
Ik vermijd verpakkingen als ik winkel
15 min. leestijd
Bulkaankopen zorgen voor minder verpakkingsafval (dat bovendien de prijs van het product doet stijgen). Op die manier koopt u enkel de benodigde hoeveelheid en vermijdt u verspilling.
Hoe kunnen we zonder verpakking?
In bulk kopen, wat is dat?
Volgens het ADEME is "bulk een distributiesysteem dat bestaat uit het te koop aanbieden van producten die niet voorverpakt zijn, die de klant naargelang van zijn behoeften per gewicht (of per volume voor vloeistoffen) kan kopen en die op het verkooppunt worden verpakt, hetzij in een vereenvoudigde verpakking die door de winkel wordt verstrekt, hetzij in een door de klant meegebrachte houder. Bulk omvat zelfbedieningsverkoop, maar ook systemen van verkoop door versnijding (slagerij, kaaswinkel, viswinkel, ...). Veel consumentenproducten kunnen in bulk worden verkocht: levensmiddelen, producten voor dieren, persoonlijke verzorgingsproducten en cosmetica, was- en schoonmaakmiddelen, doe-het-zelfartikelen ..." Bron: ADEME, La vente en vrac, pratiques & perspectives (.pdf) (FR)
Welke producten zijn in bulk te koop?
Tegenwoordig zijn tal van producten in bulk verkrijgbaar.
- Veel voorkomende bulkproducten: fruit, groenten, eieren, olijven, maar ook vlees en vleeswaren, vis, kaas en brood
- Relatief veel voorkomende producten: droge voedingsmiddelen zoals noten, peulvruchten, pasta, rijst, granen, zaden, suiker, specerijen, meel, koffie, (kruiden)thee, snoepjes
- Minder frequente bulkproducten:
- Bepaalde bewerkte producten zoals passata, poedersuiker, smeerbaar broodbeleg, bepaalde soorten noten, pitabrood, tortilla’s, pizzadeeg ...
- Vloeibare voedingsmiddelen zoals azijn, bepaalde oliën, wijn, water, melk, yoghurt ...
- Cosmetische producten zoals zeep, crème, parfum, tandpasta, conditioner ...
- Schoonmaakproducten zoals wasmiddel, vaatwasmiddel, vaatwastabletten ...
- En ten slotte tuinproducten (bloembollen, potgrond ...), doe-het-zelfproducten en producten voor dieren.
Levensmiddelen zijn het gemakkelijkst in bulk te vinden, maar ook bij de non-food beginnen bulkproducten gangbaarder te worden, zoals schoonmaak- en wasproducten die kunnen worden bijgevuld, vaste cosmetica en persoonlijke verzorgingsproducten en alle basisingrediënten om uw eigen schoonmaak- of wasproducten te maken (bicarbonaat, zwarte zeep, ...).
En de meeste bewerkte producten die niet in bulk te vinden zijn, kunnen zelf worden gemaakt van ingrediënten die in bulk worden ingekocht. Raadpleeg bijvoorbeeld de lijst met 10 commerciële producten die u thuis kunt maken (FR).
Statiegeldverpakkingen kopen
Als producten niet in bulk verkrijgbaar zijn, kunt u wegwerpverpakking ook vermijden door die producten in statiegeldverpakking te kopen. Nu ‘zero afvalHet begrip “zero afval” verwijst naar een idee, een manier van leven en een maatschappelijke beweging. De idee, die door enkele pioniers geopperd wordt, is om te gaan naar burgers, gezinnen, organisaties of ook industriële processen die functioneren zonder daarbij afval te produceren, en als logische aanvulling ook door minder hulpbronnen te verbruiken. Hoewel het bereiken van nul afval waarschijnlijk onmogelijk is, zegt de radicale uitdrukking van dit begrip iets over de ambitie die erachter zit: alle facetten van hoe iets functioneert, moeten opnieuw geëvalueerd worden met als doel een drastische vermindering van de productie van afvalstoffen.”’ in opkomst is, staat ook statiegeld of ‘leeggoed’ weer in de belangstelling. Het principe is eenvoudig: door uw flessen terug te brengen naar het inzamelpunt, vaak de winkel, krijgt u de paar cent terug die de houders waard zijn. Deze worden dan gereinigd om opnieuw te worden gebruikt voor hetzelfde doel. Een methode die volgens sommige studies een veel lagere koolstofvoetafdruk zou hebben dan de recyclageRecyclage is de vernietiging van afval om nieuwe materialen te produceren. Voorbeeld: inert afval wordt vermalen om granulaten te produceren die in wegfunderingen worden gebruikt van flessen en potten die in glasbollen worden gestort. Dit systeem is bij ons nog altijd populair voor flessen van bier, water of limonade, maar er zijn ook merken die sap (Pajottenland, Oxfam), yoghurt, plantaardige paté, koekjes, enz. in statiegeldverpakkingen aanbieden. De diensten voor het beheer van statiegeld beginnen zich te ontwikkelen(zoals Jean Bouteille). Zij kunnen kleine producenten helpen bij het gebruik van statiegeld zonder dat zij de volledige logistiek van het systeem hoeven te dragen (bron: RTBF (FR)).
Waar in bulk kopen?
Bulk is populairder dan ooit, het is haast overal te vinden! Gespecialiseerde bulkwinkels hebben het grootste aanbod, maar ook de meeste biowinkels bieden bulkproducten aan. Kaas, vleeswaren, brood, eieren ... Ga naar de markt, een buurtwinkel of een coöperatieve kruidenierswinkel of bestel biologische groente- en fruitmanden via bijvoorbeeld een SAGAL (Solidaire Aankoopgroep voor Artisanale Landbouw), een AG (aankoopgroep) of Boeren & Buren. Zoals in een artikel (FR) van novethic.fr valt te lezen, beginnen ook de supermarkten de trend te volgen om aan de groeiende vraag van klanten te voldoen. Ze bieden producten zoals groenten en fruit, granen, rijst, pasta, enz. in bulk aan.
Winkels ‘Eigen verpakkingen welkom’
De pioniers van Zero AfvalHet begrip “zero afval” verwijst naar een idee, een manier van leven en een maatschappelijke beweging. De idee, die door enkele pioniers geopperd wordt, is om te gaan naar burgers, gezinnen, organisaties of ook industriële processen die functioneren zonder daarbij afval te produceren, en als logische aanvulling ook door minder hulpbronnen te verbruiken. Hoewel het bereiken van nul afval waarschijnlijk onmogelijk is, zegt de radicale uitdrukking van dit begrip iets over de ambitie die erachter zit: alle facetten van hoe iets functioneert, moeten opnieuw geëvalueerd worden met als doel een drastische vermindering van de productie van afvalstoffen.” hadden met veel weerstand te maken, maar vandaag accepteren veel lokale winkeliers, ambachtslieden en kleine supermarkten het gebruik van eigen verpakkingen. U kunt het uzelf ook gemakkelijker maken door een winkel te bezoeken die herbruikbare verpakkingen aanvaardt. Deze winkels zijn terug te vinden op de interactieve kaart van de vzw Zero waste Belgium en u kunt ze ook herkennen aan de sticker ’Eigen verpakkingen welkom - Contenants bienvenus’.

Boodschappen doen met uw eigen verpakkingen
Wees voorbereid! Zorg dat u nooit meer met lege handen staat. Zorg ervoor dat u altijd minstens één herbruikbare boodschappentas en een paar bulkzakken in uw handtas of rugzak hebt.
Zet naast uw voordeur thuis een doos met verschillende herbruikbare verpakkingen klaar voor de boodschappen of bewaar die in de kofferbak van uw auto of in uw fietstassen. ‘Herbruikbaar’ heeft alleen zin als er daadwerkelijk hergebruiktHet hergebruik bestaat uit het behoud van een voorwerp om het ongewijzigd opnieuw te gebruiken, eventueel na een voorbereiding voor hergebruik. Bijvoorbeeld: bakstenen worden afgebroken en hergebruikt voor een nieuwe muur nadat ze werden gereinigd en gecontroleerd. wordt ...
Welk type van eigen verpakking kiezen?
De gebruikte eigen verpakking varieert naargelang de producten die ze bevatten en hun gebruik (boodschappen, opslag, vervoer, lunch, enz.).
Een goede basisset bevat:
- Boodschappenmanden die vooral voor groenten en fruit worden gebruikt,
- Kunststof houders (klein - middelgroot - groot) voor het vervoer van droge levensmiddelen. Ze zijn licht en kunnen alle vormen aannemen, maar ze kunnen voedsel verontreinigen als het wordt opgewarmd. Afhankelijk van de kwaliteit variëren de prijzen tussen 1 en 10 euro (IKEA, tupperware ...) ;
- Roestvrijstalen houders (klein - middelgroot - groot) voor het transport van vloeibare of vochtige, vette, warme of zure levensmiddelen. Roestvrij staal verandert de smaak van het voedsel niet en is onbreekbaar, maar de inhoud kan niet worden opgewarmd voor de lunchpauze. De prijs varieert van 2 tot 25 euro.
- Glazen houders (klein - middelgroot - groot) voor het bewaren en opwarmen van kant-en-klare maaltijden. Glas verandert de smaak niet en laat gemakkelijk zien wat er in zit, maar het is zwaarder om mee te nemen. De prijzen variëren afhankelijk van het model en de winkel, maar ga ook hier uit van 2 tot 25 euro.
- Bulkzakken van textiel, uitsluitend bestemd voor het vervoer van droge levensmiddelen. Ze zijn tegen zeer uiteenlopende prijzen te vinden in bulkwinkels, supermarkten, interieur/keukenwinkels en op gespecialiseerde sites zoals Flax & Stitch, Little Step en Sebio.be. U kunt ze natuurlijk ook zelf maken van restjes textiel!
- Verschillende hergebruikte glazen potten;
- Broodzakken van hergebruiktHet hergebruik bestaat uit het behoud van een voorwerp om het ongewijzigd opnieuw te gebruiken, eventueel na een voorbereiding voor hergebruik. Bijvoorbeeld: bakstenen worden afgebroken en hergebruikt voor een nieuwe muur nadat ze werden gereinigd en gecontroleerd. papier of stof die in supermarkten worden verkocht. Het is ook mogelijk om zelf broodzakken te maken van textielrestjes of om deel te nemen aan workshops zoals het Schaarbeekse initiatief Bloemesac, dat naaiateliers combineert met het gebruik van herbruikbare broodzakken.
Boodschappen doen met mijn eigen verpakking, mag dat van het FAVV?
Ja. Het FAVV (het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen, van boer tot bord) is voorstander van ‘zero afvalHet begrip “zero afval” verwijst naar een idee, een manier van leven en een maatschappelijke beweging. De idee, die door enkele pioniers geopperd wordt, is om te gaan naar burgers, gezinnen, organisaties of ook industriële processen die functioneren zonder daarbij afval te produceren, en als logische aanvulling ook door minder hulpbronnen te verbruiken. Hoewel het bereiken van nul afval waarschijnlijk onmogelijk is, zegt de radicale uitdrukking van dit begrip iets over de ambitie die erachter zit: alle facetten van hoe iets functioneert, moeten opnieuw geëvalueerd worden met als doel een drastische vermindering van de productie van afvalstoffen.”’ en de verkoop van bulkproducten. Wel moet de door de consument aan de verkoper voorgestelde verpakking (doos, fles, zak, enz.) schoon zijn en geschikt voor het verpakken van levensmiddelen en voor het specifieke gebruik. De consument die zijn eigen verpakking levert, draagt de verantwoordelijkheid inzake hygiëne. Een klant die spijsverteringsproblemen krijgt doordat hij of zij een vuile eigen verpakking heeft gebruikt, kan daarmee niet aankloppen bij de slager, bakker, supermarkt of andere handelaar.
- U vindt de volledige persmededeling op de site van het FAVV.
- Boodschappen doen en je eigen doosjes meenemen: natuurlijk! (.pdf)
Recupereer voordat u koopt!
Het is verleidelijk om meerdere houders tegelijk te kopen om klaar te zijn voor een eventuele bulkaankoop. Maar u loopt het risico om verpakkingen te kopen die misschien niet nuttig zijn voor u. Het beste is om geleidelijk te gaan gebruiken wat u al in huis hebt en alleen te kopen wat u echt nodig hebt. Een herbruikbare verpakking die u niet gebruikt ... is een potentieel afvalproduct.
Zo kunt u bijvoorbeeld oude glazen potten heel goed hergebruiken. Zorg er alleen voor dat uw potten niets anders hebben bevat dan voedsel als u ze voor voedsel wilt gebruiken.
Om een etiket van een glazen pot te verwijderen, kunt u de pot eerst in water weken. Komt het etiket niet los, schrob het dan zoveel mogelijk, bijvoorbeeld met een metalen spons. Verwijder de lijmresten met plantaardige olie: die lost de lijm op, eventueel gemengd met bicarbonaat om te kunnen schuren. Alcohol en aceton werken ook, maar kunnen de verpakking beschadigen als die van plastic is gemaakt.
Hoe uw eigen bulkzakken maken?
Geen herbruikbare zak bij de hand? Maak er gewoon zelf een of ga op zoek naar een handleiding om uw eigen bulkzak te naaien! Sylvie Droulans alias Madame Carabistouille heeft twee tutorials op haar blog waarmee u in een handomdraai leert uw eigen bulkzakken te maken, van stofrestjes (FR) (tafellaken, handdoek/theedoek, gordijn …) of van een oud T-shirt. Naaimachines in de aanslag … en … go!
Bent u zelf niet zo bedreven met naald en draad, maar hebt u wel een stapel oude T-shirts die u wilt weggeven? Er is ook een supersimpele techniek om zonder naald en draad een totebag te maken. Daarmee vervoert u uw lunch, u bergt er uw schoenen in op, u draagt er de spullen van uw kinderen in wanneer u gaat wandelen, u gebruikt hem als alternatief voor de boodschappentas, enz.
Hoe organiseert u alles in de winkel en thuis?
Le consommateur qui se rend dans un magasin vrac s’organise pour avoir de quoi transporter du magasin à chez lui les produits qu’il achète. Il prévoit également de quoi les stocker chez lui. Les références, informations relatives au produit sont également à indiquer sur le contenant.
Wat is tarreren?
Door te tarreren kunt u het gewicht van de verpakking aftrekken van wat u koopt. Anders betaalt u uw eigen verpakking aan de prijs van het voedsel dat u erin stopt. En aangezien elke eigen verpakking een ander gewicht heeft, is het belangrijk om ze allemaal te tarreren.
Het tarreren kan in de winkel gebeuren, alleen of met de hulp van een verkoper.
Bij de meeste bulkwinkels kan de verpakking eenmalig worden geïdentificeerd met een etiket dat de tarra-informatie bevat. U hoeft de verpakking dan niet steeds opnieuw te tarreren: de tarra wordt automatisch in mindering gebracht aan de kassa.
Hoe moet de eigen verpakking worden geëtiketteerd?
U kunt een stuk (gerecupereerd) papier gebruiken dat u met een elastiekje of met kleefband aan de verpakking bevestigt (om het etiket gemakkelijk te kunnen verwijderen) en waarop u het volgende noteert:
- De aard van het product (soort voedingsmiddel, biologisch of niet, ...)
- Mogelijk aanwezige allergenen
- De aankoop- / bewaardatum van het product
- Eventuele bereidingsinstructies (bijv. hoe lang rijst of pasta moeten worden gekookt, hoeveel water wordt aanbevolen voor het koken, enz.)
Voor reinigingsproducten kunt u naast de datum van aankoop en de aard van het product ook het advies voor gebruik en bescherming (bijvoorbeeld productrisico's) en de samenstelling toevoegen.
U kunt ook een foto maken van het productlabel in de winkel om te onthouden wat u hebt gekocht.
De handelaar moet alle informatie over het bulkproduct kunnen verstrekken, net als bij een voorverpakt product. Idealiter wordt deze informatie aan de consument ter beschikking gesteld zonder dat deze daarom hoeft te vragen.
Moet de eigen verpakking systematisch worden gereinigd?
- Eigen verpakkingen waarin alleen droge levensmiddelen worden vervoerd, hoeven niet telkens opnieuw schoongemaakt te worden. Het volstaat om ze helemaal leeg te maken. Zorg ervoor dat er geen kruimels achterblijven in bulkzakken, potten, dozen, enz.
- Houders waarin vochtig of vloeibaar voedsel wordt vervoerd, moeten telkens worden schoongemaakt (nadat het product eruit is gegoten). De reiniging hoeft niet per se intensief te zijn: zakken die gebruikt zijn om vochtige groenten te vervoeren, kunnen ofwel gespoeld worden (als de zak een plastic voering aan de binnenkant heeft), ofwel gewoon te drogen worden gehangen, waarna u achteraf de droge resten verwijdert. Vermijd in ieder geval dat de verpakking vochtig blijft. Dit geldt vooral voor katoenen zakken.
- Verpakkingen die schoonmaakproducten hebben bevat, kunnen gewoon met schoon water worden afgespoeld.
- Houders die gebruikt worden voor de opslag van producten, maakt u elke keer dat ze worden bijgevuld leeg en schoon. Dit voorkomt dat voedselstof ‘eeuwig’ in de houder achterblijven.
Hoe maak ik een schimmelvlek schoon?
Meng bakpoeder met water (75-25). Wrijf de vlek in met de resulterende pasta. Spoel met azijnwater (50-50). Was de zak zoals gebruikelijk in de machine.
Hoe lang kan in bulk gekochte voeding worden bewaard?
- Droge levensmiddelen kunnen gemakkelijk enkele maanden of zelfs meer dan een jaar na de uiterste gebruiksdatum worden bewaard. (Omzendbrief met betrekking tot de bepalingen van toepassing op voedselbanken en liefdadigheidsverenigingen, FAVV, 2017 (.pdf). De uiterste gebruiksdata van voorverpakte droge producten worden trouwens regelmatig ter discussie gesteld. Het kan zijn dat ze op een dag niet langer verplicht zullen zijn. Een van de meest recente voorstellen in dit verband valt te lezen op de website van RetailDetail (2018).
- Voldoende vette of zure vloeibare levensmiddelen kunnen ook enkele maanden worden bewaard (olie, azijn, enz.)
- Verse levensmiddelen in bulk hebben een kortere houdbaarheid dan de voorverpakte variant. Gekookte ham is bijvoorbeeld maar enkele dagen houdbaar (in vergelijking met enkele weken in voorverpakte vorm). Kaas is meer dan een week houdbaar. Vlees en vis moeten binnen 48 uur worden geconsumeerd.
Wat zijn de juiste bewaaromstandigheden?
Bewaar levensmiddelen als volgt:
- Droge levensmiddelen op een koele, droge plaats, beschermd tegen licht en in een luchtdichte verpakking (bij voorkeur glas).
- Bederfelijke of zeer bederfelijke voedingsmiddelen in de koelkast. Tussen 2 en 4°C voor vers vlees en verse vis. Onder 7°C voor kaas.
Meer info in de brochure ‘Voeding en leefmilieu’ (.pdf) van Leefmilieu Brussel (op p. 29).
Wat te doen met restjes onderin de pot?
Vul een pot niet bij voordat die helemaal leeg is, anders loopt u het risico dat op de bodem van het potje productresten achterblijven die nooit worden opgegeten. Als dit niet mogelijk is, zet dan de rest van het product opzij, vul de pot met het nieuwe product en doe dan de opzij gezette rest erbovenop. Zo eet u het oudste voedsel het eerst.
Hoe vermijd ik parasieten in de voeding?
Parasieten kunnen zich ontwikkelen in meel, granen en graanproducten (rijst, pasta), suiker, noten, enz. Voorbeelden zijn meelmotten (Ephestia kuehniella, Pyralis farinalis) en meelwormen (Tenebrio molitor). Motten zijn een soort kleine zilverkleurige nachtvlinders (volwassen) of rupsen (jong) die vrij karakteristieke draden maken. De meelworm is een kleine kever die het meest bekend is in het larvenstadium. Deze parasieten zijn niet gevaarlijk voor de menselijke gezondheid. Maar u zult waarschijnlijk geen voedsel willen eten dat wemelt van de wormen of draden. Parasieten die al in het product aanwezig zijn, kunt u niet vermijden. Dit is de verantwoordelijkheid van de winkel. U kunt echter wel voorkomen dat ongedierte zich in zuivere producten nestelt door gevoelige producten (meel, rijst, pasta, suiker, noten, ...) in goed gesloten verpakkingen op te slaan.
Om van parasieten af te komen, moet u de aangetaste producten weggooien in een vuilnisbak buiten de woning. Gooi het product weg, bij voorkeur in een gesloten plasticzak. U kunt aangetast voedsel ook in de compostHet natuurlijk proces waarbij organisch materiaal onder gecontroleerde omstandigheden door levende organismen wordt omgezet in humus en voedingsstoffen voor de bodem en zijn bewoners. (buiten) of in de oranje zak doen. Ook dat moet buiten gebeuren, om niet het risico te lopen dat het ongedierte nog gemakkelijker uw huis binnendringt.
Het is belangrijk om alle delen van het huis waar dit soort producten zijn opgeslagen te controleren!
Volwassen exemplaren moeten ook worden gevangen / gedood zodra u ze ziet. Om ze gemakkelijker te vangen, kunt u ook gebruik maken van feromoonvallen, die worden verkocht in biowinkels en doe-het-zelfwinkels.
Verpakking zorgt voor veel afval
- 39,7 % van het in Europa gebruikte plastic gaat naar verpakkingen (bron: PlasticsEurope, rapport 2018 (.pdf) (EN))
- 59 % van het plasticafval bestaat uit verpakkingen (bron: kunststofstrategie, EU 2018, cijfers 2015 (.pdf) (EN)).
- Jaarlijks worden in België 850.000 ton huishoudelijke verpakkingen (voeding, schoonmaakproducten, enz.) opgehaald. Dat is bijna 80 kilo verpakkingsafval per persoon per jaar! (bron: Rapport 2017, Fost Plus (.pdf))
Verpakkingsmateriaal heeft een impact op het milieu
Hoewel 82 % van de verpakkingen wordt gerecycleerd, wordt van het plastic slechts 38-40 % gerecycleerd (Rapport 2017, Fost Plus (.pdf)). Bovendien heeft ook recyclingElke nuttige toepassing waardoor afvalstoffen opnieuw worden bewerkt tot producten, materialen of stoffen, voor het oorspronkelijke doel of voor een ander doel. Dit omvat het opnieuw bewerken van organisch afval, maar het omvat niet energieterugwinning, noch het opnieuw bewerken tot materialen die bestemd zijn om te worden gebruikt als brandstof of als opvulmateriaal. een impact op het milieu (afvaltransport, vermalen, hersmelten, schoonmaken ...). Het is altijd beter om verpakkingen te vermijden dan ze te moeten recycleren. Bovendien wordt plastic nog niet op een ‘circulaire’ manier gerecycleerd: van gerecycleerd plastic kan nog geen ‘nieuw’ kwaliteitsplastic gemaakt worden. Zie de studie 'Déchets plastiques : la dangereuse illusion du tout-recyclage' (FR) door Nathalie Gonrard, onderzoeksdirecteur en hoogleraar Voedings- en verpakkingswetenschappen aan het INRAE uit 2018.
Veel ecobalansen laten zien dat herbruikbare verpakkingen minder impact hebben, maar dit is alleen het geval als ze daadwerkelijk een bepaald aantal keren worden hergebruiktHet hergebruik bestaat uit het behoud van een voorwerp om het ongewijzigd opnieuw te gebruiken, eventueel na een voorbereiding voor hergebruik. Bijvoorbeeld: bakstenen worden afgebroken en hergebruikt voor een nieuwe muur nadat ze werden gereinigd en gecontroleerd.. Dat aantal wisselt volgens de studies en de geanalyseerde verpakkingen. In 2019 analyseerde het ADEME (.pdf) (FR) de milieu-impact van verschillende soorten papieren wegwerpzakken, zakken in 40 % bioplastic (biogebaseerd), hybride en herbruikbare zakken. Daaruit bleek dat herbruikbare tassen veel milieuvriendelijker zijn. De herbruikbare plastic zak is na 8 keer hergebruikHergebruik is het behouden van een object om het te hergebruiken zoals het is, eventueel na een voorbereidingsfase voor hergebruik. Voorbeeld: bakstenen worden ontmanteld en hergebruikt voor een nieuwe muur, na te zijn schoongemaakt en gecontroleerd. interessanter dan alle andere geanalyseerde wegwerpzakken, ongeacht het materiaal. Voor katoenen zakken is dit het geval vanaf 40 keer, dat wil zeggen één gebruik per week gedurende 9 maanden ... Aan de andere kant is een zak die ontworpen is om hergebruikt te worden maar die niet hergebruikt wordt, belastender voor het milieu omdat hij om de nodige stevigheid te garanderen uit dikker materiaal gemaakt is.
Voor wat de impact van drankverpakkingen (FR) (statiegeldflessen, herbruikbare bekers, enz.) betreft, stelde écoconso in 2016 een overzicht op ...
Verpakkingsmateriaal heeft een impact op de gezondheid
Plasticverpakkingen kunnen kankerverwekkende moleculen, hormoonontregelaars, enz. afgeven aan het voedsel dat ze bevatten. Een van de bekendste voorbeelden is bisfenol A, een hormoonontregelaar die in Europa verboden is in plastic drinkflessen voor kinderen onder de 3 jaar. Dat proces wordt ‘migratie’ genoemd. Deze migratie is bekend en wordt gecontroleerd. Bij normaal gebruik van kunststoffen (bijvoorbeeld: niet opwarmen van kunststof die daar niet voor bedoeld is) zijn deze migraties beperkt en voldoen ze aan de huidige normen. Het voorzorgsbeginsel zet er ons echter toe aan om elke vorm van contaminatie te voorkomen. De migratie van stoffen wordt bevorderd door zuur, warmte en vet. Meer informatie in het artikel ’Alimentation : pourquoi et comment éviter les contenants en plastique’ (FR) van écoconso.
Kartonnen verpakkingen kunnen ook inktresten bevatten die afkomstig zijn van de recyclageRecyclage is de vernietiging van afval om nieuwe materialen te produceren. Voorbeeld: inert afval wordt vermalen om granulaten te produceren die in wegfunderingen worden gebruikt van papier en karton. Deze residuen bevatten minerale oliën die naar het voedsel kunnen migreren. We hebben nog steeds weinig zicht op deze verontreinigingen (FR). Er is ook geen regelgeving voor deze migraties van minerale verbindingen. Andere verbindingen die worden gebruikt voor het drogen van inkten zijn ook terug te vinden in voedingsmiddelen (migratie van foto-initiatoren, op de website van het FAVV).
De voordelen van bulk
Dankzij bulk:
- zal de consument minder verspillen, want hij koopt alleen de gewenste hoeveelheid;
- neemt de hoeveelheid verpakking voor de consument drastisch af;
- vermindert de hoeveelheid verpakking voor de detailhandelaar (ERU-verslag (Etudes et Recherches Urbaines), 2015 (.pdf) (FR));
- wordt beschimmelen van groenten door de verpakking voorkomen;
- wordt ook nog eens geld bespaard. Volgens een ADEME-studie (.pdf) (FR) uit 2012 zijn producten die in bulk worden verkocht tussen 10 en 45 % goedkoper dan voorverpakte producten, omdat niet moet worden betaald voor de verpakkingskosten van het product. Kopen in bulk heeft echter niet alleen voordelen.
De afwezigheid van verpakking kan ook leiden tot:
- Verspilling in huis (minder bescherming voor verse producten), wat een grotere impact kan hebben dan de verpakking (studie VITO/Spark, 2015)
- Verspilling ter plaatse, in de winkel, als gevolg van een verkeerde behandeling. Maar er is momenteel weinig cijfermateriaal over de impact van voedselverspilling in winkels. (Studie ERU, 2015 (.pdf) (FR)).
In ieder geval is bulk alleen voordelig als voedselverspilling vermeden kan worden, zowel in de winkel als thuis.
Verbod op plasticzakken voor eenmalig gebruik
Sinds 1 september 2018 zijn plasticzakken van minder dan 50 micron voor eenmalig gebruik verboden. Het gaat hier om zakken bij de kassa en om zakken voor de aankoop van bulkproducten. Maar sinds 1 maart 2020 zijn zelfs biogebaseerde zakken in alle winkels in Brussel verboden. Plasticzakken die bestaan uit 40 % biogrondstoffen en geschikt zijn voor thuiscomposteren zijn toegelaten tot 31 december 2024, uitsluitend voor de verpakking van in de detailhandel verkochte voedingswaren die vochtig zijn of vloeistoffen bevatten die kunnen uitlopen.
Er moeten dus andere manieren worden bedacht om boodschappen mee te nemen ... Bijvoorbeeld in een houten kistje, een kartonnen doos, een katoenen/linnen/papieren zak of een herbruikbare zak, op voorwaarde dat die regelmatig worden gebruikt om de aanvankelijke impact van de productie te spreiden.
Bulk, een economische sector in volle ontwikkeling
Meer en meer mensen maken gebruik van bulk, maar winkels en restaurants moeten dit voorbeeld volgen ... Daarom ondersteunt Leefmilieu Brussel hen in deze transitie met vergelijkende milieuanalyses, herbruikbare verpakkingsoplossingen, lijsten met leveranciers en praktische implementatieadviezen per afdeling. Zo worden de winkels en restaurants klaargestoomd om aan uw wensen te voldoen, zowel in de winkel als voor uw afhaalmaaltijden.
Kruidenierswinkels, ijssalons, jeugdherbergen, restaurants, enz. zijn allemaal op zoek naar innovatieve oplossingen om minder verpakkingsafval te produceren: statiegeld, herbruikbare verpakkingen, minder verspilling, koolstofneutraliteit, enz.
À télécharger
- pdfPlasticsEurope, rapport 2018
- pdfStratégie plastique, UE (2018, chiffres 2015)
- pdfRapport 2021, Fost Plus
- pdfPlan déchets-ressources Wallonie
- pdfMigration d'huile minérale d'emballages en carton de denrées alimentaires : Identification des risques et évaluation de l'exposition de la population belge - sciensano
- pdfMigration de photo-initiateurs depuis les emballages en carton – Afsca
- pdfBrochure « Alimentation et environnement » de Bruxelles Environnement (en p29)
- pdfAdeme, La vente en vrac, pratiques & perspectives, novembre 2012
- pdfAvis de l’ADEME Impact environnemental des sacs fruits et légumes - Novembre 2019
- pdf"Faire ses courses alimentaires avec ses propres récipients : bien sûr !" - Afsca(.PDF, 56.28 KB)