De luchtkwaliteit in Brussel: Oververvuilde gebieden zijn een realiteit in Brussel

Van november 2020 tot oktober 2021 heeft de vzw De Luchtzoekers met de steun van Leefmilieu Brussel, de Brusselse Minister bevoegd voor Leefmilieu Alain Maron, de stichting Bloomberg Philanthropies en de 19 Brusselse gemeenten een grote wetenschappelijke samenwerkingscampagne gevoerd om gedurende een volledig jaar de blootstelling van verschillende zones in de hoofdstad aan stikstofdioxide (NO2) te meten.  Metingen van deze verontreinigende stof, waarvan in het Brussels Gewest 60% wordt uitgestoten door het wegverkeer, werden uitgevoerd op 134 locaties, waaronder 67 scholen en 2 kinderdagverblijven. De resultaten van deze studie, waarvan het technisch verslag werd opgesteld door Leefmilieu Brussel, weerspiegelen de nieuwe richtwaarden van de WHO, die op alle gemeten plaatsen ruimschoots werden overschreden.

De nieuwe, in september jongstleden verspreide richtwaarden van de WHO leggen het jaargemiddelde van de NO2-concentratie vast op 10µg/m^3. Zeer strenge aanbevelingen die van essentieel belang zijn voor de gezondheid. De studie van de vzw De Luchtzoekers toont aan dat in een groot aantal scholen van de hoofdstad, 67 scholen en 2 kinderdagverblijven, de blootstellingen deze waarde overschrijden. Sommige overschrijden deze waarde zelfs 3 keer.  "Ondanks de quarantaine en een verminderd wegverkeer, de belangrijkste uitstoter van NO2, is de lucht in Brussel nog steeds te vervuild. Kinderen, van wie het lichaam nog in ontwikkeling is, zijn bijzonder kwetsbaar voor deze verontreiniging”, legt Pierre Dornier, voorzitter van de vzw De Luchtzoekers uit.

Hetzelfde geldt voor de 54 burgers die aan de campagne hebben deelgenomen en die in de buurt van een grote verkeersas wonen. De jaarlijkse WHO-waarde werd in alle gevallen overschreden. Er moeten ook zwarte punten worden opgespoord. Zo registreerde één meetpunt, gelegen aan de Kruidtuinlaan, een gemiddelde concentratie van meer dan 50 μg/m³. Ook in de Dansaertstraat werd de WHO-waarde meer dan 4 maal overschreden. “Deze zones liggen meestal in straten met druk verkeer van het type ‘canyon’, d.w.z. smalle straten begrensd door grote gebouwen. Deze campagne toont het belang aan van passieve buizen voor de verrijking van ons huidige meetsysteem, dat uit 10 stations bestaat, waaronder twee die onlangs op de kleine ring werden geïnstalleerd”, zegt Olivier Brasseur, luchtkwaliteitsdeskundige bij Leefmilieu Brussel.

Andere vaststelling van de studie: 132 van de 134 gemeten locaties voldoen aan de jaarlijkse Europese grenswaarde van 40 microgram per m³, een grenswaarde die moet worden nageleefd op straffe van mogelijke sancties door Europa. Twee meetlocaties aan de kleine ring overschrijden deze grenswaarde , met concentraties van 45 en 52 μg/m³. Deze waarde zou in de toekomst ook moeten worden verlaagd. Op Europees niveau lopen er besprekingen om deze waarde dichter bij de richtwaarde van de WHO te brengen om zo de gezondheid van de burgers beter te beschermen.

Bron IRCEL: In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest wordt geraamd dat de blootstelling aan PM_2,5, NO₂ en O₃ in de lucht respectievelijk 627, 323 en 19 vroegtijdige overlijdens heeft veroorzaakt in 2018.

De meetcampagne rond stikstofdioxide onder leiding van ‘De Luchtzoekers’ past in het Brussels Clean Air Partnership. Dat partnerschap, dat in 2021 werd gelanceerd door de Bloomberg Philanthropies Foundation, de Brusselse Hoofdstedelijke Regering en Leefmilieu Brussel, bundelt verschillende Brusselse initiatieven op het vlak van luchtkwaliteit, zoals Curieuzenair en Babel'Air. De resultaten van de Curieuzenair-campagne, die op 3.000 Brusselse plaatsen werd uitgevoerd, zullen een aanvulling vormen op de huidige campagne. De resultaten worden midden maart verwacht.