Bodempremies

In bepaalde gevallen kent het Brussels Hoofdstedelijk Gewest financiële steun toe voor het uitvoeren van een verkennend bodemonderzoek, saneringswerken of risicobeheerswerken.

Onder bepaalde voorwaarden kan een premie worden toegekend voor een verkennend bodemonderzoek, een gedetailleerd onderzoek, een risico-onderzoek, een saneringsvoorstel (beperkt) of een risicobeheersvoorstel, een eindbeoordeling en sanerings- of risicobeheerswerken.

De projectdragers die een economische activiteit creëren rond het kanaal konden een subsidie en begeleiding krijgen van Brussels Greenfields om hun terrein te saneren en hun activiteit te starten.

Het Bofas-fonds financieert de  saneringHet behandelen van de verontreiniging die een gebied aantast (bodem, water) om dat gebied in zijn oorspronkelijke staat te herstellen of ten minste wettelijk bepaalde waarden te bereiken.  van publieke benzinestations.

De bodempremies

Bij weesverontreiniging of de afwezigheid van verontreiniging kan Leefmilieu Brussel onder bepaalde voorwaarden premies toekennen voor bodemonderzoeken en behandelingswerken.

Voor wie?

Als u beantwoordt aan al deze voorwaarden kunt u een premie aanvragen:

• u bent een natuurlijk persoon of een rechtspersoon (Indien de aanvrager een onderneming is, moet deze beantwoorden aan de definitie van een KMO);
• u bent de persoon aan wie de factuur voor het uitgevoerde bodemonderzoek of de uitgevoerde werken voor behandeling van bodemverontreiniging werd gericht.

Voor welke terreinen?

Het terrein van in de premieaanvraag dient eveneens aan alle voorwaarden hierna te voldoen:

• het ligt op het grondgebied van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest;
• het mocht nog geen steun genieten van alles bij elkaar meer dan 100 % van de kosten voor het verrichten van het bodemonderzoek of van de werken voor de behandeling van de bodemverontreiniging

Voor welke studies, welke werken en welke bedragen?

In juli 2018 heeft het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zijn financiële steun aan de studies en behandeling van verontreinigde bodems aanzienlijk naar boven toe herzien. Het percentage van de bedragen die in aanmerking komen, staat samen met het plafond van de premies in de volgende tabel. De studies en de werken waarop de premies van toepassing zijn, staan er eveneens in.

* Het bedrag van de premie mag in geen geval aanleiding geven tot een totale gecumuleerde steun die hoger is dan 100 % van de kosten voor de uitvoering van de bodemstudie of de bodembehandelingswerken.

Zoals bepaald door het besluit van de Brusselse Hoofdstedelijke Regering betreffende de bodempremies (12/07/2018) werden de plafonds van de premies geïndexeerd op 06/08/2022.

Hoe een premie aanvragen?

Uw premieaanvraag dient u later in:

• nadat het (of de) type(s) van verontreiniging werd(en) vastgesteld of nadat werd vastgesteld dat er geen verontreiniging is;
• bij de verklaring van gelijkvormigheid van het bodemonderzoek door Leefmilieu Brussel of bij de slotverklaring door Leefmilieu Brussel waarin de verplichting tot behandeling van de bodemverontreiniging wordt onderschreven;
• nadat de eindfactuur werd betaald.

In uw premieaanvraag hoort ook het volgende te zitten:

• een premieaanvraagformulier, conform het model op de website van Leefmilieu Brussel, dat werd ingevuld, gedateerd en ondertekend. De onlineformule wordt uiteraard aangeraden, want dat is ecologischer en ook praktischer. Hiervoor gaat u lang IRISBOX, het elektronische loket van het Gewest  en beschikt u over een -ID-lezer die elektronische identiteitskaarten kan inlezen. Om de lezer te kunnen gebruiken zult u tevens de eID-software moeten installeren;
• een kopie van de identiteitskaart van de aanvrager of, voor rechtspersonen, een kopie van de identiteitskaart van de beheerder of van iedere andere gemachtigde persoon om de rechtspersoon te vertegenwoordigen. Deze kopie is niet noodzakelijk wanneer u langs het elektronische loket van het Gewest gaat;
• een kopie van de factuur voor het stellen van bodemonderzoeken en werken voor de behandeling van weesverontreiniging op het stuk grond waarvoor er een premie wordt aangevraagd. De factuur werd op naam van de aanvrager en door een erkende bodemverontreinigingsdeskundige of een geregistreerde bodemsaneringsaannemer opgesteld, gedateerd en ondertekend. Indien een bodemonderzoek of werken voor de behandeling van de bodemverontreiniging betrekking heeft of hebben op één of meerdere vormen van weesverontreiniging of op één of meerdere vormen van gemengde verontreiniging en/of op een eenmalige verontreiniging, dan staan in de factuur van de bodemverontreinigingsdeskundige of de bodemsaneringsaannemer duidelijk de kosten vermeld van het gedeelte van het bodemonderzoek of van de werken voor de behandeling van de bodemverontreiniging dat uitsluitend betrekking heeft op de weesverontreiniging;
• een betalingsbewijs van de factuur, gedateerd en getekend door de aanvrager van de premie. Onder betalingsbewijs verstaat men een bankrekeninguittreksel dat bewijst dat de betaling correct werd verricht (debetbewijs). Overmaakopdrachten (met inbegrip van pc-banking) , postwissels, overschrijvingen via selfbanking, ... worden niet aanvaard.

De publieke behandeling: het Gewest neemt het initiatief en saneert bepaalde terreinen om ze een tweede leven te geven

Na een proefproject van 3 jaar heeft de Brusselse regering beslist de publieke behandeling te bestendigen. Het Gewest beschikt nu over een duurzaam financieel instrument om het onderzoek en de behandeling van bodemverontreiniging aan te vangen. De publieke behandeling geeft Leefmilieu Brussel en citydev.brussels de mogelijkheid om, in bepaalde gevallen en onder bepaalde voorwaard en, de plaats in te nemen van de verplichtinghouders. Bovendien biedt de publieke behandeling financiële, technische en administratieve ondersteuning voor elk van de geselecteerde dossiers.

Het belang van de publieke behandeling

In het Brussels Gewest bepaalt de wetgeving over bodemverontreiniging dat het onderzoek en de behandeling van verontreinigde gronden op een specifieke site moet worden uitgevoerd en stelt hierbij telkens een welbepaalde persoon verantwoordelijk. Dit systeem werkt in 90 % van de gevallen, maar bepaalde ingewikkelde situaties raken niet opgelost en leiden tot blokkering.

Het mechanisme van de publieke behandeling werd specifiek gecreëerd om deze situaties op te lossen. Dankzij dit mechanisme zal het Gewest onder bepaalde voorwaarden onderzoeken en werken voor complexe situaties kunnen aanvangen. Waaronder bijvoorbeeld problemen van vervuiling op meerdere percelen of vervuiling die het herstel van bepaalde openbare terreinen blokkeert.

Praktisch

Twee Brusselse administraties, Leefmilieu Brussel en citydev.brussels, stellen hun expertise ter beschikking met een financiële tenlasteneming en technische en administratieve begeleiding voor elk geselecteerd dossier tot het einde van het proces. De opdrachten worden als volgt verdeeld:

• Leefmilieu Brussel die het volledige project aanstuurt en meer bepaald de bodemonderzoeken;
• Citydev.brussels die toezicht houdt op de saneringswerken en deze coördineert.

Een belangrijke precisering is dat enkel weesverontreiniging het voorwerp kan zijn van een publieke behandeling. Het mechanisme van de publieke behandeling betreft zowel openbare als privéterreinen.

Openbare terreinen

Wat de openbare terreinen betreft, heeft de regering een lijst van strategische sites opgesteld en goedgekeurd waar het onder zoek en de behandeling van de bodem prioritair moeten worden uitgevoerd. Het doel is deze sites zo snel mogelijk te kunnen herstellen en de obstakels in verband met de bodemverontreiniging op te heffen. Deze sites zullen vervolgens een echt openbaar belang vertegenwoordigen en projecten ondersteunen zoals woningen, scholen, parken, kinderdagverblijven, ...

Privéterreinen

Voor wat de privéterreinen betreft, zal de publieke behandeling de wijkverontreinigingen aanpakken waarbij meerdere percelen door een bodemverontreiniging zijn aangetast. In deze situaties volstaat een individuele actie, perceel per perceel, niet om het probleem op te lossen en de omvang van de zone en het aantal betrokken personen vormen vaak een obstakel voor de uitvoering van de onderzoeken of de werken.

Balans van de publieke behandeling

De publieke behandeling neemt regelmatig de verantwoordelijkheid voor nieuwe locaties en buurten in Brussel. De onderstaande grafiek geeft de som weer van de oppervlakken die door het mechanisme worden behandeld. Begin 2023 bedroeg het cumulatieve totaal bijna 58 hectare, oftewel 58.000 m²!

Publieke behandeling balans: aantal projecten en oppervlakte van de betrokken locaties (cumulatieve waarden)

Het Promaz-fonds, voor mazoutvervuilingen

Mazouttanks voor verwarming zijn nog altijd op grote schaal te vinden in kelders, tuinen en op binnenplaatsen. Zelfs wanneer ze niet in gebruik zijn, vormen ze een aanzienlijk risico op bodemverontreiniging.  En in het geval van bewezen vervuiling kunnen de kosten voor de eigenaar of exploitant om de bodem te saneren dikwijls duizenden euro’s bedragen. Promaz is een nieuw sectoraal fonds dat hen wil helpen!

Wat is het Promaz-fonds voor mazoutvervuilingen ? 

Promaz is het resultaat van een samenwerkingsakkoord tussen de 3 gewesten, de federale staat en de oliesector. Het zal de taak vereenvoudigen en de factuur voor de betrokken eigenaars en exploitanten verlagen. Door een dossier in te dienen bij het fonds kunnen zij de nodige steun krijgen voor het uitvoeren van de saneringsdiagnose, de bodemonderzoeken en de saneringswerken.  De kosten zullen ook gedeeltelijk worden gedekt, tot 100.000 euro voor bedrijven en organisaties in de non-profitsector en tot 200.000 euro voor particulieren. Degenen die de saneringHet behandelen van de verontreiniging die een gebied aantast (bodem, water) om dat gebied in zijn oorspronkelijke staat te herstellen of ten minste wettelijk bepaalde waarden te bereiken. van hun terrein al hebben gefinancierd, zullen ook een deel van de gemaakte kosten kunnen terugkrijgen.    

Het fonds richt zich zowel tot eigenaars als gebruikers van een mazouttank.  Dit is van toepassing op een woning, maar ook op kantoorgebouwen, scholen, ziekenhuizen, rusthuizen, religieuze gebouwen en hotels. 

Hoe kunt u gebruikmaken van deze financiële en technische hulp? 

U vindt alle praktische info en het aanvraagformulier voor een interventie op de website van Promaz. De aanvragen zullen worden gecontroleerd door de medewerkers van Promaz, die vervolgens contact met u zullen opnemen voor de behandeling van het dossier. 

De aanmeldingsperiode voor het indienen van een dossier bedraagt 3 jaar en eindigt in februari 2025.

Waarom focussen op de vervuiling door mazout ?

Naar schatting 40% van de bodemverontreiniging in het Brussels Gewest is toe te schrijven aan mazout. Bij een overstroming of lekkage kunnen de kosten voor de saneringHet behandelen van de verontreiniging die een gebied aantast (bodem, water) om dat gebied in zijn oorspronkelijke staat te herstellen of ten minste wettelijk bepaalde waarden te bereiken. van de bodem snel oplopen tot honderdduizenden euro's, wat uiteraard een belemmering vormt voor de bodemsanering. Verontreinigde grond is bovendien zeer moeilijk te verkopen en de waarde ervan daalt onvermijdelijk.

Het BOFAS fonds? Wat is dat?

BOFAS werd officieel opgericht op 26 maart 2004. Dit fonds is opgezet om de saneringHet behandelen van de verontreiniging die een gebied aantast (bodem, water) om dat gebied in zijn oorspronkelijke staat te herstellen of ten minste wettelijk bepaalde waarden te bereiken. te financieren van publiek benzinestations. De "privé" benzinestations zijn dus niet betrokken. Het fonds werd gefinancierd door een bijdrage geïnd op benzine en diesel, teruggewonnen zowel op de winstmarge van de oliesector als op de prijs aan de pomp.

Waarom?

Sinds het einde van de jaren 90, verplichten de gewestelijke wetgevingen preventiesystemen voor bodemverontreiniging aan de benzinestations: automatische opsporing van lekken, anti-overvullingsystemen, waterdichte piste, anti-corrosiebescherming van de tanken, jaarlijkse en tienjaarlijkse controles, enz. Echter, voor een groot deel van benzinestations van de jaren 60 was het vervuilingpassief erg groot. Leefmilieu Brussel heeft geschat dat voor 80% van de publieke benzinestations in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een saneringHet behandelen van de verontreiniging die een gebied aantast (bodem, water) om dat gebied in zijn oorspronkelijke staat te herstellen of ten minste wettelijk bepaalde waarden te bereiken. noodzakelijk is!

Gezien dat de kosten voor een sanering geëvalueerd zijn op een gemiddelde van 100.000 EUR en dat en deel van het passief toe te schrijven aan de automobilisten is (brandstof verspreid tijdens het tanken), werd het principe van een gecofinancieerd saneringsfonds snel verworven. Het heeft toch 8 jaar geduurd eer BOFAS het licht zag. De functionering ervan is geregeld door het samenwerkingsakkoord van 13 februari 2002 tussen de Federale Staat en de drie gewesten, gewijzigd door een nieuw akkoord gepubliceerd op 20 september 2007 in het Belgisch Staatsblad. De vzw BOFAS wordt gecontroleerd door de Interregionale Commissie van de bodemsanering, samengesteld door vertegenwoordigers van de drie gewesten en de Federale Overheidsdienst Economie.

Sedert mei 2019 is een nieuwe wijziging van het samenwerkingsakkoord tussen de federale en regionale overheden in werking getreden om het fonds te heropenen. Deze gelegenheid is de laatste kans om te kunnen genieten van een tussenkomst van BOFAS om verontreinigingen gelinkt aan tankstation te saneren. Tot op heden werden 172 terreinen gesaneerd in het Brussels Gewest, maar er zijn nog bepaalde niet-behandelde terreinen.

Aangezien de doelstelling het saneren van een verontreinigingspassief is, is het bestaan van BOFAS tijdelijk. Het is trouwens niet meer mogelijk een aanvraag in te dienen. De laatste periode voorzien voor de potentiële aanvragers is afgesloten op 08 november 2019. Meer informatie vindt u op de website van Bofas of de pagina's over de benzinestations op deze website.