Het gebruik van pesticiden (herbiciden, insecticiden, anti-slakken, ...)

De term 'pesticide' die door verschillende wetgevingen wordt gebruikt, omvat in werkelijkheid twee grote productcategorieën: gewasbeschermingsmiddelenGewasbeschermingsmiddelen omvatten de verschillende pesticiden die worden gebruikt om voedsel- of sierplanten en -gewassen te beschermen tegen ongedierte (insecticiden, fungiciden, slakkenbestrijding, enz.) of om ongewenst onkruid te bestrijden (herbiciden). en biociden.

De eigenschappen van die twee groepen sluiten nauw bij elkaar aan: de eindbedoeling ervan is 'pesten' of plagen (ongewenste organismen) te doden, maar het gebruik is vrij verschillend. Ze vallen dus niet onder dezelfde wetgeving.

GewasbeschermingsmiddelenGewasbeschermingsmiddelen omvatten de verschillende pesticiden die worden gebruikt om voedsel- of sierplanten en -gewassen te beschermen tegen ongedierte (insecticiden, fungiciden, slakkenbestrijding, enz.) of om ongewenst onkruid te bestrijden (herbiciden). (plantenbeschermende producten of ziektebestrijdende middelen) zijn pesticiden die uitsluitend bij planten en teelten worden gebruikt:

• ofwel om de geteelde planten te beschermen tegen aanvallen (insecticiden tegen bladluis, rupsen, enz.; fungiciden tegen schimmel en zwammen zoals meeldauw en oïdium; slakkenbestrijders…);
• ofwel om ongewenste planten te vernietigen (onkruidverdelgers, enz.);
• ofwel om in te werken op de ontwikkeling van de planten (bijvoorbeeld hormonen en groeiregulatoren).

Deze producten worden vooral buiten gebruikt, op velden en in kwekerijen, in de siertuin, de boomgaard of moestuin, of gewoon om geplaveide trottoirs en paden, grintpaden, sportvelden, enz. te onderhouden.

'bio'- en 'eco'-producten

'Biopesticiden' zijn een subgroep gewasbeschermingsmiddelenGewasbeschermingsmiddelen omvatten de verschillende pesticiden die worden gebruikt om voedsel- of sierplanten en -gewassen te beschermen tegen ongedierte (insecticiden, fungiciden, slakkenbestrijding, enz.) of om ongewenst onkruid te bestrijden (herbiciden). die afgeleid zijn van natuurlijke stoffen, en die worden gebruikt in de biologische landbouw of die het label 'ecologisch' of 'natuurlijk' dragen.

Ze kunnen in 4 hoofdgroepen worden ingedeeld:

• Producten op basis van plantenextracten (moleculen die uit planten worden gewonnen zoals pyrethrinen die uit een variëteit van chrysanten worden geëxtraheerd).
• Producten die het gedrag van schadelijke soorten beïnvloeden (feromonenvangers).
• Producten die micro-organismen bevatten (bacteriën, parasieten, virussen, bijvoorbeeld Bacillus thuringiensis tegen rupsen).
• Andere producten die niet noodzakelijk afgeleid zijn uit biologische agentia, maar die traditioneel in de biolandbouw worden gebruikt (zoals Bourgondische pap, zwavel, paraffine, enz.).

Natuurlijke pesticiden, maar toch pesticiden

Hoewel de meeste van die producten van natuurlijke oorsprong zijn, zijn ze daarom niet onschadelijk. Ze kunnen bodem- en waterverontreiniging veroorzaken of risico's voor de gezondheid van mensen of dieren, des te meer omdat we door de goede reputatie waarop ze bogen geneigd zijn om een overdosis toe te dienen. Ze worden in elk geval beschouwd als klassieke gewasbeschermingsmiddelenGewasbeschermingsmiddelen omvatten de verschillende pesticiden die worden gebruikt om voedsel- of sierplanten en -gewassen te beschermen tegen ongedierte (insecticiden, fungiciden, slakkenbestrijding, enz.) of om ongewenst onkruid te bestrijden (herbiciden). en vallen daardoor onder dezelfde wetgevingen... en verbodsbepalingen!

Voedingsmiddelen en recepten voor zelfgemaakte bestrijdingsmiddelen

Op het internet vinden we ontelbare recepten om zelf bestrijdingsmiddelen te bereiden die de pesticiden uit de handel vervangen. Azijn en (keuken- of strooi-)zout zijn de favoriete ingrediënten om onkruidverdelgers te vervangen. Velen gaan er immers van uit dat die producten natuurlijk en ongevaarlijk zijn. In werkelijkheid verstoren ze het bodemevenwicht soms in ernstige mate en kunnen ze het grondwater verontreinigen. Ze mogen dus niet worden gebruikt.

Producten voor amateurs en professionals

Voordat gewasbeschermingsmiddelenGewasbeschermingsmiddelen omvatten de verschillende pesticiden die worden gebruikt om voedsel- of sierplanten en -gewassen te beschermen tegen ongedierte (insecticiden, fungiciden, slakkenbestrijding, enz.) of om ongewenst onkruid te bestrijden (herbiciden). in de handel mogen worden gebracht en mogen worden gebruikt, moet de Federale Overheidsdienst Volksgezondheid en Leefmilieu toelating en een erkenningsnummer verlenen.

Een product dat geen erkenning heeft verkregen om als gewasbeschermingsmiddel te worden gebruikt, mag niet op de markt worden gebracht en niet worden gebruikt. 

Toelatingsnummer

Het toelatingsnummer is een code die wordt toegewezen aan een product op de Belgische markt. De producten worden in twee groepen ingedeeld: producten voor professioneel gebruik (nummer P/Bxxxx) en producten voor amateurgebruik (nummer G/Bxxxx) die in tuincentra en in de tuinafdelingen van grootwarenhuizen worden verkocht.

Producten voor amateur- en professioneel gebruik 

Hoewel pesticiden voor amateurgebruik minder gevaarlijk worden geacht dan producten voor professioneel gebruik, moeten ze toch met de grootste voorzichtigheid worden gebruikt (speciale handschoenen voor chemische producten, bedekkende kledij, enz.). Gebruik ze alleen als het echt niet anders kan en geef altijd de voorkeur aan meer natuurlijke producten.

Die producten moeten bovendien worden verkocht door professionals die houder zijn van een NP-fytolicentie. Aarzel niet om hun advies te vragen. In de afdeling moet voldoende informatie aanwezig zijn (affiche over alternatieve technieken in de winkel, informatiebrochure, nummer van het call center moet duidelijk zijn aangegeven: 0800 62 604).

Producten voor professioneel gebruik mogen alleen in een professioneel kader worden aangekocht en gebruikt, door een persoon die in het bezit is van een gepaste fytolicentie.