Luchtkwaliteit : NO2-concentraties

Context

Stikstofdioxide is schadelijk voor het milieu (draagt bij tot de vorming van ozon en secundaire partikels en tot verzuring ) en voor de gezondheid (impact op de luchtwegen). De concentratie in de atmosfeer hangt samen met de stikstofoxide-uitstoot door verbranding op hoge temperatuur.

NO₂-concentratie in de lucht

Volgens metingen uitgevoerd in Sint-Jans-Molenbeek - een station dat representatief is voor een stedelijk milieu beïnvloed door het wegverkeer - bedroeg de gemiddelde NO₂-concentratie in 2010 43 µg/m³. Voortgaand op de resultaten van de andere stations van het meetnet lag de gemiddelde NO₂-concentratie tussen 28 en 54 µg/m³, afhankelijk van de nabijheid van stikstofoxide-emittenten, zoals het verkeer.

Evolutie van de gemiddelde NO₂-concentratie t.o.v. de Europese norm - meetpost Sint-Jans-Molenbeek (1986-2010)
Bron : Leefmilieu Brussel, Laboratorium voor Milieu-onderzoek (lucht)

Sinds 1990 blijven de gemiddelde NO₂-concentraties relatief stabiel.

Oorsprong

De concentraties die in de meetstations worden geregistreerd, zijn het resultaat van bijdragen van diverse herkomst: de achtergrondvervuiling (zoals die bijvoorbeeld in de Ardennen wordt gemeten), de transgewestelijke bijdrage (in het BHG aangevoerd via de luchtstromen), de stedelijke achtergrondvervuiling, de hoofdzakelijk met het verkeer samenhangende stedelijke bijdrage en de bijkomende bijdrage van het verkeer die we in zones met een hoge verkeersdensiteit aantreffen.

Op jaarbasis wordt gemiddeld 40% van de gemeten NO₂-concentratie van buiten het Brussels Gewest aangevoerd (achtergrondvervuiling en transgewestelijke bijdrage), is 13% afkomstig van stedelijke achtergrondvervuiling en houdt 47% verband met het verkeer.

Merk op dat in tegenstelling tot de daling van NO_X tijdens de jaren '90 (zie indicator gewijd aan NOX), de NO₂-fractie in de NO_X-uitstoot van het wegverkeer sinds enkele jaren toeneemt. Dat is onder meer toe te schrijven aan:

• de verdieseling van het wagenpark (diesel stoot relatief meer NO₂ uit);
• de oxydatiekatalysatoren opgelegd door de EURO 3 norm (deze doen het aandeel NO₂ ten opzichte van NO in de uitstoot toenemen;
• de roetfilters van vrachtwagens (deze verhogen onrechtstreeks de NO₂-uitstoot).

Europese normen

Ter bescherming van de volksgezondheid bepaalt de Europese richtlijn 2008/50/EG dat de gemiddelde NO2-concentraties vanaf 2010 op jaarbasis niet meer mogen bedragen dan 40 µg/m³ (rode lijn op de grafiek); deze waarde stemt tevens overeen met de richtwaarde aanbevolen door de WGO.

De grenswaarde voor de jaargemiddelden wordt met andere woorden in het station van Sint-Jans-Molenbeek niet gerespecteerd. Dit is evenmin het geval in de volgende meetposten van het telemetrisch net: Elsene (41R002), Voorhaven (41N043) en Sint-Lambrechts-Woluwe (41WOL1) waar het verkeer in de relatieve nabijheid eveneens druk is. Voor andere meetposten, zoals Sint-Katelijne, Eastman-Belliard en het Europees Parlement, is er geen garantie dat de grenswaarde wordt gerespecteerd. De meetpunten van Ukkel, Berchem, Meudonpark of het meetpunt van Electrabel in Vorst (achtergrondstations of stedelijke stations) stellen geen probleem voor het naleven van de grenswaarde. De helft van de Brusselse meetpunten respecteert bijgevolg de grenswaarde, terwijl de andere helft doorgaans niet in staat is onder die opgelegde jaarwaarde te blijven.