Regeneratie van de bosmassieven in het Woluwepark

Wat is de context?

Het Woluwepark werd eind 19^e/begin 20^e eeuw aangelegd om het grote publiek een groen kader in de Brusselse rand aan te bieden. Vandaag wordt het park volledig omsloten door de stad. Het landschappelijk en ecologisch belang zijn enkel maar toegenomen. Het park werd als landschap beschermd sinds 1972 en aangewezen als Natura 2000-gebied sinds 2016.

De bosmassieven van het Woluwepark geven structuur aan de panorama’s en vergezichten in het park. Het gaat om dichte boombestanden die voor het park vrij divers zijn.

Verschillende onderzoeken die sinds 2015 werden uitgevoerd, hebben aangetoond dat de bosmassieven kampen met fytosanitaire problemen en een verlies van de oorspronkelijk aanwezige biodiversiteit (historische studie van het bureau Fondu – 2015, bosexpertise O. Baudry - 2015, fytosanitaire studies van het expertisebureau Eurosense - 2016, 2018, 2019 en 2021). Een van de oorzaken van deze problematiek is de te hoge dichtheid van de huidige bosmassieven. Dit heeft diverse gevolgen, waaronder een zeer intense concurrentiestrijd tussen de bomen ten voordele van de schaduwminnende soorten (bv. gewone esdoorn) en ten nadele van de lichtminnende soorten (bv. grove den) waarvan de levenskracht afneemt, een banalisering van de diversiteit, een afsluiting van de biotopen en het creëren van schaduwzones die de natuurlijk regeneratie van de massieven blokkeren. Een andere oorzaak houdt verband met de periodes van droogte de afgelopen jaren. Sommige soorten zoals de gewone spar, de beuk, de gewone esdoorn, de es en de populier hadden te lijden onder het gebrek aan water en agressieve insecten en schimmels.

Sinds 2019 werden heel wat bomen gekapt. Dit gebeurde vooral in de noordelijke, centrale, zuidelijke en oostelijke delen van het park. De werken tijdens de komende maanden zullen vooral plaatsvinden in het zuidwestelijke deel. Het gaat om fytosanitaire kap.

Wat zijn de doelstellingen van de operatie?

• De globale gezondheidstoestand van de bosmassieven verbeteren door het verwijderen van zieke exemplaren.
• De doorgang door de massieven en de omgeving veiliger maken door instabiele en/of gevaarlijke bomen te verwijderen en de stabiliteit van de resterende bomen te versterken (de bomen zullen massiever zijn).
• De natuurlijke en geleidelijke regeneratie van de bosmassieven bevorderen door een gedoseerde lichtinval om hun instandhouding te garanderen.
• De bosmassieven en hun omgeving verrijken door aanplantingen die het herstel van de oorspronkelijke dendrologische diversiteit van het park beogen, maar ook een antwoord bieden op de aangekondigde klimaatveranderingen door het gebruik van gediversifieerde soorten die bestand zijn tegen de nieuwe klimaatomstandigheden.

Welke impact heeft dit op de omwonenden?

De werkzaamheden zijn vergelijkbaar met de werken die sinds 3 jaar worden uitgevoerd. De interventies zullen voornamelijk in de massieven plaatsvinden, waarbij bepaalde wegen in het park tijdelijk kunnen worden afgesloten. De parkwachters zullen de bezoekers naar andere wegen leiden.

Leefmilieu Brussel is zich ervan bewust dat deze werken tijdelijk hinder kunnen veroorzaken. Ze zal de gevolgen ervan beperken en ervoor zorgen dat het Woluwepark een kwaliteitsvolle ruimte blijft voor de bezoekers.

Welke stedenbouwkundige vergunning?

De werkzaamheden die van 2019 tot begin 2020 zijn uitgevoerd, waren gebaseerd op bouwvergunning nr. 19/PFU/635404. Van 02 tot 16/10/2017 is vooraf een openbaar onderzoek uitgevoerd en in de loop van 2018 zijn diverse informatiebijeenkomsten gehouden.

De van november 2020 tot het eerste kwartaal van 2022 uitgevoerde werkzaamheden waren gebaseerd op vergunningen nr. 19/PFU/1719959 en 19/PFU/1759606. In de voorbereidende fase werd op zaterdag 3 oktober 2020 een informatiebijeenkomst gehouden in het Wolu Sports Park.

De volgende werkzaamheden beginnen in januari volgend jaar voor een periode van 3 maanden. Zij zijn gebaseerd op vergunning nr. 02/PFU/1859070, afgegeven door urban.brussels op 24/11/2022. Deze vergunning betreft de kap van 216 bomen in slechte staat, voornamelijk in het zuidwestelijke deel van het park, en de aanplant van 323 nieuwe bomen.

Meer weten?

Raadpleeg de volgende documenten:

• Het beheerplan van de bosmassieven van het Woluwepark (mei 2015 - deel 1 - deel 2 FR) dat de geplande operaties van een context voorziet ;
• De 2 fytosanitaire studies (FR) die de fytosanitaire interventies identificeren en aanbevelen:  :
  • Eurosense (oktober-novembee2019) - Mise à jour sanitaire et de sécurité d’arbres au parc de Woluwe coupes 4 en 6. 20 p.(FR)
  • Eurosense (januari-februari 2021) - Mise à jour phytosanitaire et de sécurité d’arbres au parc de Woluwe : coupe n° 5. 15 p. (FR)
• De stedenbouwkundige vergunning met referentie 02/PFU/1859070 (FR), afgeleverd op 24/11/2022 door urban.brussels, die de kap toelaat en de voorwaarden ervan vastlegt;
• De samenstellende delen van de stedenbouwkundige vergunning :
  • De verklarende nota (FR) die integraal deel uitmaakt van de vergunningsaanvraag en deze van een context voorziet ;
  •  Noord, midden et zuidplannen waarop de te kappen bomen en de geregulariseerde gekapte bomen zijn aangegeven; ;
  • Overzichtstabel van de te vellen bomen (FR);
  • Overzichtstabel van de gekapte bomen die zijn geregulariseerd (FR);
  • les fiches de diagnostic individuelles des arbres à abattre : Individuele fiches van de diagnose van de te vellen bomen (bomen nr 0 tot 2202; nr 12413 tot 16294 ; nr 16309 tot 17254 ; nr 17277 tot 19461 ; - (FR)
  • plannen met de geplande locatie van de plantages ten noorden en ten zuiden van het park. - (FR)