeen waarbij schadelijke gassen (voornamelijk zwaveldioxide en stikstofoxide) zich verbinden met watermoleculen uit de atmosfeer om zuren (zwavel- en salpeterzuur) te vormen. Deze zuren, aanwezig in regenwater, tasten de planten en dieren aan, maar ook het architecturaal patrimonium omdat ze talrijke materialen beschadigen. ». In België is 49% van de NOx-uitstoot te wijten aan wegverkeer.

Concrete acties

Het Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft al heel wat maatregelen genomen om de alternatieven voor de auto te stimuleren: de verbetering van het aanbod van het openbaar vervoer, de ontwikkeling van fietsinfrastructuur, het ter beschikking stellen van deelfietsen “Villo”, de organisatie van sensibiliseringsacties zoals de autoloze zondag,… De gewestelijke mobiliteitsadministratie, Mobiel Brussel, staat in voor de uitvoering van het gros van de acties.

Zoals bepaald in de verschillende Brusselse plannen voert Leefmilieu Brussel, in samenwerking met de verschillende gewestelijke overheden, eveneens meerdere acties om de vervuiling door het wegverkeer te beperken, om alternatieven voor de auto te stimuleren en om de milieuprestaties van het wagenpark te verbeteren.

• De opvolging van de Bedrijfsvervoerplannen (BVP). In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest is elk bedrijf dat meer dan 100 personen tewerkstelt op dezelfde vestigingsplaats wettelijk verplicht een BVP op te stellen. Het plan bevat een diagnostiek en maatregelen om de werknemers en de bezoekers aan te moedigen zich op een duurzame manier te verplaatsen. Sommige maatregelen zijn verplicht (voorzien van een conforme fietsenstalling, sensibiliseren, multimodaal toegangsplan
• Promoten van de Ecoscore-tool die u toelaat de milieuprestaties van uw wagen te berekenen. Op www.ecoscore.be kunt u de milieuscore van alle automerken meten die momenteel op de Belgische markt zijn. Dit geeft u een idee over de globale ecologische prestatie van uw auto of de wagen die u wilt kopen. De lokale en gewestelijke overheden die een wagenpark beheren, zijn bovendien ook verplicht een minimale Ecoscore te respecteren bij de aankoop of leasing van nieuwe wagens.
• Het BWLKE (Brussels Wetboek van Lucht, Klimaat en Energiebeheersing) heeft tot doel de broeikasgassenGas dat een gedeelte van de zonnestralen absorbeert en herverdeelt onder de vorm van stralingen, die andere gasmoleculen ontmoeten en zodoende het proces herhalen en het broeikaseffect veroorzaken, met een warmteverhoging als gevolg. De belangrijkste broeikasgassen waarvan de oorsprong voornamelijk met menselijke activiteiten verband houden zijn kooldioxide (CO2), methaan (CH4) en troposferisch ozon (O3). en luchtvervuiling te reduceren en het energieverbruik te beheersen. Een deel van het BWLKE heeft betrekking op het parkeren buiten de openbare weg. Deze verplichting wil het aantal beschikbare parkeerplaatsen binnen kantoorgebouwen verminderen, om werknemers te ontraden om de auto te nemen voor hun “woon-werk”-verplaatsingen.
• Op punt zetten van uw vervuilingspiekenplan. In periodes van winterse pollutiepieken (SMOG) neemt het Gewest maatregelen ter beperking van het verkeer om de uitstoot van polluenten(zoals fijn stof en stikstofdioxide) te verminderen.
• Promoten van het stappen en het trappen langs de Groene WandelingLandschappellijke route bestemd voor traag verkeer, dat de natuurlijke en semi-natuurlijke groene ruimten van de tweede kroon verbindt. Ze laat toe om een rondgang van het hele Gewest te doen langs een veilig en bebakende weg. . De Groene Wandeling is een wandel- en fietstraject van meer dan 60 km, langs tal van parken en beschermde natuurzones in het Gewest. Deze wandeling wordt aangevuld met de ontwikkeling van de wandel- en fietsinfrastructuur in het kader van het Groene netwerk. Meer in het algemeen, beantwoordt ook de ontwikkeling van de Brusselse groene ruimten (parken en tuinen) aan deze doelstelling.

De gewestelijke plannen

In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt het mobiliteitsbeleid op transversale wijze vertaald in meerdere actieplannen om de behoefte aan verplaatsingen met de auto in te perken.

• Het Gewestelijk vervoersplan (IRIS II plan)
• Het Lucht- en Klimaatplan
• Het Geluidsplan (.pdf)